آسیانیوز - شناسایی این شرایط برای جلوگیری از وقوع جرم اهمیت زیادی دارد. بررسی ماهیت جرم پولشویی و شواهد موجود نشان میدهد که پولشویی در محیطی که شرایط زیر را داشته باشد قابل انجام خواهد بود:
ـ کریدور فعالیتها مجرمانه و غیرقانونی باشد.
ـ بخشهای غیررسمی اقتصادی فعال باشند.
ـ بخشهای رسمی، به خصوص بازار مالی از کارآیی لازم برخوردار نباشند.
ـ قوانین ضد پولشویی چندان فعال نباشد.
ـ ریسک عملیات پولشویی چندان قابل توجه نباشد.
ـ بازارهای مالی به صورت حاشیهای و توسعهنیافته و مرتبط با بازارهای مالی پیشرفته وجود نداشته باشد.
از سوی دیگر، پولشویی بیگمان در جستجوی رسیدن به اهدافی صورت میگیرد که مهمترین آنها بدین شرح است:
1. فرار از تعقیب : اگر سازمان های جنایی موفق شوند پول حاصل از جمایت را به درستی وارد چرخه تطهیر کرده و در پول تمیز ادغام کنند از تعقیب مجریان قانون نیز مصون میمانند.
2. فرار از مجازات
3. فرار از مصادره اموال
پولشویی فرایندی پیچیده، مستمر، درازمدت و گروهی است که بهطور معمول در مقیاس بزرگ انجام میشود و میتواند از محدوده جغرافیایی و سیاسی یک کشور فراتر برود و به موجب آن پول کثیف حاصل از ارتکاب جرم تغییر شکل مییابد و به صورت مشروع و قانونی درمیآید، به نحوی که منشأ مجرمانه آن از لحاظ ردیابی مشکل میشود.
از آنجا که انگیزه مالی مهمترین انگیزه ارتکاب جرم است، جلوگیری از کسب درآمد نامشروع یکی از ضروریات سالمسازی اقتصاد است و افراد را به سمت کسب درآمد حلال و قانونی سوق میدهد. از جمله ویژگیهای پولشویی عبارت است از:
1. پولشویی جرم ثانویه است برای ارتکاب این جرم باید جرم دیگری از قبیل قاچاق مواد مخدر ، آدمربایی، فروش اعضای بدن و غیره اتفاق بیفتد. ماهیت ثانویه این جرم سبب شده اذهان عمومی جامعه نسبت به آن زیاد حساس نباشد.
2. پولشویی جرمی سازمانیافته است. سازمان یافته بودن این جرم بعد دیگری از مشکل تعقیب مجرمین را به دنبال میآورد، بهطور مثال دزد یا قاتلی که به صورت انفرادی عمل میکند با پیگیریهای پلیسی و قضایی دستگیر میشود، ولی در جرم پولشویی مسئولان با سازمانهای مجهزی روبهرو هستند که سطوح مختلف سازمان از عاملان ساده، افراد واسطه ماهر تا افراد تحصیلکرده و متخصص را در برمیگیرد. بنابراین با دستگیری یک مجرم، افراد دیگر بهراحتی به کار خود ادامه داده و کار را برای مجریان قانون مشکل میکنند.
3. پولشویی جرمی فراملی است و لزوماً در یک محدوده جغرافیایی خاص یا در مرزهای حاکمیت یک کشور اتفاق نمیافتد. سازمانیافته بودن این جرم به عبور از مرزها برای انجام پولشویی کمک میکند و برای مرتکبان این جرم دهکده جهانی معنا مییابد. با این ویژگی اهمیت همکاریهای بینالمللی و نقش سازمانهای بینالمللی برای هماهنگی کشورها در جهت مقابله با آن روشن میشود.
4. پولشویی جرم فرهیختگان است و در سازمانهای جنایی برای انجام مراحل نهایی پولشویی از افراد متخصص از جمله حسابداران، حقوقدانان، وکلا و کارمندان بانک استفاده میشود.
طبیعت این جرم این است که برای تمیز جلوه دادن درآمد حاصل از جنایت از سازمانهای آبرومندی مانند بانک و متخصصان بانکی، دفاتر وکالت و حسابرسی استفاده میشود.
5. پولشویی عنوانی جدید است که مشمول هیچ یک از عناوین سابق نخواهد شد و باید برای پیشگیری از آن یک عنوان جدید در ساختار کیفری ایجاد کرد.
6. پولشویی مسائل خرد را شامل نمیشود. برخی تصور میکنند میتوان جرایم خرد مثل فروش اموال مسروقه را در لفافه پولشویی جای داد، ولی پولشویی معنای وسیعتری دارد و مشروع جلوه دادن چنین مسائل خردی در دایره آن جای نخواهد گرفت. همانگونه که گفتیم در تعریف آن، وجود یک سازمانیافتگی نیز ضروری است و این مسئله باعث جدا شدن پولشویی از جرایم خرد میشود.
7. پولشویی جرمی مستمر است، برعکس جرایم ساده ، جرم پولشویی یک جرم دنبالهدار محسوب میشود. تطهیر پول دارای یک فرایند است و این فرایند باید طی شود، در غیر این صورت نمیتوان عنوان مجرمانه مذکور را به این واقعه نسبت داد.
8. پولشویی دارای ابعاد مختلف است و علاوه بر بعد قضایی ابعاد اقتصادی، سیاسی و اخلاقی را نیز میتوان برای آن برشمرد.