فن کویل یک دستگاه در حوزه تهویه مطبوع است که قابلیت تامین سرمایش و گرمایش برای ساختمان های مسکونی، تجاری و ادرای را دارد. چرا به آن فن کویل می گویند؟ در واقع ریشه اصلی نام این دستگاه از عبارت انگلیسی Fan coli گرفته شده است. بسیاری از مردم در زمان انتخاب سیستم تهویه مطبوع شناخت کافی و جامع از انواع فن کویل ندارند و در این گزارش به نقل از کارشناسان شرکت مهندسی تهویه نگار قصد داریم عملکرد و نحوه کار فن کویل و کاربرد هر کدام را به طور دقیق بررسی کنیم.
فن کویل چیست؟
فن کویل دستگاهی متشکل از فن و کویل (مبدل حرارتی) است که جهت سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع در ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، بیمارستان‌ها، کارخانجات و… مورد استفاده قرارمی‌گیرد. بی صدا بودن دستگاه فن کویل و سایر سیستم های سرمایش و گرمایش یکی از چالش‌های مهم می‌باشد که به طراحی و شیوه نصب آن بستگی دارد.
فن کویل‌ها به تنهایی قادر به ایجاد سرمایش و گرمایش محیط نیستند به طوری که در فصل گرما آب سرد توسط چیلر و در فصل سرما آب گرم توسط دیگ (بویلر) یا پکیج در موتورخانه تامین می‌شود. آب سرد یا گرم تولید شده توسط پمپ‌ها به فن کویل‌ها (Fan coil Unit) هدایت می‌شوند. ازسوی دیگر هوای اتاق از طریق فن به داخل فنکویل کشیده شده و بعد از فیلتر شدن با عبور از روی کویل، تغییر دما پیدا میکند و در نهایت جریان هوای مطبوع درون اتاق دمیده می‌شود. هنگامی که فن کویل هوا را خنک میکند، دور فن متناسب با دمای محیط تغییر میکند. آب کندانس شده ، وارد سینی زیر آن می‌شود و از آنجا توسط لوله درین آب باید تخلیه گردد.
کنترل فن کویل توسط یک کلید دستی (خاموش/روشن) و یا یک ترموستات انجام می‌شود تا دمای محیط را تنظیم کند. ترموستات به فن یا شیر کنترل، فرمان می دهد که با تغییر دور فن یا تغییر میزان دبی آب ورودی به کویل‌ها، می‌توان به دمای مطلوب در هر فضا دست یافت.
سیستم فن کویل چگونه کار میکند؟
در شکل زیر اجزای یک نوع سیستم دو لوله ای نشان داده شده است. زمانی که دستگاه روشن می شود از طریق دریچه برگشتی، جریان هوا به سمت داخل مکیده می شود و پس از عبور از فیلتر و مبدل حرارتی(که ممکن است کویل در حالت سرمایش یا گرمایش باشد)، جریان هوا وارد کانال شده و سپس از طریق دریچه رفت، به صورت دهش وارد فضای ساختمان می شود. تا زمانی که دستگاه روشن باشد، گردش جریان هوا وجود دارد.
انواع فن کویل چیست؟
معیار نخست در دسته بندی فن کویل ها، تعداد مسیر ورود و خروج آب می باشد. بر این اساس، این سیستم به صورت دو لوله ای یا چهار لوله ای طراحی و تولید می شود.
فن کویل دو لوله ای
در شرایط معمول، این دستگاه تنها دارای یک مبدل حرارتی است که به صورت مشترک به عنوان کویل سرمایشی و گرمایشی به کار می رود. این نوع فن کویل ها را دو لوله ای می نامند؛ به این معنا که دارای یک لوله ورودی و یک لوله خروجی آب می باشند و مسیر آب ورودی به آن ها (آب سرد چیلر یا آب گرم دیگ) و همچنین آب خروجی از آن ها (در برگشت به چیلر یا دیگ) از طریق شیر سه راهه تغییر می کند.
فن کویل چهار لوله ای
اما گاهی با توجه به نوع کاربری و معماری ساختمان، نیاز به سرمایش و گرمایش همزمان احساس می گردد. در چنین شرایطی از سیستم های چهار لوله ای استفاده می شود که دارای دو لوله ورودی و دو لوله خروجی بوده و از دو کویل جداگانه (به صورت مستقل، یکی جهت سرمایش و دیگری به منظور گرمایش) بهره می برند. لذا، این امکان فراهم می گردد که بنا به نیاز و دلخواه افراد حاضر، در فضایی از ساختمان، سرمایش و در فضایی دیگر، گرمایش ایجاد شود.
از دیگر معیارهای مهم در دسته بندی انواع فن کویل ها، شکل و ساختار آن ها است. طراحان و مهندسان سیستم های تهویه مطبوع یا سرمایشی و گرمایشی، با در نظر گرفتن فضای معماری ساختمان و نحوه تاسیسات مکانیکی، بر اساس اصول مهنذسی و محاسبات مربوطه نوع فن کویل را از لحاظ شکل و ساختار انتخاب می کنند. در ادامه این گزارش هر کدام از فن کویل های رایج در بازار به طور کامل معرفی شده اند و کابرد و مزایا و معایب هر کدام توضیح داده شده است.
فن کویل سقفی چیست؟
فن کویل سقفی نوعی فن کویل است که در سقف ساختمان نصب می‌شود. از این نوع فن کویل جهت سرمایش و گرمایش محیط‌های مختلف اداری، تجاری، مسکونی، بیمارستان‌ها، هتل‌ها و… استفاده می‌شود. این فن کویل در دو مدل کابین‌دار و بدون کابین طراحی و ساخته می‌شود. جنس بدنه این نوع فنکویلها بسیارمهم است و معمولا از گالوانیزه ضد زنگ استفاده می‌شود. دریچه خروجی هوا نیز زیر دستگاه یا روبه روی آن قراردارد. این فن کویل‌ها با توجه به ظرفیتشان تعداد فن و موتورمتفاوتی دارند. فن کویل‌های سقفی به صورت دولوله و چهارلوله می‌باشند.
فن کویل‌های سقفی از لحاظ شکل و ساختار به سه دسته تقسیم شده اند:
- فن کویل سقفی توکار
- فن کویل سقفی روکار
- فن کویل کانالی (داکت فن کویل)
فن کویل سقفی توکار
فن کویل سقفی توکار، درون سقف کاذب قرار می‌گیرد و فقط دریچه ورودی و خروجی هوا نمایان است. نصب این نوع فن کویل بسیار ساده است. در زیر فن کویل دریچه بازدید جهت دسترسی، تعمیر و نگهداری تعبیه می‌شود. این نوع فن کویل نسبت به سایر فن کوئل‌ها قیمت مناسب‌تری دارد. قبل از خرید فن کویل سقفی توکار باید چپ یا راست بودن و جهت مکش هوا (از زیر یا پشت) دستگاه مشخص شود.
فن کویل سقفی روکار
فن کویل سقفی روکار، برخلاف توکار نیازی به سقف کاذب ندارد و روی سقف نصب می‌شود و دستگاه به طورکامل قابل مشاهده می‌باشد. همچنین امکان دسترسی به فنکویل سقفی روکار نسبت به توکار راحت است، که موجب می‌شود تعمیرات و اقدامات لازم روی آن نیازمند صرف وقت کم‌تری باشد. از این نوع فن کویل زمانی استفاده می‌شود که فضای نصب در سقف کاذب ساختمان تعبیه نشده باشد.
یکی از معایب فن کویل سقفی روکار، اشغال فضای محیط است و نسبت به سایر فنکویلها کاربرد کم‌تری دارد. این نوع فن کویل از لحاظ ظاهری شبیه به فن کویل زمینی است با این تفاوت که جهت کویل و سینی زیرآن نسبت به فن کویل زمینی تغییر میکند.
فن کویل کانالی داکت فن کویل چیست؟
فن کویل کانالی از جمله فن کویل‌های سقفی توکار شناخته می‌شود که معمولا در سقف کاذب نصب می‌شوند و برای هدایت هوای ورودی یا خروجی به فن کویل، کانال کشی انجام شده و در نقاط مختلف کانال دریچه هوا تعبیه می‌شود. جنس بدنه این فنکویلها معمولا گالوانیزه ضدزنگ می‌باشد.
قبل از خرید فن کویل، باید چپ یا راست بودن محل اتصال لوله‌ها به فن کویل مشخص شود. این نوع فن کویل ظرفیت هوادهی بیش‌تری دارد و دارای فشار استاتیکی بالایی است. فن کویل کانالی به دلیل صدای بالا و حجم هوای زیاد معمولا در راهرو ساختمان‌های تجاری، لابی‌ها و مکان‌هایی با ارتفاع سقف زیاد استفاده می‌شود. تامین ظرفیت هوادهی، فشاراستاتیکی بالا و همچنین امکان استفاده از هوای تازه از مزایای این فن کویل است. این نوع فن کویل فضای مفید اتاق را اشغال نمی‌کنند و فقط دریچه ورود و خروج هوا دیده می‌شود. داکت فن کویل در دو نوع افقی و عمودی موجود می‌باشد.
فن کویل زمینی چیست؟
فن کویل زمینی، با دمش عمودی هوا که همواره یکی از متدوال ترین نوع فن کویل ها در گذشته بوده است. نصب ساده، هزینه پایین سرویس و نگهداری، صدای کم و راندمان مناسب از جمله مزایای این نوع سیستم ها به حساب می آیند. اما بارزترین عیب آن ها، اشغال مساحت مشخصی از فضای ساختمان می باشد که با توجه به محدود بودن متراژ اغلب ساختمان های امروزی، مسئله قابل توجهی است.
فن کویل دیواری چیست؟
این نوع فن کویل، کابینی شبیه به اسپلیت دارد که می‌تواند به صورت افقی روی دیوار نزدیک به سقف نصب شود. نصب و سرویس این نوع فن کویل به آسانی انجام می‌شود. باتوجه به اینکه این فن کویل در معرض دید می‌باشد، زیبایی و ابعاد آن از اهمیت خاصی برخوردار است. جهت تخلیه آب درین در این فن کویل‌ها از پمپ درین استفاده می‌شود. نوع دیواری این سیستم روکار است و مشابه یونیت های داخلی کولر گازی فضایی را اشغال نکرده و به مانند دستگاه زمینی نصب و سرویس آسانی دارند. هرچند که در ظرفیت های مشابه، تقریباً گرانترین سیستم محسوب می شوند.
فن کویل کاستی چیست؟
فن کویل کاستی از دو بخش یونیت داخلی و قاب دکوراتیو تشکیل می‌شود که یونیت داخلی آن، داخل سقف کاذب و قاب دکوراتیو برروی سقف کاذب قرارمی‌گیرد. این نوع فن کویل به طور معمول برای فضاهای اداری-تجاری استفاده می‌شود. جایی که برای پوشاندن سقف، از تایل سقفی استفاده می‌شود. فن کویل سقفی کاستی با تنوع طراحی بیشتر که در ظرفیت های هوادهی بالاتر نیز تولید می شوند. راندمان مناسب، ظاهر زیبا و اشغال فضای کمتر در مقایسه با سایر سیستم های سقفی، از ویژگی های مثبت دستگاه کاستی هستند. اما از طرفی، هزینه بالای سرویس و کیفیت پایین فیلتراسیون هوا، از جمله معایب آن به شمار می روند.
از جمله مزایای این نوع فن کویل‌ها، توزیع خوب هوا در جهت‌های مختلف و از معایب آن دارا بودن پنل پلاستیکی می‌باشد که ممکن است در حین حمل و نصب آسیب ببیند و به مرور زمان تغییر رنگ دهد. در این نوع فن کویل‌ها برای تخلیه آب کندانس از پمپ استفاده می‌گردد.
انواع فن کویل کاستی
از نظر ظاهری، یک دستگاه چهارگوش با چهاردمپر (اسلات) در چهار طرف خود است که کار آنها پرتاب باد می‌باشد. در واقع از چهار طرف پرتاب باد و از وسط مکش انجام می‌شود. به همین دلیل، این مدل فن کویل معمولا باید وسط سقف قرار بگیرد. ازاین بابت ممکن است خیلی مورد استقبال ساختمان‌های مسکونی قرار نگیرد زیرا، معمولا وسط سقف محل قرارگیری لوستر می‌باشد. همچنین حداقل ۴۰ سانتی‌متر سقف کاذب برای قرارگیری بخش توکار فن کویل نیاز است.
زاویه پره (اسلات) از چهار طرف، ۱۵ تا ۸۰ درجه تغییر میکند و هوا را به خوبی به گردش درمی‌آورد. ولی پرتاب باد آن از کانالی کمتر و مابین ۳/۵ تا ۴ متر است. مجهزبه پمپ درین برای خارج کردن آب کندانس می‌باشد و کنترل دما از طریق ریموت کنترل یا ترموستات انجام می‌شود.
این فن کویل ساختاری شبیه فن کویل کاستی چهارطرفه دارد در حالی که فقط یک اسلات برای خروجی هوا دارد و جریان هوا در آن از یک طرف خارج می‌شود.
اجزاء فن کویل
فن وظیفه گردش هوا در فن کویل را برعهده دارد. جنس فن می‌تواند پلاستیکی یا فلزی باشد. از مزایای نوع پلاستیکی توزیع جرم یکنواخت در نقاط مختلف و بالانس دینامیکی آسان آن می‌باشد، همچنین لرزش و صدای کمی ایجاد میکند و از معایب آن این است که ذرات آلاینده در اثر الکتریسیته ساکن به آنها می‌چسبد و نیاز به پاکسازی بیش‌تری دارد، در حالی که در نوع فلزی مشکل جمع شدن ذرات آلاینده کمتر است. همچنین طول عمر و مقاومت فن‌های پلاستیکی در مقابل حرارت کمتر است. این در حالیست که بالانس کردن فن فلزی در حین ساخت نیازمند دقت بیش‌تری می‌باشد تا لرزش و صدای کم‌تری ایجاد کند. فن فلزی قیمت بالاتری دارد و مقاومت بیش‌تری در برابر درجه حرارت بالا دارد.
فن‌ها می‌توانند دارای فشاراستاتیکی بالا یا فشار استاتیکی پایین باشند که از فن‌های با فشار استاتیکی بالا در فن کویل‌های کانالی استفاده می‌شود.
به قسمتی که فن در آن قرار می‌گیرد هوزینگ می‌گویند، هوزینگ از پره‌های فن حفاظت و جریان هوا را به مسیر مورد نظر هدایت میکند، جنس و کیفیت ساخت هوزینگ از اهمیت خاصی برخوردار است.
کویل یکی از مهم‌ترین اجزاء فن کویل است و متشکل از لوله مسی ۳/۸ و فین آلومینیومی می‌باشد. فین‌ها غالبا دارای پوشش ضدخوردگی بلوفین (bluefin) می‌باشند. کویل فن کویل‌ها متناسب با ظرفیت حرارتی به صورت دو، سه و چهارردیفه می‌باشد. کویل‌های آبی با توجه به تعداد و آرایش لوله‌های مسی (تعداد ردیف آنها) به کویل‌های دو یا سه و… ردیفه شناخته می‌شوند.
ظرفیت فن کویل معمولا براساس میزان هوادهی با واحد (cfm) اعلام می‌شود. اما دو فن کویل با ظرفیت هوادهی یکسان می‌توانند با داشتن کویل‌های متفاوت، ظرفیت سرمایی و گرمایی متفاوتی داشته باشند. بنابراین برای اکثر فضاها، باید به جای ظرفیت هوادهی، ظرفیت حرارتی را مبنای انتخاب فنکویل قرار داد.
فن کویل ها به طور معمول دارای یک کویل می‌باشند، اما در بعضی ساختمان‌ها نیاز است به طور همزمان هوای گرم و سرد تامین شود، که فن کویل‌های مجهز به دو کویل مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این نوع فن کویل‌ها چهارلوله‌ای گفته می‌شود.
وظیفه جلوگیری از ورود گرد و غبار و ذرات آلودگی به درون فن کویل را دارد (فیلتراسیون جریان هوای ورودی دستگاه). بهتر است از فیلترهای راندمان بالا با قابلیت شست و شو و تعویض استفاده شود. و فیلترها به صورت دوره‌ای بازدید شوند و در صورت نیاز شسته یا تعویض شوند زیرا گرفتگی فیلتر، هوادهی و راندمان فن کویل کاهش می‌دهد.
الکتروموتور در فنکویل، وظیفه انتقال توان و انرژی به فن را برعهده دارد که باعث چرخش فن می‌شود. الکتروموتورها، سه دور تا هشت دور می‌باشند که با تغییر دور موتور هوادهی فن‌ها تغییر میکند. بهتراست از الکتروموتور با راندمان بالا و صدای کم استفاده شود تا مصرف برق کاهش یابد و صدای فن کویل زیاد نباشد.
الکترو موتورها می‌بایست حفاظت الکتریکی و حرارتی بالایی داشته باشند. یک الکترو موتور خوب می‌بایست دارای راندمان بالا، صدای پایین ، بالانس دینامیکی و استاتیکی باشد. نسل جدید الکترو موتورها که راندمان بالا و سطح صدای پایینی دارند، الکتروموتورهای EC نام دارند.
پلنیوم بخشی از فن کویل است که می‌تواند در مسیر رفت یا برگشت هوا باشد. فیلتر در پلنیوم برگشت قرار می‌گیرد و در پلنیوم رفت، جریان هوا یکنواخت شده و سپس از فن کویل خارج می‌شود.
سینی تخلیه در فن کویل، بخشی است که وظیفه جمع آوری آب کندانس را به عهده دارد و در بخش زیرین دستگاه نصب می‌شود. آبی که در سینی جمع شده است، به کمک لوله درین، از دستگاه خارج می‌شود. در بعضی ازفن کویل‌ها جهت تخلیه آب کندانس، نیاز به پمپ می‌باشد.
در فرآیند سرمایش هوا در فنکویل، مقداری از بخار آب موجود در هوای عبوری، کندانس می‌شود. به همین دلیل در بخش پایین دستگاه از سینی تخلیه جهت جمع آوری آب حاصل از کندانس استفاده می‌شود. جنس سینی درین می‌بایست استینلس استیل یا گالوانیزه با روکش مناسب باشد زیرا آب کندانس بسیار خورنده است.
مزایا و معایب فن کویل
با توجه به روند رو به رشد استفاده از فن کویل در ساختمان های مختلف، می توان مزایا و معایب آن را در مقایسه با سایر سیستم های مشابه (کولر گازی، داکت اسپلیت / VRF) مورد بررسی و ارزیابی قرار داد:
مزایا
- بر خلاف داکت اسپلیت، امکان کنترل مستقل دما در اتاق یا فضاهای مختلف ساختمان وجود دارد. چنانکه به ازای تعداد فن کویل های نصب شده در ساختمان، می توان شرایط دمایی متفاوتی را متناسب با سلیقه و نیاز افراد ایجاد نمود. همان طور که در صورت استفاده از کولر گازی و سیستم VRF نیز چنین شرایطی فراهم می باشد.
- در ساختمان هایی با متراژ بالا، بکارگیری فن کویل های متعدد بهمراه یک یا دو دستگاه چیلر مرکزی، محدودیتی را ایجاد نخواهد کرد. در حالی که در صورت بکارگیری کولر گازی یا داکت اسپلیت، استفاده از یک یونیت داخلی جوابگوی نیاز ساختمان نبوده و این در شرایطی است که با اضافه شدن یونیت های داخلی دیگر، ناگزیر بایستی یونیت های خارجی دیگری نیز پیش بینی شوند. بنابراین با توجه به اینکه حداکثر فاصله بین یونیت داخلی و خارجی (به دلیل جلوگیری از افت فشار زیاد جریان مبرد و کاهش راندمان دستگاه) می بایست رعایت شود، بکار گیری یونیت های خارجی دیگر در فاصله ای مناسب، آن هم در فضای عمدتاً محدود خارج از ساختمان، اجرای چنین سیستم هایی را در ساختمان های بزرگ با مشکل مواجه می کند. ضمن آنکه ممکن است ظاهر ناخوشایندی را برای ساختمان نیز ایجاد نماید. در سیستم VRF نیز به مانند ترکیب فن کویل و چیلر مرکزی، تقریباً چنین محدودیتی وجود نخواهد داشت.
- تنوع طراحی یونیت های فن کویل (به مانند یونیت های داخلی سیستم VRF) این امکان را فراهم می کند که بتوان مدلی متناسب با محدودیت های معماری ساختمان و مطابق با سلیقه مصرف کننده را تعبیه نمود.
- فن کویل جهت تأمین هوای گرم مورد نیاز در فصل سرما، از آب گرم تولید شده توسط دیگ استفاده می کند. در شرایطی که در سیستم هایی از جمله کولر گازی، VRF و داکت اسپلیت هایی که کویل آب گرم ندارند، گرمایش لازم به شیوه هیت پمپ و با استفاده از کمپرسور انجام می گیرد که این موضوع به منزله مصرف برق قابل توجهی خواهد بود. لذا به علت هزینه های بیشتر مصرف برق در ایران (در مقایسه با گاز)، بکارگیری چنین سیستم هایی برای گرمایش، مقرون به صرفه نمی باشد. ضمن آنکه کیفیت گرمایش تولیدشده در این نوع سیستم ها، به مراتب پایین تر از فن کویل، رادیاتور و یا سیستم گرمایش از کف می باشد. به همین علت اغلب در صورت استفاده از سیستم های هیت پمپی، به ویژه در اقلیم هایی که گرمسیر نیستند و زمستان سردی دارند، بایستی از سیستم هایی جانبی مانند رادیاتور یا گرمایش از کف نیز بهره گرفت.
- در دستگاه سقفی کانالی (به مانند داکت اسپلیت و یونیت های داخلی کانالی در سیستم VRF)، به واسطه امکان استفاده از هوای تازه، شرایط برای تهویه و ایجاد فشار مثبت در داخل ساختمان فراهم خواهد بود.
معایب
- فن کویل بواسطه استفاده از آب سرد و گرم تولید شده در سیستم های مرکزی (چیلر و دیگ) نمی تواند امکان کنترل مصرف انرژی را برای هریک از واحدهای ساختمان، به طور جداگانه فراهم کند. مشکلی که در سیستم VRF نیز وجود دارد. بر خلاف کولر آبی، کولر گازی، داکت اسپلیت (در صورت عدم استفاده از کویل آب گرم) و رادیاتور (در صورت استفاده از آب گرم پکیج) که اساساً تابعی از یک سیستم مرکزی نمی باشند. البته می توان با وجود استفاده از فن کویل، در صورت بکارگیری یک چیلر برای هر واحد (مینی چیلر)، مصرف انرژی در فصل گرما را به طور مستقل کنترل نمود.
- در ساختمان هایی با متراژ پایین، هزینه سرمایه گذاری جهت خرید چیلر و فن کویل در مجموع نسبت به کولر گازی، داکت اسپلیت و همچنین سیستم VRF بیشتر خواهد بود.
نحوه انتخاب فن کویل مناسب
اساساً در هر پروژه پس از بررسی تمامی جوانب، از جمله محدودیت های معماری، وجود فضای کافی برای نصب، کاربری ساختمان، قیمت خرید و … نوع فن کویل (زمینی، دیواری و …) انتخاب می شود. سپس بعد از مشخص کردن دو لوله ای یا چهار لوله ای بودن دستگاه، با توجه به محاسبات بار حرارتی انجام شده، ظرفیت فن کویل ها برای هر فضا به تفکیک براورد می گردد.
همانطور که در بخش قبل و در توضیح مبدل حرارتی نیز گفته شد، می بایست مبنای براورد ظرفیت فن کویل، ظرفیت سرمایشی / گرمایشی آن باشد نه ظرفیت هوادهی. بنابراین، پس از آنکه بار حرارتی هریک از فضاها به کمک آنالیز نرم افزاری یا با محاسبات سرانگشتی به دست آمد، از طریق دیتاشیت های ارائه شده در کاتالوگ کمپانی سازندۀ دستگاه، مدل مناسب با توجه به نیاز سرمایشی / گرمایشی آن فضا انتخاب می شود.
در چنین دیتا شیت هایی با توجه به اینکه فن کویل می تواند در سه دور مختلف کار کند، سه عدد متفاوت برای ظرفیت سرمایشی و گرمایشیِ هریک از مدل ها اعلام می شود. از جمله نکاتی که بهتر است در انتخاب ظرفیت سیستم خصوصاً در ساختمان های مسکونی و اداری رعایت شود این است که حتی الامکان مبنای انتخاب، ظرفیت فن کویل در دور پایین باشد تا اینچنین سیستم انتخابی بتواند در دور پایین که صدای تولیدی حداقل است، سرمایش و یا گرمایش مورد نیاز را تأمین کند. ضمن آنکه به این ترتیب در گذر زمان و با وجود مستهلک شدن، همچنان حاشیۀ اطمینانی برای دستیابی به ظرفیت مورد نظر وجود دارد.
تولید هوای تازه
علاوه بر ایجاد دمای مناسب (سرمایش و گرمایش)، تأمین هوای تازه به اندازۀ کافی در هر فضایی لازمۀ بوجود آوردن شرایط آسایش برای ساکنین آن فضا می باشد. میزان هوای تازۀ مورد نیاز، بسته به کاربری هر فضا و با توجه به تعداد نفرات، متراژ و یا تعداد دفعات تعویض هوا مشخص می شود. وجود هوای تازه ضمن آنکه اکسیژن کافی جهت تنفس بهتر و احساس شادابی برای افراد حاضر را فراهم می کند، می تواند باعث ایجاد فشار مثبت در هوای اتاق شده و اینچنین از ورود آلودگی های محیطی به داخل اتاق جلوگیری شود که این موضوع بویژه برای برخی از کاربری ها از جمله مکان های بهداشتی دارای اهمیت زیادی است.
اما نکته اینجاست که آیا در صورت استفاده از فن کویل، امکان تأمین هوای تازه برای ساختمان وجود دارد یا خیر. همانطور که در توضیح انواع فن کویل ها نیز گفته شد، در طراحی سیستم های کانالی پرفشار، قابلیت استفاده از هوای تازه پیش بینی شده است، اما سایر فن کویل ها عملاً چنین قابلیتی را ندارند و این در حالی است که احتمال استفاده از دستگاه کانالی در پروژه های مختلف پایین است؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که غالباً بکمک فن کویل ها امکان تزریق هوای تازه در اتاق وجود ندارد.
در چنین مواقعی از سیستمی به اسم سیستم آبی-هوایی یا اصطلاحاً سیستم القایی استفاده می شود. بنحوی که فن کویل ها صرفاً برای تثبیت دمای فضای مورد نظر بکار می روند و از هواسازهای Full fresh برای تأمین هوای تازه استفاده می گردد. بهمین دلیل دمای هوای خروجی از هواساز در چنین سیستمی، تقریباً برابر دمای طرح داخل لحاظ می شود.
تعمیر و نگهداری فن کویل
بهتر است سالی یک بار دستگاه را سرویس کنیم تا با مشکل جدی در دستگاه مواجه نشویم و همانگونه که در بالا ذکر شد بهتر است که هر مدت یکبار فیلتر دستگاه را تمیز کنیم تا گرد و غبار به درون دستگاه نفوذ نکند و باعث خرابی سیستم نشود. همچنین از جمله مشکلاتی که ممکن است در فن کویل به وجود بیاید خراب شدن سیستم مولد، اختلال در لوله ها و سیستم انتقال گرما، ایجاد رسوب در دستگاه و درست کار نکردن یا خرابی فن می باشد که در صورت بروز این موارد بهتر است با کارشناسان هایپر صنعت فامکو تماس حاصل فرمایید تا مشکلات ایجاد شده در سیستم را برطرف نمایند.
نتیجه گزارش:
فن کویل یکی از سیستم های رایج در صنعت تهویه مطبوع است که قابلیت تامین سرمایش و گرمایش را دارد. فن کویل به تنهایی قادر به ایجاد سرمایش و گرمایش نیست و در حقیقت یک سیستم سرمایش و گرمایش آبی است. یعنی با تولید آب سرد یا آب گرم و ارسال آن از طریق لوله کشی به داخل فن کویل، می توانیم به این هدف برسیم. در صنعت تهویه مطبوع، آب سرد پروژه ها مسکونی، تجاری یا اداری توسط دستگاه چیلر یا مینی چیلر تولید می شود و آب گرم نیز توسط موتورخانه یا پکیج های حرارتی تولید می شود. لذا با اتصال فن کویل به این سیستم های از طریق پایپینگ یا همان لوله کشی، سیستم سرمایش و گرمایش تکمیل می شود.
فن کویل از نام انگلیسی Fan Coil به زبان فارسی وارد شده و همانطور که از روی نام مشخص هست، یک فن دمنده با یک کویل یا همان لوله های مسی خمیده همراه شده است. زمانی که داخل لوله های مسی آب گرم باشد، فن با دمیدن هوای داخل اتاق باعث گرم شدن آن و بالعکس، در صورتی که آب سرد به داخل کویل یا لوله های مسی جریان یابد، فن دمنده با دمیدن هوای اتاق روی لوله های سرد باعث ایجاد سرمایش می شود.
فن کویل ها انواع و ابعاد مختلفی دارند که انتخاب آن ها بر اساس شرایط و نیاز پروژه هست و توسط مهندسان تاسیسات مکانیکی و مهندسان سیستم های حرارتی و برودتی باید طبق استاندرهای صنعت تهویه مطبوع انتخاب شود.
منابع گزارش:
شرکت مهندسی تهویه نگار
شرکت TRANE
شرکت DAIKIN
شرکت MITSUBISHI HVAC
شرکت ایرتمپ
شرکت فامکو