آسیانیوز - یکی از این حوزه ها که به خصوص برای کشورهای مصرف کننده سوخت های فسیلی همچون نفت و گاز همواره پراهمیت بوده، مسئله و چالش دستیابی به انرژی ارزان قیمت و البته پاک همچون هیدروژن سبز است که هم مقرون به صرفه باشد و هم به محیط زیست آسیب نرساند. در زمینه دستیابی به انرژی های ارزان قیمت و پاک، افزون بر کشورهای مصرف کننده، برخی کشورهای تولیدکننده انرژی نیز وارد کارزار توسعه انرژی های تجدیدپذیر شده اند که یکی از مهم ترین آن¬ها عربستان سعودی است. ریاض در سال¬های اخیر پروژه¬های بلندپروازانه ای در این زمینه آغاز کرده است که هیدروژن سبز از مهم¬ترین آن-ها محسوب می¬شود.
کشف هیدروژن، به عنوان یک منبع طبیعی بدون کربن برای سال‌ها نادیده گرفته شد. به طوری¬که براساس مطالعات صورت گرفته تا ۵ تریلیون تن هیدروژن در مخازن زیرزمینی سراسر جهان وجود دارد، که هنوز کشف نشده است. البته به احتمال زیاد بیشتر ذخایر طبیعی هیدروژن غیرقابل دسترسی خواهد بود، اما حداقل درصد کمی از آن قابل بهره برداری است.
هیدروژن طبیعی – که به عنوان هیدروژن سفید نیز شناخته می‌شود – آزادانه در لایه‌های زمین وجود دارد و دسترسی به آن مستلزم عملیات حفاری است. اخیرا، محققان توانستند کشف مهمی از هیدروژن طبیعی در کف معدن زیرزمینی سنگ کروم در آلبانی انجام دهند، بطوریکه مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه (CNRS) این کشف را به عنوان «بالاترین جریان طبیعی هیدروژن که تاکنون اندازه گیری شده» توصیف کرد. هیدروژن طبیعی منبع تجدیدپذیر انرژی نیست، زیرا نرخ تولید آن در مقایسه با نیازهای جهان بسیار کند است. هیدروژن را می‌توان برای استفاده در قالب سوخت یا مواد خام صنعتی و همچنین برای تولید آمونیاک جهت تولید کود از طریق تصفیه شیمیایی گاز، که از درصد زیادی متان تشکیل شده، تولید کرد.
در این میان، هیدروژن طبیعی، معروف به ژئوهیدروژن، می‌تواند تمیزتر و ارزان‌تر از هیدروژن آبی و سبز باشد. شایان ذکر است که سلطان نشین عمان اولین کشور عربی است که در راستای تلاش‌های خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش انرژی، هیدروژن طبیعی استخراج و از آن بهره‌برداری تجاری میکند، گامی که مراکش نیز آن را دنبال کرد و به عنوان دومین کشور عربی این مسیر را در پیش گرفت.
نخستین مرکز ذخیره سازی هیدروژن زیرزمینی جهان
شرکت اتریشی راگ، ایجاد نخستین تاسیسات ذخیره سازی هیدروژن زیرزمینی جهان را در یک میدان گاز طبیعی اعلام کرد. این شرکت (RAG) از راه‌اندازی این تأسیسات در میدان گاز طبیعی سابق (روبنزدورف) در اتریش خبر داد. تاسیسات ذخیره سازی هیدروژن زیرزمینی به تامین انرژی پشتیبان فصلی کمک میکند و امنیت برق را در کشور اروپایی افزایش می‌دهد. اتریش به تامین نیازهای برق خود با استفاده از گاز وابسته است، بنابراین به شدت تحت تاثیر کاهش واردات از روسیه در نتیجه حمله این کشور به اوکراین و اعمال تحریم‌های اقتصادی کشورهای غربی علیه مسکو قرار گرفت.
اتریش به تامین نیازهای برق خود با استفاده از گاز وابسته است، بنابراین به شدت تحت تاثیر کمبود واردات از روسیه در نتیجه تهاجم این کشور به اوکراین بیش از یک سال پیش، پس از اعمال تحریم‌های اقتصادی کشورهای غربی علیه این کشور قرار گرفت. اولین مرکز ذخیره سازی هیدروژن زیرزمینی جهان دارای ظرفیت ۱.۲ میلیون متر مکعب معادل ۴.۲ گیگاوات ساعت است. شرکت اتریشی راگ قصد دارد تا پایان سال جاری (۲۰۲۳) توانایی برداشت هیدروژن ذخیره شده از تاسیسات میدان گاز طبیعی را آزمایش کند. هیدروژن منبع امیدوار کننده‌ای از سوخت است و می‌تواند از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های خورشیدی و مزارع بادی از طریق الکترولیز آب تولید شود. امکان ذخیره سازی هیدروژن برای چندین ماه جهت متعادل کردن برق فصلی تولید شده از انرژی‌های تجدیدپذیر با ادغام آن در سیستم انرژی، به چالش مهمی تبدیل شده است. شرکت RAG، صاحب اولین تاسیسات ذخیره سازی هیدروژن در جهان، متوجه شده که گام مهمی در دستیابی به این امکان برداشته است.
خیز بلند عمان برای تصاحب بازار هیدروژن
سلطان‌نشین عمان قصد دارد نخستین مسیر تجاری هیدروژن مایع در جهان را در راستای استراتژی خود برای تصاحب سهمی از این سوخت پاک را توسعه دهد. در این زمینه، وزارت انرژی و مواد معدنی عمان قرارداد مطالعی مشترک با بندر آمستردام، شرکت بهره برداری نیروگاه زنیت برای همکاری در توسعه مسیر هیدروژن مایع برای بازار هیدروژن سبز امضا کرد. این توافقنامه شامل ارزیابی الزامات توسعه تاسیسات، ذخیره و صادرات هیدروژن در عمان، همچنین ارائه کشتی‌های تخصصی برای انتقال هیدروژن مایع است. هدف اصلی این قرارداد ایجاد یک کریدور سبز هیدروژنی بین عمان و هلند است.
این تلاش‌ها بر اساس اهداف چشم انداز ۲۰۴۰ عمان بوده که بر تنوع بخشیدن به اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت و گاز و همچنین اهداف راهبردی بلندمدت برای دستیابی به کاهش انتشار کربن تا سال ۲۰۵۰ تمرکز دارد. عمان از طریق منابع طبیعی موجود (باد و خورشید)، زیرساخت‌های صنعتی و بندری، موقعیت جغرافیایی و گشودگی به بازارهای اروپایی و آسیایی، گام‌های راهبردی برای بهره مندی از هیدروژن برداشته است. شرکت هیدروژن عمان از طریق برنامه‌ریزی استراتژیک، مدیریت تخصیص اراضی دولتی به توسعه دهندگان هیدروژن و نظارت بر اجرای پروژه‌ها در تلاش است تا بخش هیدروژن را توسعه دهد.
از همین روی، هیدروژن سبز در عمان در صدر تفاهمنامه‌ها و موافقتنامه‌های امضاء شده در حاشیه فعالیت اولین مجمع اقتصادی «دوقم» در ۱۶ اکتبر ۲۰۲۳ قرار گرفت. برای نمونه، عمان ۶ توافقنامه و یادداشت تفاهم جدید برای حمایت از پروژه‌های سبز امضا کرد که مهمترین آنها هیدروژن سبز، آمونیاک سبز و فولاد سبز است. همچنین یادداشت تفاهم دیگری با شرکت BP برای ایجاد کارخانه تولید مشتقات هیدروژن سبز در منطقه ویژه اقتصادی دقم با تولید ۳.۳ گیگاوات برق و ایجاد کارخانه تولید آمونیاک برای صادرات سالانه ۱۵۰ هزار تن هیدروژن سبز امضاء کرد.
سرمایه گذاری کلان ریاض در هیدروژن سبز
شاید نام عربستان مساوی با نفت باشد. اقتصاد عربستان به شدت به بخش نفت و گاز وابسته است که حدود ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی، ۷۰ درصد درآمدهای دولت و ۹۰ درصد درآمدهای صادراتی را تشکیل می‌دهد. اما این کشور اخیرا سرمایه گذاری بالایی جهت تولید و صادرات هیدروژن سبز داشته است. این امر در عربستان نشان دهنده یک جایگاه مهم هیدروژن در استراتژی اتخاذ شده توسط ریاض برای ترسیم مسیری جدید به سمت آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر، در چارچوب برنامه‌های چشم انداز عربستان ۲۰۳۰ است که انرژی پاک را در میان محورهای اصلی خود جای داده است.
باوجود ذخایر فراوان نفت و گاز عربستان سعودی، هنوز در مورد آینده انرژی این کشور ابهاماتی وجود دارد، بنابراین توجهات آن به منابع سوخت جایگزین در چارچوب برنامه‌های بلندپروازانه آینده، به ویژه هیدروژن سبز معطوف شده است. البته، مسیر عربستان در این راستا هموار نیست، زیرا هزینه‌های بالای تولید هیدروژن پاک چالشی است که نیاز به سرمایه گذاری هنگفت در زیرساخت‌ها، فناوری و انگیزه برای افزایش تقاضا دارد. از همین روی، ریاض در راستای تبدیل شدن به یک مرکز جهانی برای تولید هیدروژن سبز، سرمایه گذاری‌های هنگفتی را در این بخش انجام داده که تاکنون نزدیک به ۹۰۰میلیون دلار رسیده است.
عربستان سعودی «استراتژی ملی هیدروژن سبز» را در سال ۲۰۲۰ راه اندازی کرد که از طریق آن قصد دارد به صادرکننده اصلی این سوخت کم کربن تبدیل شود. چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان همچنین در نظر دارد تا پایان دهه جاری (۲۰۳۰)، ۵۰درصد از کل برق تولیدی در این کشور را از منابع تجدیدپذیر تولید کند.
به باور کارشناسان، استراتژی هیدروژن فعلی عربستان بر روی تولید هیدروژن آبی از گاز طبیعی، با استفاده از فناوری جذب و ذخیره کربن، در کنار هیدروژن سبز تولید شده از برق انرژی تجدیدپذیر مانند خورشید و باد متمرکز است. هدف این طرح تولید ۱.۲ میلیون تن هیدروژن سبز و تامین ۱۰ درصد تقاضای جهانی هیدروژن تا سال ۲۰۳۰ است.
همچنین، صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان در بسیاری از پروژه‌های انرژی جهانی از جمله پروژه مشترک با ACWA Power and Air Products برای توسعه یک کارخانه ۵ میلیارد دلاری جهت تولید آمونیاک بر پایه هیدروژن سبز در پروژهNEOM سرمایه گذاری میکند. این نیروگاه دارای ظرفیت ۱.۲ گیگاوات و ظرفیت تولید ۶۵۰ تن هیدروژن پاک در سال خواهد بود. در مجموع، این کشور خلیج فارس می‌تواند در بازه زمانی بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۳۵ به صادرکننده هیدروژن تبدیل شود و همچنین طی ۵ سال آینده، توانایی‌های خود را در زمینه هیدروژن سبز به حداکثر برساند.
مصر در صدر پروژه‌های عربی
پروژه‌های هیدروژن در کشورهای نفت‌خیر پیرامون ایران، شاهد رونق بزرگی خواهند بود، زیرا کشورهای منطقه به دنبال تصاحب سهم بزرگی از بازار انرژی آینده و ایفای نقش محوری در برنامه‌های انتقال انرژی جهانی هستند که دو مورد عمان و عربستان بارزترین مورد آن است. البته پس از اعلام بسته جدیدی از پروژه‌های امارات و اردن، تعداد پروژه‌های هیدروژن عربی در سال ۲۰۲۳ به ۹۰ پروژه افزایش یافت.
مصر با ۲۴ پروژه اعلام شده تا پایان سال ۲۰۲۳ در صدر فهرست بزرگترین پروژه‌های هیدروژن عربی قرار دارد که اکثریت آنها برای تولید هیدروژن سبز و آمونیاک سبز است. مصر قصد دارد تا سال ۲۰۴۰ با استفاده از تخصص و نوآوری‌های پیشروی جهان در تولید و صادرات هیدروژن، مشتقات آن و منابع انرژی تجدیدپذیر، سهم ۵ تا ۸ درصدی از بازار جهانی هیدروژن را به خود اختصاص دهد.
امارات متحده عربی با ۱۳ پروژه متنوع بین تولید هیدروژن سبز و آبی و مشتقات آن مانند آمونیاک و کاربردهای هیدروژن در بخش حمل و نقل زمینی و دریایی در رتبه دوم قرار گرفت و عمان نیز با ۱۳ پروژه در جایگاه بعدی قرارد دارد. تعداد پروژه های اعلام شده در عربستان سعودی (۱۰ پروژه)، مراکش (۹ پروژه)، اردن (۸ پروژه)، الجزایر (۴ پروژه)، موریتانی (۴پروژه)، دو پروژه در عراق و جیبوتی و یک پروژه به تولید آمونیاک آبی در قطر می‌پردازد. در مجموع می‌توان اینگونه برداشت کرد که کشورهای عربی همسایه ایران، با وجود داشتن منابع عظیم نفت و گاز خود روی به تولید انرژی پاک مانند هیدروژن آورده‌اند تا در آینده بدون کربن جایگاه مهمی داشته باشند و جریان درآمدی خود را نیز حفظ کنند. بنابراین، لازم است ایران نیز جهت عقب نماندن از این روند سرمایه گذاری لازم و جذب تکنولوژی را در دستور کار قرار دهد.
عربستان سعودی گام‌های مهمی در جهت تثبیت موقعیت خود به عنوان رهبری جهانی در تولید و صادرات هیدروژن سبز برمی‌دارد. فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اخیر، تعهد این کشور به متنوع‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و گذار به سمت منابع انرژی پایدار را نشان می‌دهد.
سرمایه گذاری عربستان در انرژی همه کاره
هیدروژن سبز به هیدروژن تولید شده با الکترولیز آب از طریق برق تولیدی از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی باد و خورشید برای جداسازی مولکول های هیدروژن از مولکول های اکسیژن اطلاق می شود. هیدروژن سبز کاربردهای بسیار متنوعی دارد و می توان از آن در بخش هایی مانند صنعت و حمل و نقل استفاده کرد. به همین دلیل از هیدروژن سبز به عنوان یکی از اجزای حیاتی برنامه های کاهش انتشار کربن یاد می شود؛ به خصوص که هیدروژن، فراوان ترین عنصر در جهان و سومین عنصر فراوان در زمین است و از ظرفیت قابل توجهی برای تأمین سوخت وسایل نقلیه، برق نیروگاه های برقی، همچنین فراهم آوردن خروجی برای دیگر انرژی های تجدیدپذیر بدون پمپاژ دی اکسید کربن و ایجاد تغییرات آب و هوایی برخوردار است.
با توجه به کارکردهای یاد شده، هیدروژن از سوی آژانس بین المللی انرژی، به عنوان یک «حامل انرژی همه کاره» توصیف شده است که می تواند در بخش های مختلف مانند صنعت و حمل و نقل به کار گرفته شود. بر اساس برآوردها، توسعه هیدروژن سبز می تواند به از بین بردن ۸۳۰ میلیون تن گاز دی اکسید کربن که هر سال به واسطه استفاده از سوخت های فسیلی منتشر می شوند، کمک کند. مطابق با پیش بینی آژانس بین المللی انرژی، تولید هیدروژن در سطح جهانی که با استفاده از سوخت های فسیلی و انرژی های تجدیدپذیر صورت خواهد گرفت، تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰ میلیون تن در سال خواهد رسید، این در حالی است که جهان سالانه به بیش از ۴۰۰ میلیارد تن هیدروژن سبز نیاز دارد؛ به همین دلیل در سال های اخیر کشورهای متعددی تلاش کرده اند در این زمینه سرمایه گذاری کنند.
در کنار کشورهای اروپایی همچون آلمان و اسپانیا که در زمینه توسعه هیدروژن سبز پیشرو و فعال هستند، در منطقه خاورمیانه نیز عربستان سعودی در حال ساخت تأسیسات سبز هیدروژنی در شهر آینده نئوم است و در چارچوب برنامه «چشم انداز ۲۰۳۰» خود در تلاش است تا به بزرگ ترین صادرکننده هیدروژن جهان تبدیل شود.
این طرح بلندپروازانه حکایت از هدف گذاری جدی عربستان دارد. در عین حال گام نهادن ریاض در مسیر تولید این سوخت بیانگر آن است که عربستان سعودی از برنامه های قبلی خود برای تبدیل شدن به یک صادرکننده گاز طبیعی مایع فاصله می گیرد.
عربستان برای دریافت فناوری و زیرساخت های لازم جهت تولید هیدروژن سبز، یک قرارداد با غول گازی صنعتی ایالات متحده Air Products & Chemicals به ارزش ۵ میلیارد دلار منعقد کرده است. این کارخانه که به طور مشترک متعلق به Air Products و شرکت ACWA عربستان سعودی است، می تواند در زمان بهره برداری روزانه ۶۵۰ تن هیدروژن سبز تولید کند که برای مصرف ۲۰ هزار اتوبوس با سوخت هیدروژن کافی است.
نفوذ در انرژی پاک
در حالی که عربستان در دهه های گذشته به واسطه فروش نفت و گاز، همچنین مشارکت در پروژه های ساخت وساز و امورات بانکی به اقتصاد خود سامان داده بود، اکنون به دنبال نفوذ در بخش انرژی پاک از طریق هیدروژن سبز است. گام نهادن در چنین مسیر برای ریاض چند مزیت بزرگ دارد:
نخست آنکه همچنان جایگاه عربستان سعودی را در بازارهای جهانی انرژی به عنوان یک بازیگر بزرگ و مهم حفظ می کند، به خصوص که این کشور به دلیل برخورداری از آفتاب فراوان، باد و زمین وسیع بلااستفاده، از مزیت رقابتی جدید در کسب و کار هیدروژن سبز برخوردار است.
دوم آنکه فروش هیدروژن سبز، درآمد کلانی را نصیب عربستان خواهد کرد که می تواند به رشد اقتصادی این کشور کمک کند.
سوم آنکه عربستان با چنین پروژه ای، خود را به یکی از کشورهای پپیشرو در زمینه حفظ محیط زیست تبدیل می کند که از نظر وجهه جهانی برای حاکمان ریاض جنبه های مثبتی دارد.
چهارم آنکه عربستان با تولید هیدروژن سبز از موقعیت قابل توجهی برای تبدیل شدن به قطب انرژی پاک در در صنعت آهن و فولاد برخوردار می شود که می تواند در پاسخگویی به نیازهای ایجاد صنایع جدید در چارچوب چشم انداز ۲۰۳۰ برای این کشور عمل کند.
چشم انداز
اگرچه دستیابی به هیدروژن سبز و توسعه فرآیندهای تولید آن، در کنار از رده خارج کردن سوخت های فسیلی و توسعه انرژی های تجدیدپذیر از اهداف اصلی در گذار به عصر جدید انرژی است که در اجلاس تغییرات اقلیمی گلاسکو هم بر آن تأکید شد، اما درباره آینده این انرژی تردیدهایی وجود دارد. در حالی که دولت ها و شرکت های بزرگ انرژی، سرمایه های هنگفتی را برای توسعه تولید هیدروژن سبز در نظر گرفته اند، برخی درباره کارکرد آن و تأثیری که بر محیط زیست می گذارد، گزاره های منفی مطرح می کنند؛ به نحوی که برخی دانشمندان معتقدند نبود اطلاعات در باره نشت و آسیب احتمالی این سوخت ممکن است مشکلات زیست محیطی فراوانی ایجاد کند، زیرا هیدروژن غلظت مولکول هایی را کاهش می دهد که گازهای گلخانه ای موجود در جو از بین می برند و به طور بالقوه به گرم شدن زمین کمک می کند.
با وجود چنین چشم اندازی که نیاز به مطالعات بیشتر درباره هیدروژن سبز را نشان می دهد، عواملی در جهان وجود دارند که حرکت برخی از کشورها به سوی انرژی های نو را سرعت بخشیده اند. به عنوان مثال، بحران انرژی ناشی از جنگ اوکراین، دولت های اروپایی را ناگزیر کرده است به دنبال منابع انرژی جایگزین باشند و البته در این میان، هیدروژن سبز با جذابیت های بیشتری رو به رو بوده است، زیرا هم بسیار مقرون به صرفه تر از سایر منابع انرژی به شمار می رود وهم ساده ترین و فراوان ترین عنصر روی زمین است؛ از سویی برای دستیابی به آن، چالش محدودیت و کمیابی وجود ندارد.
بر این اساس با آنکه پروژه عربستان سعودی برای تبدیل شهر نئوم به مرکز مهم جهانی تولید انرژی های تجدیدپذیر و هیدروژن سبز بسیار بلندپروازانه است، اما به نظر می رسد با توجه به توانایی ریاض در تأمین سرمایه و عقد قرارداد با شرکت هایی که دارای فناوری لازم در این زمینه هستند، قادر به پیشبرد برنامه های خود خواهد بود. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، عربستان سعودی می تواند جایگاهی را که در تأمین انرژی جهان به واسطه صدور نفت برای سال ها از آن خود کرده بود، این بار از طریق صادرات هیدروژن سبز به دست آورد.
پروژه‌های بلندپروازانه هیدروژن سبز
عربستان سعودی اهداف بلندپروازانه‌ای برای تولید هیدروژن پاک تعیین کرده است، با هدف دستیابی به ۲.۹ میلیون تن در سال تا ۲۰۳۰ و ۴ میلیون تن در سال تا ۲۰۳۵. این کشور به شدت در حال سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ مقیاس برای دستیابی به این اهداف است:
پروژه هیدروژن سبز نئوم
یک سرمایه‌گذاری مشترک ۵ میلیارد دلاری بین NEOM, ACWA Power و Air Products، که قرار است بزرگترین تأسیسات تبدیل هیدروژن تجدیدپذیر به آمونیاک در جهان شود. انتظار می‌رود این پروژه تا سال ۲۰۲۵ عملیاتی شود و سالانه ۱.۲ میلیون تن هیدروژن سبز تولید کند.
پروژه هیدروژن سبز و آمونیاک هلیوس
بخشی از توسعه ۵۰۰ میلیارد دلاری نئوم، این پروژه قرار است تا سال ۲۰۲۵ عملیاتی شود و روزانه ۶۵۰ تن هیدروژن سبز صادر کند.
سرمایه‌گذاری‌ها و مشارکت‌های استراتژیک
دولت عربستان سعودی و صندوق ثروت ملی آن، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی (PIF)، به طور فعال در حال سرمایه‌گذاری و ایجاد مشارکت برای پیشبرد تولید هیدروژن سبز هستند:
PIF قصد دارد بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۶ بیش از ۱۰ میلیارد دلار در پروژه‌های سبز سرمایه‌گذاری کند. این صندوق در فوریه ۲۰۲۳ از طریق فروش اوراق قرضه سبز ۵.۵ میلیارد دلار جمع‌آوری کرد، که به دنبال فروش اولیه ۳ میلیارد دلاری اوراق قرضه سبز در اکتبر ۲۰۲۲ انجام شد. PIF تفاهم‌نامه‌هایی با شرکت‌های بین‌المللی مانند Engie (فرانسه) و JERA (ژاپن) برای بررسی فرصت‌های توسعه پروژه هیدروژن سبز امضا کرده است. رامکو سعودی در حال همکاری با گروه سرمایه‌گذاری صنعتی مدرن و انرژی بین‌قاره‌ای برای توسعه واحدهای جدید تولید هیدروژن سبز و آمونیاک است.
بهره‌برداری از مزایای جغرافیایی
موقعیت استراتژیک و شرایط محیطی مطلوب عربستان سعودی به این کشور مزیت رقابتی در تولید هیدروژن سبز می‌دهد:
این کشور می‌تواند هیدروژن سبز را کارآمدتر از کشورهایی مانند آلمان تولید کند و به سرمایه‌گذاری کمتری برای تولید هدف نیاز دارد.
سطح بالای تابش خورشید و در دسترس بودن زمین‌های وسیع، به پایین‌ترین هزینه‌های انرژی برای فتوولتائیک در جهان کمک میکند.
موقعیت جغرافیایی آن در تقاطع اروپا، آسیا و آفریقا، هزینه‌های حمل و نقل به مراکز عمده تقاضا را به حداقل می‌رساند.
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده
در حالی که عربستان سعودی در موقعیت مناسبی برای تبدیل شدن به قدرت هیدروژن سبز قرار دارد، برخی چالش‌ها همچنان باقی است:
نیاز به یک چارچوب نظارتی جامع برای تولید و توزیع هیدروژن سبز.
رسیدگی به محدودیت‌های زیرساختی مربوط به حمل و نقل، ذخیره‌سازی و توزیع.
ایجاد تقاضای داخلی و برقراری مشارکت‌های بین‌المللی برای صادرات
با وجود این چالش‌ها، عربستان سعودی آماده است تا بین سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۳۵ به یک صادرکننده مهم هیدروژن تبدیل شود. تمرکز این کشور بر افزایش صادرات، به ویژه به آسیا و اروپا، با چشم‌انداز آن برای گذار از یک صادرکننده پیشرو نفت به یک کشور تولیدکننده متنوع انرژی همسو است. در نتیجه، فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اخیر عربستان سعودی در هیدروژن سبز، تعهد این کشور را به تبدیل شدن به رهبری جهانی در تولید انرژی پایدار نشان می‌دهد. با مزایای استراتژیک و پروژه‌های بلندپروازانه خود، این کشور در موقعیت مناسبی برای ایفای نقشی حیاتی در شکل دادن به آینده چشم‌انداز انرژی جهانی قرار دارد.
ایران کجای داستان است؟
همانطور که ملاحظه می‌شود بسیاری از کشورهای همسایه ایران سرمایه گذاری و تولید انرژی‌های پاک به‌ویژه هیدروژن را در دستور کار قرارداده‌اند و ضرورت دارد ایران نیز به این عرصه ورود کرده و به دانش و توان فنی آن دست یابد. هیدروژن می‌تواند از منابع مختلف تجدیدپذیر و غیرتجدیدپذیر تولید گردد اما با توجه به پتانسیل بالای ایران در استفاده از انرژی خورشیدی و تنوع روش‌های تولید هیدروژن با استفاده از این انرژی، می‌توان از این روش در مناطق مرکزی ایران بهره گرفت. اخیرا نیز مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بااشاره به اینکه روزانه در ۱۰ پالایشگاه نفت، حدود ۳۰۰ میلیون فوت‌مکعب هیدروژن تولید و در کشور مصرف می‌شود.
به نظر می رسد که توسعه بخش هیدروژن نیز مانند سایر حوزه های انرژی مانند نفت و گاز به شدت به تحریم ها گره خورده و با توجه به هزینه بالا و تکنولوژی آن، بدون رفع این محدودیت‌ها امکان ورود پرقدرت از ایران سلب خواهد شد. باید توجه داشت که گاز طبیعی به عنوان دروازه تولید انرژی هیدروژن است ولی هنوز توانایی تولید هیدروژن در کشور محقق نشده است. ضمن این که استحصال انرژی هیدروژن نیاز به بومی شدن و سرمایه گذاری کلان دارد، در حالی که سرمایه گذاری کلان انجام شود می‌توان برق تمام کشور را از طریق تولید انرژی هیدروژنی تامین کرد. البته ناترازی گاز در سال‌های اخیر و تشدید احتمالی آن در سال‌های اخیر این روند را با تردید مواجه میکند.