به گزارش آسیانیوز؛ دکتر رسولی ضمن مرور تاریخ «فلسفه اخلاق» گفت: «با گسترش ارتباط بین ملتها در دوران باستان و کهن، مشاهده رفتارهای متفاوت در جوامع گوناگون که گاهی بهکلی ارزشهای اخلاقی، رفتاری متفاوت و حتی متضاد جامعه دیگر بود، این پرسش برای اندیشمندان ملتها پدید آمد که کدام رفتارها درست است و ملاک سنجش رفتارهای درست از نادرست کدام است؟ این پرسش سرآغاز پیدایش بحثی در فلسفه شد که فلسفه اخلاق نامیده میشود.»
دکتر رسولی در ادامه عنوان کرد: «سوفسطاییان و شکگراها، اخلاق را امری قراردادی میدانستند. رواقیون، عدالت را برگرفته از طبیعت عاقل میدانستند. آنچه مسلم است اینکه، در مجموع در نحلههای فلسفی بر اینکه عقل و خرد دلیل و مبنای اصلی برای درستی یا نادرستی اخلاق باشد، توافق دارند و همرای هستند. در اروپای عصر جدید هم پیامدگرایی جان استوارت میل و وظیفهگرایی کانت، دو شاخه بزرگ اخلاق هنجاری شدند.»
دکتر رسولی گفت: «این در حالی است که فلاسفه ی اخلاق ایران از دیرباز همه این موارد را بررسی کردهاند. با توجه به آنچه که حکیم بزرگ ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه آورده، میتوان با استواری گفت شاهنامه یکی از اخلاقیترین کتب گیتی است. ما در بررسی رفتار انسانی، حسی در درون انسانها سراغ داریم که از آن بهعنوان نفس لوامه نام برده میشود. نفس لوامه ملامتگر و سرزنشکننده انسانی است که بخواهد کار ناشایست نماید.»
وی در ادامه گفت: «همین نفس لوامه ـ جان سرزشگر ـ در شاهنامه به زیبایی هر چه بهتر در قالب یک بیت آمده است: چهارم چنان دان که بیم گناه/ فزون باشد از بند و زندان شاه. یعنی آن بیم درونی و توان مهار رفتار خود، مؤثرتر و کاراتر از قدرت قانون و مجازات قانونی است. چنین شاهنامه به اخلاق و فلسفه آن، چه در جهت امور فردی و چه در جهت امور جمعی پرداخته است. نمونه ای از ابیات اخلاقی شاهنامه این است: مگردان زبان زین پس جز به داد/ که از داد باشی تو پیروز و شاد/ همه داد جوی و همه داد کن/ ز گیتی تن مهتر آزاد کن.»
دکتر محمد رسولی در بخش پایانی سخنانش اشاره نمود که در کتاب «پندهای شاهنامه» در بخشهای جدا از هم، پند و اندرزهای شاهنامه را آوردهام. رسولی سپس بهطور مشروح فلسفه اخلاق در شاهنامه را بازگو نمود و از آن میان به اخلاق نیکو در حکمرانی پرداخت. گفتنی است نشست فرهنگی مهرگان با شعرخوانی شعرا و سخنرانی استاد دکتر هوشنگ طالع پی گرفته شد و در ساعت بیست پایان یافت.