به گزارش آسیانیوز؛ در روزهای پایانی تیرماه ۱۴۰۳، اخباری مبنی بر شیوع بیماری «تب دِنگی» در تهران، شنیده شد. پیش از این اخبار غیررسمی از منابعی نسبتا معتبر مانند دانشگاه‌های علوم پزشکی ادعای ابتلای حدود ۱۵۰ نفر در ۴۰ شهر کشور به تب دنگی را مطرح کرده‌بودند تا اینکه معاون بهداشت وزارت بهداشت این ارقام را در روز ۳۱ تیرماه تایید کرد.
اولین مورد مرگ در اثر تب دنگی در کشور، روز ۳۱ تیر اعلام شد. اما روز ۲ مرداد ۱۴۰۳ دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته علمی «تب دنگی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت» ادعای دو روز قبل خودش مبنی بر فراگیری تب دنگی در تهران را تکذیب کرده و گفت در تهران تنها یک نفر به این بیماری دچار شده‌است (صدای مسعود مردانی). مردانی همچنین می‌گوید:
اکثر افراد در تعطیلات به استان‌های شمالی به خصوص گیلان مسافرت کرده‌اند که بر اساس تحقیقات مشخص شده تمامی پشه‌های گیلان عامل انتقال این بیماری هستند، به همین دلیل تب دنگی به قزوین و خراسان و اصفهان و... هم رسیده است.
در حال حاضر بیشترین استان‌هایی که درگیر این بیماری هستند عبارت‌اند از استان‌های بوشهر، فارس، سیستان و بلوچستان و بندر گناوه اولین مورد انتقال داخلی را داشته‌است.
در ادامه به بررسی چند سوال مهم درباره تب دنگی می‌پردازیم:
تب دنگی چیست؟
تب دنگی (Dengue fever - در وب‌سایت وزارت بهداشت دانگ و دنگ نیز درج می‌شود) یک بیماری ویروسی است. به آن تب استخوان‌شکن هم می‌گویند. ویروس این بیماری، ویروس دنگی (Dengue virus) را نیش پشه ببر آسیایی (آئدس - Aedes) به انسان منتقل می‌کند که در مناطق استوايی مانند آسیای جنوب شرقی از جمله مالزی وجود دارد.
سالانه میلیون‌ها ابتلا به تب دنگی در سراسر جهان رخ می‌دهد. تب دنگی بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا شایع است. اما این بیماری به مناطق جدید از جمله شیوع محلی در اروپا و بخش‌های جنوبی ایالات متحده در حال گسترش است.
پس از انتقال ویروس دنگی به بدن انسان، نشانه‌های بیماری بین ۴ تا ۷ روز آشکار می‌شوند. در تعداد کمی از مبتلایان به یکی از دو گونه خطرناک و کشنده تبدیل می‌شود. گونه اول تب هموراژیک دنگی است که باعث خونریزی، ترشح مایعات به بیرون از عروق و کاهش پلاکت‌های خون می‌شود. گونه دوم سندروم شوک دنگی است که باعث افت فشار شدید می‌شود.
ویروس دنگی ۴ نوع متفاوت دارد. اگر فردی به یک نوع از ویروس‌ها مبتلا شود، تا آخر عمر به آن نوع ویروس مصونیت دارد. اگر چه، در برابر سه گونه دیگر فقط تا مدت محدودی مصونیت دارد.
علائم تب دنگی چیست؟
نزدیک ۸۰درصد مبتلایان به ویروس دنگی، هیچ نشانه‌ای نداشته یا نشانه‌های بسیار خفیفی (مانند تب ملایم) دارند. علائم آنها شبیه آنفلوآنزا، حصبه و مالاریا (سردرد، کهیر و تب شدید) است. معمولاً تب بالای ۴۰ درجه (۱۰۴ درجه فارنهایت) است. بنابراین برای تشخیص دقیق تب دنگی آزمایش خون، آزمایش کبد و کلیه و … را تجویز کرده تا غلظت و تعداد پلاکت‌ها و میزان گلبول‌های سفید بررسی شود. این وضعیت ۲ تا ۷ روز طول می‌کشد (WHO). این علائم عبارتند از:
تب بالا (۴۰ درجه سانتی‌گراد)
سردرد شدید
درد پشت چشم
دردهای عضلانی و مفاصل
حالت تهوع
استفراغ
تورم غدد
کهیر
برخی افراد پس از برطرف شدن تب شدید وارد مرحله وخیم می‌شوند. وضعیت وخیم ۱ تا ۲ روز ادامه دارد. در این مرحله مایعات در سینه و شکم جمع شود. دلیل این پدیده خونریزی رگ‌های کوچک است که باعث می‌شود اندام‌های حیاتی به اندازه معمول خون دریافت نکنند.
در مرحله بهبودی مایعی که رگ‌ها خارج شده بود به جریان خون بازمی‌گردد. مرحله بهبودی معمولاً ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد. وضعیت بیمار در این مرحله بهتر می‌شود. با این حال ممکن است آنها دچار خارش شدید و ضربان قلب پایین شوند.
عوارض تب دنگی چیست و چقدر خطرناک است؟
در حالت وخیم که تب دنگی شدید باعث خونریزی داخلی و آسیب اندام می‌شود و فشار خون به سطوح خطرناک کاهش می‌یابد در برخی موارد، تب دنگی شدید می‌تواند منجر به مرگ شود.
با این‌حال فقط وضعیت ۵درصد از بیماران وخیم می‌شود. برای تعداد بسیار کمی از این افراد بیماری کشنده خواهد بود (یک در هزار). میزان مرگ و میر ارتباط زیادی به این دارد که بیمار چه زمانی پس از ابتلا به مرکز درمانی مراجعه کند و چه اقدامات درمانی برای او و به چه شکلی انجام شود.
ویروس دنگی ۴ نوع متفاوت دارد و فردی به یک نوع از ویروس‌ها مبتلا شده تا آخر عمر به آن نوع ویروس مصونیت دارد. اگر چه، در برابر سه گونه دیگر فقط تا مدت محدودی مصونیت دارد. اگر بعدا به یکی از سه نوع دیگر مبتلا شود، ممکن است مشکلاتی جدی‌تری برای او ایجاد شود. افرادی که برای بار دوم به این بیماری مبتلا می‌شوند علائم جدی‌تری دارند که عبارتند از:
درد شدید شکم
استفراغ مداوم
تنفس سریع و پی در پی
خونریزی لثه یا بینی
خستگی
بی‌قراری
وجود خون در استفراغ یا مدفوع
تشنگی
پوست رنگ پریده و سرد
احساس ضعف
در صورت مشاهده این علائم در فردی که یک بار قبلا به تب دنگی مبتلا شده، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
زنانی که در دوران بارداری به تب دنگی مبتلا می‌شوند، ممکن است بتوانند ویروس را در هنگام زایمان به جنین منتقل کنند. علاوه بر این، نوزادان زنانی که در دوران بارداری تب دنگی می‌گیرند، در معرض خطر زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد یا عوارض دیگر این چنینی هستند.
تب دنگی چطور منتقل می‌شود؟
هنگامی که پشه فردی را که به ویروس دنگی آلوده شده است نیش می‌زند، ویروس دنگی وارد پشه می‌شود. سپس وقتی پشه آلوده فرد دیگری را نیش می‌زند، ویروس وارد جریان خون آن فرد شده و باعث عفونت می‌شود.