به گزارش آسیانیوز، شروع جنگ میان روسیه و اکراین و آغاز تحریم های غرب بر علیه این کشور در حوزه نفت و گاز در ماه های گذشته ، رقابتی خاموش ما بین روسیه و ایران به عنوان دو کشور تحریمی فعال در حوزه نفت و گاز شکل گرفته است.
ایران به عنوان یکی از بزرگترین تامین کنندگان نفت جهانی با وجود تحریم های اعمالی از سوی ایالات متحده، توانسته است بخش عمده ای از درخواست های مشتریان خود را در چند سال گذشته پاسخ دهد و در شرایط اعمالی با روش های گوناگون، تحریم ها را تا حدودی خنثی نماید . از طرفی روسیه به عنوان کشوری تازه تحریم شده ، در پی یافتن مشتریان جدید در بازار جهانی می باشد.
طبق تحلیل های صورت گرفته توسط سازمان تجارت جهانی بین ایران و روسیه به عنوان دو شریک استراتژیک، رقابتی خاموش بر سر مشتریان مشترک شکل گرفته است.از طرفی اتحادیه اروپا و آمریکا در تلاش جهت اعمال تحریم نفت روسیه در پی حمله نظامی این کشور به اکراین می باشند و این اقدام موجب محروم شدن روسیه از بزرگترین بازار صادراتی خود در حوزه نفت و گاز شده است.
این در حالی است که شرایط فروش نفت برای ایران به عنوان کشوری تحریمی با وجود رقیبی جدید سخت تر شده است و خریداران قدیمی نفت ایران ، گزینه های بیشتری در جهت خرید ارزان تر نفت را در حال حاضر دارا می باشند. این نکته قابل ذکر است که ایران از شرایط تحریمی به وجود آمده از زمان ریاست جمهوری ترامپ در سال 2018 و تحریم های قبلی ، به خوبی عبور کرده است و تجارب بهتری نسبت به روسیه تازه تحریم شده دارا می باشد که می تواند به عنوان مزیتی رقابتی محسوب شود.
چین به عنوان بزرگترین خریدار نفت ایران در دو سال گذشته بوده است و روسیه در تلاش برای گرفتن بخشی از سهم صادراتی نفت ایران از چین در حوزه نفت و پتروشیمی مانند مشتقات نفتی و کالاهای پتروشیمی مانند اوره و گوگرد را دارد .طبق اعلامیه مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک ،صادرات نفت ایران به چین از 2 ماه گذشته با کاهش جدی مواجه شده است و روسیه توانسته است بیش از 7.5 میلیارد دلار صادرات نفت خام و سایر مشتقات نفتی به چین داشته باشد که می تواند تهدیدی جدی برای ایران در آینده ای نزدیک باشد.
همچنین اقدام روسیه در جهت دستیابی به بازار چین با ارائه تخفیفات فراوان و تسهیل شرایط پرداخت به مشتریان دولتی و خصوصی ، ایران را مجبور به افزایش تخفیفات تجاری و کاهش فروش خود خواهد کرد و این موضوع در نهایت درآمد ارزی خارجی ایران را در صورت عدم یافتن شرکای تجاری جدید تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به نظر می رسد بهترین راه جهت برون رفت ایران از شرایط بوجود آمده توسط رقیب جدیدی همچون روسیه به عنوان دومین صادرکننده بزرگ نفتی جهان پس از عربستان سعودی ، یافتن بازارهای جدید در حوزه نفت ، گاز و پتروشیمی در اروپا باشد و لازمه این موضوع دستیابی به توافق سریع هسته ای با 5+1 در فرصت باقی مانده قبل از انتخابات ایالات متحده می باشد و این فرصتی طلایی جهت ورود ایران به بازار اروپا و آسیا که امکان انجام معاملات تجاری با ایران را به دلیل تحریم ها نداشته اند را ایجاد خواهد کرد.
پیشنهاداتی در رابطه با افزایش سطح صادرات ایران در این حوزه آورده شده است.
1- رفع تنش ، تعاملات سازنده بیشتر و بهبود فضای دیپلماتیک با کشورهای اروپایی و کشورهای شرق آسیا همچون کره جنوبی و ژاپن .
2- افزایش فعالیت رایزنان اقتصادی و اتاق های بازرگانی مشترک ایران با کشورهای هدف و تعامل بیشتر این نهادها با بخش های دولتی و خصوصی ایران.
3-تلاش در جهت رفع موانع بانکی همچون عضویت مجدد ایران در سیستم جهانی SWIFT و رفع موانع مربوط به گشایش اعتبارات اسنادی و ضمانتهای بانکی خارجی.
4- اقدام در جهت افزایش جذب سرمایه گذاری های خارجی در حوزه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی با هدف تولید فرآورده با ارزش افزوده بالاتر.
5- افزایش ظرفیت حمل فرآورده های نفتی علی الخصوص در حوزه میعانات گازی و مشتقات نفتی.
در پایان امید است با استفاده از فرصت پیش آمده در جهت حل اختلافات سیاسی در حوزه مسائل هسته ای، تلاش پیش از پیش ایران در جهت احیای برجام و همچنین کاهش سهم جهانی روسیه در بازار نفت و گاز ، ایران بتواند به جایگاه واقعی خود در بازارهای جهانی بازگردد./