هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی، تئوری و توسعه سیستم‌های کامپیوتری است که قادر به انجام وظایفی هستند که قبل از این به هوش انسانی نیاز داشته است، مانند تشخیص گفتار، تصمیم‌گیری و شناسایی الگوها. هوش مصنوعی یک اصطلاح چتر مفهومی است که طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها، از جمله یادگیری ماشین، یادگیری عمیق و پردازش زبان طبیعی را در بر می‌گیرد.
اگرچه این اصطلاح معمولاً برای توصیف طیف وسیعی از فناوری‌های مختلف در حال استفاده امروزی استفاده می‌شود و آینده هوش مصنوعی قرار است آینده انسان را متحول کند، اما هنوز بسیاری از افراد با اصطلاح هوش مصنوعی موافق نیستند. در عوض، برخی استدلال می‌کنند که بسیاری از فناوری‌های مورد استفاده در دنیای واقعی امروز، در واقع یادگیری ماشین بسیار پیشرفته را تشکیل می‌دهند که به سادگی اولین گام به سوی هوش مصنوعی واقعی یا «هوش مصنوعی عمومی» (GAI) است.
با این حال، علیرغم اختلاف نظرهای فلسفی فراوان در مورد این که آیا ماشین‌های هوشمند «واقعی» واقعاً وجود دارند یا خیر، وقتی امروزه بیشتر مردم از اصطلاح هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، به مجموعه‌ای از فناوری‌های مبتنی بر یادگیری ماشین مانند Chat GPT یا بینایی کامپیوتر اشاره می‌کنند که به ماشین‌ها این امکان را می‌دهند تا کارهایی را انجام دهند که قبلاً فقط انسان‌ها قادر به انجام آن بودند، مانند تولید محتوای نوشتاری، هدایت خودرو یا تجزیه و تحلیل داده‌ها.
نمونه‌های هوش مصنوعی
اگرچه ربات‌های انسان‌نما که اغلب با هوش مصنوعی مرتبط هستند (مانند ترمیناتور) هنوز وجود ندارند، اما احتمالاً شما هم قبلاً بارها با سرویس‌ها یا دستگاه‌های مبتنی بر یادگیری ماشین تعامل داشته‌اید. بعضی از رایج‌ترین نمونه‌های هوش مصنوعی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- ChatGPT: از مدل‌های زبان بزرگ (LLM) برای تولید متن در پاسخ به سؤالات یا نظراتی که به آن داده شده است استفاده می کند.
- Google Translate: از الگوریتم‌های یادگیری عمیق برای ترجمه متن از یک زبان به زبان دیگر استفاده می‌کند.
- Netflix: از الگوریتم های یادگیری ماشین برای ایجاد موتورهای توصیه شخصی برای کاربران بر اساس سابقه مشاهده قبلی آنها استفاده می‌کند.
- تسلا: از بینایی کامپیوتر برای تقویت ویژگی‌های خودران در اتومبیل‌های خود استفاده می‌کند.
کاربرد هوش مصنوعی
امروز، هوش مصنوعی در بسیاری از صنایع رایج است. خودکارسازی کارهایی که نیازی به مداخله انسانی ندارند، باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود و می‌تواند خطر خطای انسانی را کاهش دهد. در اینجا چند روش برای استفاده از هوش مصنوعی در صنایع مختلف آورده شده است:
- صنعت مالی و بانکداری: کشف کلاهبرداری و احراز هویت به کمک الگوریتم‌ها، مهم‌ترین کاربرد هوش مصنوعی در صنعت مالی است. توانایی هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل مقادیر زیادی از داده‌ها و احراز هویت، آن را قادر می‌سازد تا ناهنجاری‌ها یا الگوهایی را که نشانه‌ای از رفتار متقلبانه هستند، شناسایی کند. احراز هویت با هوش مصنوعی در ایران نیز گسترده است. برای مثال سامانه احراز هویت ثنا و احراز هویت کارگری به کمک پلتفرم احراز هویت یوآیدی از این تکنولوژی برای افزایش امنیت کاربران سایت خود استفاده می‌کنند.
- صنعت پزشکی: ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند در جراحی‌های نزدیک به اندام‌های حساس یا بافت‌های بسیار ظریف برای کاهش از دست دادن خون یا خطر عفونت به کار گرفته شوند.
این تنها دو کاربرد مهم هوش مصنوعی در صنعت است. تکنولوژی هوش مصنوعی در بسیاری از صنایع امروزی از جمله صنایع غذایی، دارویی، رستوران‌داری، ماشین‌سازی و ... استفاده می‌شود.
هوش مصنوعی عمومی چیست؟
هوش مصنوعی عمومی (AGI) به حالتی اطلاق می‌شود که در آن سیستم‌های کامپیوتری قادر خواهند بود به هوش انسانی دست یابند یا از آن فراتر بروند. به عبارت دیگر، AGI هوش مصنوعی «واقعی» است که در رمان‌های علمی تخیلی، نمایش‌های تلویزیونی، فیلم‌ها و کمیک‌های بی‌شماری به تصویر کشیده شده است.
محققان و فیلسوفان هنوز نتوانسته‌اند توافق کنند که آیا انسان در حال رسیدن به هوش مصنوعی عمومی است یا هنوز با آن فاصله زیادی دارد و یا حتی رسیدن به آن کاملاً غیرممکن است. به عنوان مثال، در حالی که یک مقاله اخیر از Microsoft Research و OpenAI استدلال می کند که Chat GPT-4 شکل اولیه AGI است، بسیاری از محققان دیگر نسبت به این ادعاها شک دارند و استدلال می کنند که آنها فقط برای تبلیغات ساخته شده‌اند.
صرف نظر از اینکه چقدر تا رسیدن به AGI فاصله داریم، می‌توانید فرض کنید که وقتی فردی از اصطلاح هوش مصنوعی عمومی استفاده می‌کند، از برنامه‌ها و ماشین‌های کامپیوتری حساسی صحبت می‌کند که معمولاً در داستان‌های علمی تخیلی رایج یافت می‌شوند.
هوش مصنوعی چگونه کار می‌کند؟
به طور کلی، سیستم‌های هوش مصنوعی با دریافت مقادیر زیادی از داده‌های آموزشی برچسب‌گذاری شده، تجزیه و تحلیل داده‌ها و استفاده از این الگوها برای پیش‌بینی وضعیت‌های آینده کار می‌کنند. به این ترتیب، یک ربات چت که با نمونه‌هایی از متن تغذیه می‌شود، می‌تواند یاد بگیرد که تبادلات واقعی با افراد ایجاد کند، یا یک ابزار تشخیص تصویر می‌تواند با مرور میلیون‌ها مثال تصویر، شناسایی و توصیف اشیاء در تصاویر را بیاموزد. تکنیک‌های جدید هوش مصنوعی که به سرعت در حال بهبود هستند می‌توانند متن، تصاویر، موسیقی و سایر رسانه‌های واقعی را خلق کنند.
برنامه‌نویسی هوش مصنوعی بر مهارت‌های شناختی تمرکز دارد که شامل موارد زیر است:
- یادگیری: این جنبه از برنامه‌نویسی هوش مصنوعی بر به دست آوردن داده‌ها و ایجاد قوانینی برای چگونگی تبدیل آن به اطلاعات عملی متمرکز است. قوانین، که الگوریتم نامیده می‌شوند، دستورالعمل‌های گام به گام را برای دستگاه های محاسباتی برای نحوه تکمیل یک کار خاص ارائه می‌دهند.
- استدلال: این جنبه از برنامه‌نویسی هوش مصنوعی بر انتخاب الگوریتم مناسب برای رسیدن به یک نتیجه دلخواه متمرکز است.
- خود اصلاحی: این جنبه از برنامه‌نویسی هوش مصنوعی برای تنظیم مداوم الگوریتم‌ها و اطمینان از ارائه دقیق‌ترین نتایج ممکن طراحی شده است.
- خلاقیت: این جنبه از هوش مصنوعی از شبکه‌های عصبی، سیستم‌های مبتنی بر قوانین، روش‌های آماری و سایر تکنیک‌های هوش مصنوعی برای تولید تصاویر جدید، متن جدید، موسیقی جدید و ایده های جدید استفاده می‌کند.
انواع هوش مصنوعی
همانطور که محققان تلاش می‌کنند تا اشکال پیشرفته‌تری از هوش مصنوعی بسازند، باید شروع به فرموله کردن درک عمیق‌تری از معنای دقیق هوش یا حتی آگاهی کنند. محققان در تلاش خود برای شفاف‌سازی این مفاهیم، چهار نوع هوش مصنوعی را مشخص کرده‌اند که عبارتند از:
۱. ماشین های واکنشی
ماشین‌های واکنشی، ابتدایی‌ترین نوع هوش مصنوعی هستند. ماشین‌هایی که به این روش ساخته می‌شوند، هیچ دانشی از رویدادهای قبلی ندارند، بلکه فقط به آنچه در یک لحظه پیش رویشان است، «واکنش نشان می‌دهند». در نتیجه، فقط می‌توانند برخی از وظایف پیشرفته را در یک بازه بسیار محدود انجام دهند، مانند بازی شطرنج، و قادر به انجام وظایف خارج از چارچوب محدود خود نیستند.
۲. ماشین‌های حافظه محدود
ماشین‌های حافظه محدود درک محدودی از رویدادهای گذشته دارند. این ماشین‌ها می‌توانند بیشتر از ماشین‌های واکنشی با دنیای اطراف خود تعامل داشته باشند. به عنوان مثال، خودروهای خودران از نوعی حافظه محدود برای چرخش، مشاهده وسایل نقلیه نزدیک و تنظیم سرعت آنها استفاده می‌کنند. با این حال، ماشین‌هایی که فقط حافظه محدودی دارند، نمی‌توانند درک کاملی از جهان داشته باشند، زیرا یادآوری رویدادهای گذشته محدود است و فقط در یک دوره زمانی کوتاه استفاده می‌شوند.
۳. ماشین‌های نظریه ذهن
ماشین‌هایی که دارای «نظریه ذهن» هستند، شکل اولیه‌ای از هوش مصنوعی عمومی را نشان می‌دهند. این نوع ماشین‌ها علاوه بر توانایی ایجاد نمایش‌هایی از جهان، درک درستی از موجودیت‌های جهان نیز خواهند داشت. تا این لحظه، این طراحی این ماشین‌ها هنوز محقق نشده است.
۴. ماشین‌های خودآگاه
ماشین‌های دارای خودآگاهی از لحاظ نظری پیشرفته‌ترین نوع هوش مصنوعی هستند و درک جهان، دیگران و خود را دارند. ماشین‌های خودآگاه همان هوش مصنوعی عمومی هستند. در حال حاضر، رسیدن به این ماشین‌ها یک واقعیت بسیار دور است.
مزایا و خطرات هوش مصنوعی
هوش مصنوعی دارای طیف وسیعی از کاربردها با پتانسیل تغییر نحوه کار و زندگی روزمره ما است. در حالی که بسیاری از این دگرگونی‌ها هیجان‌انگیز هستند، مانند ماشین‌های خودران، دستیاران مجازی یا گجت‌های پوشیدنی در صنعت پزشکی، اما این تکنولوژی چالش‌های زیادی را نیز به همراه دارند. در این جدول چند مورد از مزایا و خطرات احتمالی هوش مصنوعی وجود دارد:
مزایای احتمالی:
دقت بیشتر برای کارهای تکرار شونده خاص، مانند مونتاژ وسایل نقلیه یا کامپیوترها.
کاهش هزینه‌های عملیاتی به دلیل کارایی بیشتر ماشین‌آلات.
افزایش شخصی‌سازی در خدمات و محصولات دیجیتال.
بهبود تصمیم‌گیری در شرایط خاص.
امکان تولید سریع محتوای جدید مانند متن یا عکس.
خطرات احتمالی:
از دست دادن شغل به دلیل افزایش اتوماسیون.
احتمال سوگیری یا تبعیض در نتیجه مجموعه داده‌هایی که هوش مصنوعی بر اساس آن آموزش دیده است.
نگرانی‌های احتمالی امنیت سایبری
عدم شفافیت در مورد چگونگی تصمیم‌گیری که منجر به راه حل های کمتر از بهینه می شود.
امکان ارائه اطلاعات نادرست و همچنین نقض ناخواسته قوانین و مقررات.
و در پایان این که...
اگر شما هم به دنبال امنیت سایبری بیشتر در کسب و کار خود هستید و می‌خواهید از مزایای هوش مصنوعی بهره ببرید، می‌توانید از راه حل احراز هویت یوآیدی در ایران استفاده کنید. یوآیدی یک پلتفرم احراز هویت آنلاین است که با استفاده از تکنولوژی‌های هوش مصنوعی، پروسه احراز هویت را در کوتاه‌ترین زمان ممکن (کمتر از 3 دقیقه) و با بالاترین دقت انجام می‌دهد. شما می‌توانید برای اطلاعات دقیق‌تر، به وبسایت یوآیدی به آدرس u-id.net مراجعه نمایید یا با شماره ۰۲۱۶۶۱۲۳۲۹۰ تماس بگیرید.