به گزارش آسیانیوز، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام جمهوری اسلامی ایران که نامش فاش نشده درباره موضع تهران در مذاکرات هستهای در نوشته ای مدعی شد تهران عجلهای برای توافق ندارد. به گفته این مقام حکومتی، «با توافق یا بدون توافق»، جمهوری اسلامی زنده خواهد ماند و برنامه هستهای آن هر روز در حال پیشرفت است.
این مقام حکومتی گفته است که زمان به نفع جمهوری اسلامی میگذرد.
رویترز در گزارش خود درباره دور جدید مذاکرات هستهای ایران و آمریکا که در دوحه پایتخت قطر برگزار شد، به نقل از یک مقام امنیتی کشور نوشت که جمهوری اسلامی به جای تقاضای خروج نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی، خواستار لغو تحریمهای قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا شده است.
یک مقام امنیتی جمهوری اسلامی که نامش فاش نشده به رویترز گفت: «ما از طریق میانجیها به آمریکاییها پیام دادیم که لغو تحریمهای قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا برای دستیابی به توافق ضروری است.»
درخواست مقامهای جمهوری اسلامی برای لغو تحریمهای این قرارگاه در حالی است که واشینگتن پیشتر با درخواست جمهوری اسلامی برای حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی وزارت امور خارجه آمریکا مخالفت کرده است.
یک مقام جمهوری اسلامی و یک مقام اروپایی به رویترز گفتهاند اکنون دیگر درخواست حذف نام سپاه از فهرست گروههای تروریستی از روی میز مذاکرات احیای برجام برداشته شده است.
پیشتر نیز یک مقام دولت آمریکا که نامش فاش نشده بود، بدون ابراز خوشبینی درباره دور جدید مذاکرات، به واشینگتنپست گفته بود موضوع حذف نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی از میز مذاکرات برداشته شده است.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اما درباره درخواست جدید جمهوری اسلامی درباره قرارگاه خاتمالانبیا به رویترز گفت: «ما علنی مذاکره نمیکنیم و قرار نیست به گمانهزنیها در مورد مواضع ایران پاسخ دهیم.»
علی واعظ، از گروه بینالمللی بحران به رویترز گفت طرح چنین خواستههایی واضحترین نشانه ناتوانی یا عدم تمایل تهران به درک محدودیتهای سیاسی واشینگتن است.
او گفت: «تقاضای تهران برای رفع تحریمهای سپاه پاسداران با همان مانعی مواجه است که خروج سپاه از فهرست تروریسم با آن مواجه شد.»
این تحلیلگر سیاسی همچنین درباره درخواست جمهوری اسلامی برای عدم خروج دولت/دولتهای آینده آمریکا از توافق هستهای با ایران گفت چنین تضمینی قابل ارائه نیست چون برجام یک تفاهم سیاسی غیرالزامآور است نه یک معاهده الزامآور قانونی.
رویترز اما مدعی شد که جمهوری اسلامی به دلیل قیمت بالای نفت پس از حمله روسیه به اوکراین، جرأت یافتهاند و معتقدند پیشرفت سریع تواناییهای هستهای جمهوری اسلامی میتواند واشینگتن را برای ارائه امتیازات، تحت فشار قرار دهد.
با ادعای این خبرگزاری، جمهوری اسلامی همچنین با توجه به نگرانیهای فزایندهاش از گرم شدن روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی منطقه بر اساس «پیمان ابراهیم»، مجبور شده است ابزار دیپلماتیک را در دستان خود نگاه دارد.
یک منبع در ایران که به گفته رویترز از چهرههای ارشد نظام است، با اشاره به اتحاد به وجود آمده میان اسرائیل و عربستان سعودی به رویترز گفت که منطقه در حال تغییر است و اتحادها و پیمانها در حال تغییرند. اسرائیل در حال عادیسازی روابط خود با کشورهای عربی است و آمریکاییها از این تحولات حمایت میکنند.
به گفته این منبع، این موارد تهدیدهایی جدی هستند که باید خنثی شوند: «دشمنان ما از خدا میخواهند مذاکرات هستهای پایان یابد اما این اتفاق نخواهد افتاد.»
بازگشت جمهوری اسلامی به میز مذاکرات هستهای در آستانه سفر جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا به منطقه صورت گرفت. بایدن قرار است در این سفر هم در اسرائیل و هم در عربستان سعودی درباره چگونگی مقابله با تهدیدهای جمهوری اسلامی در منطقه، با مقامهای این دو کشور مذاکره کند.
واشینگتن در سالهای اخیر از نزدیک شدن کشورهای عربی به اسرائیل استقبال کرده است.
در روزهای گذشته والاستریت ژورنال خبر داد فرماندهان نظامی آمریکا، اسرائیل و چند کشور عربی منطقه در ماه مارس در شرمالشیخ، نشست محرمانهای برگزار کردند تا چگونگی هماهنگیها میان خود برای مقابله با تواناییهای فزاینده موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی را بررسی کنند.
در حالی که آمریکا و اروپا هشدار دادهاند که شانس احیای توافق برجام اکنون از هر زمانی کمتر شده است، مقامهای جمهوری اسلامی کماکان بر ادامه گفتوگوها پافشاری کرده و دستیابی به توافق را «دور از دسترس» نمیدانند.
این در حالی است که مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل، روز پنجشنبه، ۹ تیرماه، در توییتی نوشت که «به دنبال انجام مذاکرات دوحه، مرحله بعدی مذاکرات را با اتحادیه اروپا هماهنگ خواهیم کرد.»
وی در حالی از تلاش برای هماهنگی دور بعدی مذاکرات هستهای خبر میدهد که یک مقام ارشد آمریکایی پیشتر به رویترز گفته بود که پس از مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در دوحه که بدون نتیجه به پایان رسید، شانس احیای توافق هستهای موسوم به برجام کمتر شده است.
این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت که چشمانداز (احیای) توافق (برجام) پس از دوحه بدتر از قبل از آن است و روز به روز «بدتر» خواهد شد.
اما مجید تخت روانچی در شورای امنیت در جمع خبرنگاران گفت: «تیم ما آماده تعامل سازنده برای دستیابی به یک توافق است. چنان چه آمریکا واقعبینانه عمل کند و عزم جدی برای اجرای تعهدات خود داشته باشد، توافق دور از دسترس نیست.»
وی با تکرار موضع مقامهای ارشد هستهای و مذاکرهکننده ایرانی، آمریکا و اروپا را به فقدان «اراده سیاسی» متهم کرده و ادعا کرد که ایران «انعطافپذیری» از خود نشان داده و «راهحلهای ابتکاری» ارائه کرده است.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز در سخنانی که روز جمعه منتشر شد بدون ارائه سند گفته که «سلامت» فعالیت هستهای ایران برای «غرب، به گواه ۱۶ سازمان اطلاعاتی آمریکا» محرز شده است.
وی افزود که خود غربیها «ادعا کردهاند که این فشار حداکثری بر ایران شکست خورده و تصمیم گرفتند به برجام بازگردند».
آقای اسلامی در ادامه طرفهای غربی مذاکرهکننده را متهم کرده که «مدام دوباره مسائل گذشته را روی میز میگذارد»، ایرادی که پیشتر غربیها به مذاکرهکنندگان ایرانی گرفته بودند.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «دلیل و مایه اصلی که برجام برای آن متولد شده نمیتواند دوباره زنده شود، اما طرف مقابل مدام دوباره مسائل را روی میز میگذارد، در حالی که جمعبندی و اقناع یک بار برای همه مسائل گذشته اتفاق افتاده است.»/