به گزارش آسیانیوز؛ در حالیکه جنگ خاورمیانه را سر بازایستادن نیست و غزه همچون آیینهای در برابر وجدان انسان امروز قرار گرفته است، بهنظر میرسد حتی اروپا و ایالات متحده هم توان ایستادن در برابر ماشین جنگی نتانیاهو را ندارند. بهرغم هشدارها و نهیبهایی که از سوی رهبران اروپایی ابراز میشود و این روزها لحن تندتری به خود گرفته، واقعیت اما، شعلههای جنگی ویرانگر است که جهان را متأثر از خود کرده است.
هرچند قریب به ۱۰۰ روز از جنگ اسراییل و حماس میگذرد، تاکنون تلاشها برای آتشبس ناکام بوده است و اسراییل درصدد حملهای گسترده به رفح بهعنوان آخرین پناهگاه آوارگان فلسطینی است. با اینهمه همچنان امید است در این مقطع، شاهد اقدامات دموکراسیهای غربی باشیم تا حداقل وقفهای در جنگ ایجاد شود. از این جهت، بیمعنی نخواهد بود که اگر بحران و جنگ خاورمیانهها را آزمونی برای لیبرال دموکراسی بدانیم و بخوانیم. آزمونی که غرب تا این لحظه از آن سربلند بیرون نیامده است. در تحلیل و تدقیق این بحث، به گفتوگو با دکتر علی بیگدلی، کارشناس ارشد مسائل سیاسی و استاد تاریخ نشستیم که در ادامه میخوانید:
* جنگ اسراییل و حماس همچنان ادامه دارد و آخرین خبرها حاکی از گسترش جنگ به رفح بهعنوان آخر پناهگاه آورگان است. از همان نخستین روزهای این جنگ، برخی صاحبنظران معتقد بودند که اسراییل قصد دارد غزه را خالی از سکنه کرده و مردم آن را به بیرون از مرزها براند. آیا وقایع اخیر تأیید این نگاه نیست؟
نتانیاهو در شرایط سختی قرار گرفته است و بهخاطر فشارهای منطقهای و بینالمللی هیچوقت در طی این 75 سال تا بدین حد مورد تنفر جهانی واقع نشده و هیچوقت هم آمریکا نسبت به اسراییل تا این حد رفتارهای نامهربانانه نداشته است. در همین ملاقات آقای بلینکن و نتانیاهو اگر ملاحظه کنید، هیچیک حتی به هم نگاه نمیکنند! این نشاندهنده اوج سردی روابط آمریکا و اسراییل است که تا به حال سابقه نداشته است.
نتانیاهو سه مشکل بزرگ در داخل دارد؛ یکی مسئله فساد مالی خود و همسرش، دیگری مسئله اصلاحات قضایی است که با عکسالعملهای منفی جامعهاش مواجه شد. و سرآخر هم مسئله جنگ ۷ اکتبر با حماس که خیلی به اسراییل لطمه وارد کرد.
بنابراین نتانیاهو لابهلای این مشکلات متعدد، دارد به دنبال برگ برندهای میگردد که بتواند ناتوانیهایش را پوشش بدهد. ولی در حال حاضر معلوم نیست که قرار است با آینده غزه چه کند. آنچه که مسلم شده این است که تا آخرین حد توان نظامی پیش خواهد رفت و الان مسئله رفح پیش آمده که با این جمعیت آواره باید چه کند. بخشی از این جمعیت را تخلیه کرده و به شمال فرستاده، ولی به هرحال موقعیت بسیار حساسی ایجاد شده است. از طرفی آمریکا در گرفتاری با مسائل خاورمیانه، دچار تحقیری شده که مثلا به عنوان قدرتمندترین نیروی نظامی دنیا باید با کتائب حزبالله و حوثیها بجنگد.
* آیا مجموعه فشارهایی که عنوان کردید، میتواند جلودار نتانیاهو برای ادامه جنگ باشد؟
با در نظر گرفتن همه این مسائل، به هیچ وجه بهنظر نمیآید که نتانیاهو بخواهد جنگ را خاتمه بدهد، بلکه تا رسیدن به آرزوی محو و نابودی غزه آن را ادامه خواهد داد. اما در مورد اینکه با آینده غزه چه خواهد کرد، این سوال هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد.
* مسئله این است که بهرغم همه نهیبها و هشدارهایی که آمریکا میدهد، اما ملاحظه میکنیم که قطعنامه آتشبس را وتو کرد یا مثلا کمک ۱۴ میلیارد دلاری به اسراییل. از آن طرف هم رهبران اروپایی مدام به نکوهش نتانیاهو میپردازند، اما مثلا قطعات نظامی هواپیماهای اسراییل را هلند تأمین میکند. از اینجهت آیا این سردی روابط بین اسراییل و آمریکا کمی ظاهری نیست؟ آیا جنگ غزه آزمونی برای دموکراسیهای غرب نبود که تا این لحظه نتوانستهاند از آن سربلند بیرون بیایند؟
توجه داشته باشید که بایدن بخش عمدهای از آرای خودش را از یهودیها میگیرد. در نظر بگیرید مثلا کارخانه فورد که ۷۵۰ هزار کارگر دارد، نمیتواند اسراییل را نادیده بگیرد، اگرچه روابطشان سرد است. از طرف دیگر آن ۱۴ میلیاردی که شما به آن اشاره کردید، مربوط به اوایل جنگ غزه بود و هنوز تحقق پیدا نکرده است، برای همین به زلنسکی هم شاید این پول را ندهند. الان، هم اتحادیه اروپا و هم آمریکا خسته از جنگ اوکراین هستند و این بحثها قوت گرفته است که تا چه وقت باید به زلنسکی کمک کنند.
از آنجا که در دستگاه نظامی زلنسکی هم فساد گستردهای بهوجود آمده و بر اساس گزارشی که سی آی ای چندوقت پیش منتشر کرد، بخشی از سلاحهایی که اروپا و آمریکا به زلنسکی دادهاند، سر از مکزیک درآورده است، به همین دلیل نسبت به زلنسکی مقداری دلسردی در غرب بهوجود آمده است.
در واقع هنوز آن کمک مالی به اوکراین و اسراییل تصویب و عملی نشده است. با این حال حتی اگر این کمکها را به اسراییل بدهند، دلیل بر این نیست که آمریکا از اسراییل رضایت کامل دارد. بایدن در آستانه انتخابات ناچار است دل یهودیهای آمریکا را بهدست بیاورد.
* در نهایت آیا میشود امید داشت که غرب در خصوص مسئله فلسطین و اسراییل و پایان جنگ، اقدامی عملی کند؟
ابدا. به هیچ وجه غربیها در مقابل نتانیاهو دست به یک مانور قدرت نخواهند زد و بهصورت عملی در برابرش نمیایستند. روزی که نتانیاهو هیأت دولت را معرفی کرد، رهبر گروه راست افراطی مذهبی استرالیا که از او حمایت کرد، به نتانیاهو گفت که ما دو دشمن در دنیا داریم:
یکی ایران و دیگری فلسطین که باید از بین بروند. در واقع اینها با این نگاه وارد جنگ با غزه شدند. بنابراین حتما و قطعا حماس را از بین خواهند برد. غرب هم کاری نمیتواند بکند. آماری هست که در پنجاه ایالت آمریکا برای نخستینبار حد یهودیستیزی از همه نقاط دنیا بیشتر بوده است. این مساله مهمی است. یعنی افکار عمومی در آمریکا شدیدا ضد اسراییلی شده است، ولی بایدن و نتانیاهو توجهی به این مسائل نمیکنند.