وینچ زنجیری و جرثقیل سیم بکسلی هر دو از دستگاه‌های کاربردی در صنایع مختلف هستند که به منظور حرکت و حمل اجسام به شکل افقی یا عمودی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها از نظر قدرت و توان تفاوت‌هایی با هم داشته که همین امر موارد استفاده از آن‌ها را نیز متفاوت ساخته است. در این مقاله قصد داریم ابتدا به معرفی هر یک از دستگاه‌های فوق پرداخته و در ادامه موارد استفاده از وینچ بکسلی و زنجیری در صنعت را نیز مورد شرح و بررسی بیشتری قرار دهیم.
وینچ زنجیری چیست؟
وینچ در واقع نوعی دستگاه بالابر است که در آن از زنجیر به عنوان نیروی محرک و کشنده جهت جابجایی و حرکت اجسام استفاده می‌شود. برخلاف وینچ بکسلی این‌گونه دستگاه‌ها برای کاربری‌های ساده و نسبتاً سبک بسیار مناسب هستند. البته وینچ‌های زنجیری خود نیز به دو بخش دستی و برقی تقسیم می‌گردند. طراحی وینچ‌های زنجیری دستی بسیار آسان بوده و همچنین از وزن سبک‌تری نسبت به نوع برقی آن برخوردار هستند. اما بالابرهای زنجیری برقی همان‌طور که از نامشان پیدا است به وسیله موتور و برق به کار افتاده و اجسام را با سرعت بیشتری جابه‌جا خواهند کرد.
تعریف جرثقیل
جرثقیل بکسلی نیز از نظر کارکرد شبیه بالابر زنجیری بوده اما از لحاظ صنعتی عملکردی قدرتمندتر و مفیدتر دارد. ظرفیت حمل بسیار بالا مهم‌ترین ویژگی این دستگاه به شمار می‌آید که استفاده از آن را در صنایع کوچک و بزرگ ممکن ساخته است. اما در استفاده از جرثقیل بلغاری باید به محدودیت‌های ارتفاعی در حوزه کاری نیز توجه شود.
حال که با تعاریف کلی این دستگاه‌ها آشنا شدید بهتر است به شرح موارد استفاده هر کدام از آن‌ها نیز بپردازیم.
موارد استفاده از وینچ یا بالابر زنجیری
- بالابرهای زنجیری به خاطر عملکرد ساده و ابعاد کوچک‌تری که دارند معمولاً در کارگاه‌ها و فضاهای کوچک‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بالابرها برخلاف جرثقیل سیم بکسلی محدودیت ارتفاعی نداشته و بسیار کم حجم هستند.
- هزینه‌های مربوط به نگهداری و تعمیرات در وینچ‌های زنجیری بسیار پایین‌تر از وینچ‌های سیم بکسلی است. با توجه به قیمت گران‌تر جرثقیل‌های بکسلی هزینه‌های نگهداری و تعمیرات نیز بالاتر خواهد بود.
- از بالابرهای زنجیری می‌توان در شرایط جوی مختلف استفاده کرد. زیرا این دستگاه‌ها مقاومت و استحکام بالایی در برابر پوسیدگی و رطوبت دارند. این امر به خاطر بهره‌گیری از آلیاژهای مقاوم و با کیفیتی است که در تولید وینچ‌های زنجیری به کار برده شده است.
- از دیگر موارد استفاده از بالابر زنجیری می‌توان به کاربرد آن جهت حمل بارهای سبک اشاره کرد. این دستگاه‌ها امکان حمل و جابجایی آسان بار تا ظرفیت ده تن را دارند.
- وینچ‌های زنجیری برای صنایعی که سیکل و حجم کاری آن‌ها نسبتاً کم بوده مناسب هستند، مانند کارخانه‌ها و کارگاه‌های تعمیراتی کوچک.
موارد استفاده از جرثقیل‌های سیم بکسلی
- وینچ بکسلی جهت جابجایی و حمل بارهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلاف وینچ‌های زنجیری که محدودیت در حمل اجسام بیشتر از ده تن دارند، به کارگیری جرثقیل‌های سیم بکسلی هیچگونه محدودیتی در این‌گونه موارد ندارد.
- بکارگیری جرثقیل بلغاری در اماکن و کارگاه‌هایی که سیکل و حجم کاری آن‌ها زیاد است و نیاز به حمل تعداد اجسام بیشتری با استفاده از وینچ دارند، توصیه می‌شود.
- همچنین در کارگاه‌ها با شرایط گرمایی و حرارتی بالا بهتر است از وینچ‌های سیم بکسلی استفاده شود. چرا که این دستگاه‌ها با توجه به متریالی که دارند از استحکام و مقاومت بالای حرارتی برخوردار هستند.
- در مواردی که نیاز به حمل اجسام چند تکه بوده، بکارگیری وینچ سیم بکسلی توصیه می‌شود. دلیل این امر احتمال بالای اصابت ضربه از سوی اجسام به کابل دستگاه بوده که وینچ‌های بکسلی استقامت فوق‌العاده‌ای در برابر شوک و ضربه دارند.
- جرثقیل‌های سیم بکسلی به دلیل برخورداری از استانداردهای ایمنی بسیار بالا برای استفاده در کارگاه‌ها همواره در اولویت خواهند بود.
- در شرایط کاری بسیار سخت می‌توان از وینچ‌های بلغاری استفاده کرد.
- عمر مفید بسیار بالای وینچ سیم بکسلی از مهم‌ترین مزیت‌های این دستگاه بوده که باعث افزایش مواد استفاده از آن نیز گردیده است.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی موارد استفاده از وینچ‌های زنجیری و همچنین جرثقیل‌های سیم بکسلی پرداخته شد. با توجه به توضیحات ارائه شده دریافتیم که دستگاه‌های بالابر فوق با توجه به ویژگی‌ها و محدودیت‌هایی که دارند باید در مکان‌ها و حجم کاری متناسب با خود مورد استفاده قرار گیرند. با رعایت این موارد می‌توان ضمن افزایش میزان بهره‌وری در کار، از صرف هزینه‌های بیشتر نیز جلوگیری کرد.