آغاز دوباره ریاست جمهوری اردوغان

به گزارش آسیانیوز، شورای عالی انتخابات ترکیه با شمارش بیش از ۹۹ درصد آرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به طور رسمی رجب طیب اردوغان را پیروز این انتخابات معرفی کرد.

احمد ینر، رئیس این نهاد شامگاه یکشنبه ۷ خرداد در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که آقای اردوغان با اختلاف ۲.۲ میلیون رای دور دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بر حریف خود پیروز شده است.

وی افزود که بیش از ۹۹ درصد آرا تاکنون شمارش شده است و باقی‌مانده آرا تغییری در نتایج ایجاد نمی‌کند.

ساعاتی قبل از این رخداد، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در میان هواداران خود در استانبول اعلام پیروزی کرد.

او با قدردانی از مردم ترکیه برای شرکت در انتخابات گفت که آن‌ها به ما مسئولیت دادند برای پنج سال دیگر در قدرت باشیم.

وی با تمسخر رقیب انتخاباتی خود گفت: «خداحافظ، خداحافظ، خداحافظ کمال». هواداران اردوغان هم کمال قلیچداراوغلو را هو کردند.

اردوغان افزود: «ترکیه تنها برنده امروز است.»

آ قلیچداراوغلو نیز در اولین واکنش به نتایج آرا، این دور از انتخابات را «ناعادلانه‌ترین انتخابات طی سال‌های گذشته» خواند و اعلام کرد به مبارزه خود علیه دولت اردوغان ادامه می‌دهد.

او با اشاره به کسب نزدیک به ۴۸ درصد آرا در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد این موضوع نشان می‌دهد که مردم ترکیه خواهان تغییر دولت «تمامیت‌خواه» هستند.

آقای قلیچداراوغلو همچنین نسبت به «مشکلاتی که در انتظار ترکیه است»، هشدار داد.

شمارش ۹۹.۸۵ درصد آرای ماخوذه در این انتخابات حاکی از آن است که رجب طیب اردوغان ۲۷ میلیون و ۷۲۵ هزار رای به دست آورده که ۵۲.۱۶ درصد آرا محسوب می‌شود. آرای رقیب او نیز حدود ۲۵ میلیون و ۴۳۳ هزار نفر، معادل ۴۷.۸۴ درصد آرا است.

در پی اعلام پیروزی اردوغان، لیر ترکیه بار دیگر مقداری از ارزش خود را از دست داد و هر دلار آمریکا ۲۰ لیر معامله شد که یک رکورد تاریخی است.

سقوط ارزش لیر

لیر ترکیه از آغاز سال جاری میلادی حدود شش درصد از ارزش خود را از دست داده است.

بر اساس نظر کارشناسان، اصرار اردوغان برای پایین نگه داشتن نرخ بهره بانکی، باعث سقوط ارزش لیر شده است.

از زمان اعلام سیاست نرخ بهره پایین بانکی توسط دولت اردوغان در سال ۲۰۲۱، لیر ترکیه بیش از ۸۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.

اردوغان که ۶۹ سال دارد، در بیست سال گذشته رهبری ترکیه را در دو مقام نخست‌وزیری و ریاست‌جمهوری در دست داشته است و آقای قلیچدار اوغلو انتخابات این دوره را همه‌پرسی برای آینده ترکیه توصیف کرده بود.

پیام‌های تبریک رهبران جهان

در اولین واکنش‌ها به نتایج انتخابات ترکیه، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، «پیروزی» آقای اردوغان را تبریک گفت.

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران، نیز در پیامی «پیروزی» اردوغان را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که در دوره جدید ریاست‌جمهوری او، «روابط دوستانه» جمهوری اسلامی ایران و ترکیه بیش از پیش تقویت شود.

همچنین ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با تبریک به آقای اردوغان، پیروزی او را نشانه «قدردانی مردم ترکیه از فعالیت‌ها و سیاست خارجی مستقل» او دانست.

این میان تبریک مقامات آمریکایی به اردوغان به خاطر تنش‌های اخیر دو کشور حائز اهمیت مضاعفی بوده است.

جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، روز یکشنبه پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را به او تبریک گفت.

بایدن در شبکه اجتماعی توییتر بدون اشاره به تنش‌های اخیر در روابط دوجانبه واشینگتن و آنکارا نوشت: «مشتاقانه منتظر ادامه همکاری‌های [دو کشور] به عنوان اعضای ناتو در رابطه با مسائل دوجانبه و چالش‌های مشترک جهانی هستم.»

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، نیز به نوبه خود در توییتر پیروزی آقای اردوغان ررا به او تبریک گفت و ترکیه را «شریک و متحد ارزشمند ناتو» نامید.

وی افزود: «منتظر ادامه همکاری‌هایمان با دولت منتخب مردم ترکیه هستم.»

بلینکن همچنین میزان بالای مشارکت مردم ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری را ستود و آن را نشانه «سنت طولانی‌مدت دموکراتیک» در این کشور دانست.

روابط واشینگتن و آنکارا طی سال‌های اخیر به خاطر پاره‌ای مسائل از جمله سرکوب مخالفان در ترکیه، عملیات‌های نظامی در سوریه، روابط نزدیک اردوغات با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، و مخالفت آنکارا با پیوستن سوئد به سازمان ناتو پرتنش بوده است.

اظهارات نامزدها در روزی رای‌گیری

قلیچداراوغلو صبح یکشنبه با حضور در پای صندوق رای گفت «این انتخابات در شرایط بسیار سختی برگزار شد، انواع تهمت و افترا وجود داشت. اما من به عقل سلیم مردم اعتماد دارم. دموکراسی و آزادی خواهد آمد. مردم خواهند توانست آزادانه از سیاستمداران انتقاد کنند.»

اشاره او به بازداشت شمار زیادی از خبرنگاران و فعالان سیاسی ترکیه در دوران ریاست‌جمهوری اردوغان است.

اردوغان نیز بعد از انداختن رای خود به صندوق گفت این اولین انتخاباتی است که به دور دوم می‌کشد و امیدوارم نتیجه هر چه باشد، به نفع مردم باشد.

او همچنین از مشارکت بالای مردمی در پای صندوق‌های رای قدردانی کرد.

بر اساس گزارش‌های رسمی، ۹۰ درصد از واجدین شرایط در دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری رای داده بودند.

اردوغان حمایت طیف گسترده‌ای از محافظه‌کاران و قشر مذهبی جامعه را در اختیار دارد. بیشتر جوانان، ملی‌گرایان ترک، کردهای ساکن ترکیه و طرفداران بهبودی روابط با غرب نیز حامی قلیچداراوغلو هستند.

پیشتازی آقای اردوغان در دور نخست انتخابات در روز ۲۴ اردیبهشت با وجود کاهش ارزش لیر، تورم سنگین و لطمه‌دیدن شدید توان خرید بسیاری از مردم، بحران مسکن و معضل پناهجویان در این کشور حاصل شد. او ۴۹.۵۲ درصد و آقای قلیچداراوغلو ۴۴.۸۸ درصد آرا را کسب کرد. کسب بیش از ۵۰ درصد از آرا برای پیروزی یک نامزد الزامی است.

با این‌حال، سوال اصلی در ذهن مخالفان اردوغان این است که پیروزی قلیچداراوغلو تا چه میزان می‌تواند بر آینده کشور و وضعیت معیشتی مردم تاثیر بگذارد.

در صورت برنده شدن  اردوغان، او تا سال ۲۰۲۸ در پست ریاست‌جمهوری باقی خواهد ماند.

سیاست پایین نگه‌داشتن نرخ بهره بانکی او منجر به افت شدید ارزش لیر، تورم ۸۵ درصدی و صرف ده‌ها میلیارد دلار از ذخایر ارزی برای حمایت از ارزش پول ملی کشور شده است.

از سوی دیگر، در دو دهه رهبری او بر ترکیه، این کشور از لحاظ صنعتی، گردشگری و انرژی به شدت توسعه یافته و تولید ناخالص داخلی کشور بیش از چهار برابر شده است.

سیاست خارجی ترکیه نیز طی سال‌های گذشته همواره با انتقادات غرب مواجه بوده؛ خصوصا ورود نظامیان ترک به سوریه و لیبی، همچنین روابط نزدیک اردوغان با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه.

با این‌حال، روابط او با پوتین منجر به اجازه روسیه برای صادرات غلات اوکراین با نظارت ترکیه به بازارهای جهانی شد و جلو اوج‌گیری قیمت غلات در جهان را گرفت./

با استفاده از گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، سی‌ان‌ان ترک، رویترز، رادیو فردا/د.خ/ک.ر