به یادبود حماسه سردار بی‌بی مریم بختیاری در انقلاب مشروطه

۲۴ خرداد، سالروز فتح تهران به دست مشروطه‌خوان، یکی از نقاط عطفی است که قیام و مجاهدت عمومی، توانست سدی بر استبداد محمدعلی شاه ایجاد کند. با ورود مجاهدان گیلان از قزوین و مجاهدان بختیاری از راه اصفهان و فتح شهر تهران در بیست و چهارم خرداد 1288شمسی، محمدعلی شاه قاجار پس از یک دوره سلطنت کوتاه، ولی بسیار پرکشمکش، از اریکه قدرت سقوط کرد و دوران استبداد صغیر پایان گرفت.
محمدعلی ‌شاه که گمان می‌کرد با به توپ بستن مجلس شورای ملی می‌تواند در برابر خواست و اراده عمومی مقاومت کند، در نهایت با فتح تهران، سراسیمه با کالسکه به سفارت روسیه پناهنده شد و بدین ترتیب، فصل نوینی در تاریخ ایران آغاز شد. فاتحان تهران در جلسه‏ای محمدعلی‏شاه را از سلطنت عزل، و پسرش احمدشاه را به این مقام نشاندند. فتح تهران و خلع محمدعلی شاه قاجار از سلطنت، پایانی بر استبداد صغیر و آغازی بر شکل‏گیری دومین دوره مجلس شورای ملی بود.
یکی از چهرهایی که در مشروطه و همچنین در جریان فتح تهران، نقش ویژه‌ای داشت و برای تاریخ این ملک به نماد و سمبل بدل شد، سردار بی‌بی مریم بختیاری بود، کسی که خانه‌اش پایگاه مشروطه‌خواهان و پناهگاه شخصیت‌هایی چون محمد مصدق و علی‌اکبر دهخدا بود. او در شرایطی که مشروطه‌خواهان گیلانی و بختیاری به سمت تهران حرکت می‌کردند، مخفیانه وارد تهران شد تا با آغاز درگیری بتواند از اساس مشروطیت دفاع کند و مقاومت استبداد و حامیانش را در هم بشکند. نام و یادش گرامی باد.