به نقل از فایننشال تایمز، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا سعی می کند در مورد سقوط قیمت نفت به نتیجه برسد. ماه گذشته وی دورنمای قیمت پایین‌تر نفت را بزرگترین کاهش مالیاتی نامید ولی در روز پنجشنبه گفت قرارداد احتمالی بین روسیه و عربستان برای کاهش تولید و افزایش قیمت برای صنعت نفت و گاز بسیار خوب است. پیام های متناقض او یک واقعیت را نشان می دهد: این سقوط قیمت نفت که احتمالاً بزرگترین در تاریخ است، می تواند بزرگترین طرفداران نفت ارزان را هم وادار کند در افکار خود تجدید نظر کنند.
سقوط قیمت نفت باعث تقویت اقتصادهای ثروتمند نمی شود. در شرایطی که آمریکا و اکثر بخش های اروپا تعطیل شده‌اند و فعالیت اقتصادی متوقف شده است، نفت زیر 20 دلار نشان دهنده کاهش تقاضا است. وقتی مصرف نفت پایین آمده باشد، قدرت خرید این نفت ارزان هیچ افزایشی نخواهد یافت. هواپیماها زمین‌گیر شده اند و رانندگان در خانه مانده اند. با بسته شدن بخش های بزرگی از دنیای غرب، تاثیر قیمت پایین نفت بیشتر در کشورهای فقیر تر حس میشود. کشورهای بزرگ وارد کننده نفت مثل هند و چین که جمعیت بالایی دارند از این نفت ارزان بهره می برند ولی سایر کشورها مثل نیجریه دو برابر آسیب می بیند: با کاهش قیمت اصلی ترین صادرات آنها، هم سلامت عمومی و هم اقتصاد آنها ضربه می خورد.
اولین کاهش قیمت در ژانویه و پس از قرنطینه شدن شهر ووهان چین و کاهش تقاضا اتفاق افتاد. پس از آن جنگ قیمت نفت بین عربستان و روسیه شرایط را بدتر کرد. کاهش بیشتر قیمت نشان دهنده فروپاشی فعالیت‌های اقتصادی است. تقاضا تا حالا 25 درصد کاهش یافته که برابر با کل تولید 13 عضو اوپک است. میلیون‌ها بشکه اضافه ای که عربستان و روسیه تولید می کنند در مقابل 25 میلیون بشکه در روز کاهش تقاضا در اثر این تعطیلی ها نسبتاً ناچیز است.
به نظر می‌رسد هر دو کشور در محاسبات خود اشتباه کرده اند. روسیه ویروس کرونا را فرصتی برای حمله به تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا و اقتصاد این کشور می دانست. اگر تقاضا در حال کاهش است چرا سایر تولید کنندگان عرضه نفت را پایین نیاورند؟ عربستان با این بازی روسیه همراهی نکرد و استراتژی آن در افزایش تولید، قیمت نفت را پایین آورد و میلیاردها دلار از ارزش بازار شرکت های بزرگ غربی را از بین برد. قیمت نفت با سریعترین سرعت از زمان جنگ خلیج فارس در 1991 کاهش یافت.
هیچ کدام از این کشورها این کاهش تقاضا را پیش‌بینی نمی‌کردند. ویروس کرونا سریعتر از حد انتظار گسترش یافته و تعطیلی هایی که دولت ها برای مقابله با آن اعمال کرده‌اند، تقاضا را برای بزرگترین منبع انرژی دنیا پایین آورده است. تلاش برای بیرون کردن تولیدکنندگان نفت آمریکا از بازار تنها در کوتاه مدت موثر است. حفاران نفتی ممکن است فعالیت های خود را متوقف کنند و سرمایه‌گذاران در این حفاری ها ضرر هایی متحمل شوند ولی وقتی قیمت ها دوباره بالا رود قرارداد های جدید بسته می شوند. بسیاری از دولت های عضو اوپک نیاز به قیمت بالاتر نفت برای متعادل کردن بودجه خود دارند انتظار نمی رود که اقتصاد روسیه بتواند به مدت طولانی این قیمت پایین نفت را تحمل کند.
مداخله ترامپ قیمت نفت را افزایش داد که احتمالاً نشان دهنده خوش‌بینی صنعت شیل آمریکاست. عربستان سعودی به سرعت نشستی بین اعضای ائتلاف اوپک و متحدانش برگزار می کند. به نظر می رسد همه بر سر یک کاهش تولید هماهنگ توافق دارند. طولانی شدن دوره بی ثباتی دور شدن از نفت و استفاده از سوخت‌های پاک را تشدید میکند ولی این چیزی نیست که اقتصاد دنیا در حال حاضر نیاز دارد.