آسیانیوز - این اقدام از آنجا حائز اهمیت است که تست کیفیت پنبه در اکثر کارخانجات ریسندگی مخصوصا کارخانجات کوچکتر انجام نمی شود و بعضا مسائل مالی نسبت به مسائل کیفی در اولویت قرار دارد. علت عدم انجام آزمایشات کیفی پنبه بعنوان مواد اولیه خریداری شده می تواند تصور غلط ریسندگان مبنی بر این باشد که تست کیفیت پنبه نیازمند تجهیزات آزمایشگاهی گران قیمت می باشد. این تصور غط از پایین بودن دانش فنی نشئت می گیرد و با ابزار آلات ارزان قیمت نیز می توان پارامترهای مهم کیفی پنبه را اندازه گیری کرد. از طرفی، خریداران پنبه، بعضا متناسب با رقم درج شده بر روی عدل های پنبه اقدام به خرید می نمایند و رقم مندرج شده را نشانگر کیفیت آن می دانند. این درحالی است که مکررا مصرف کنندگان عدل پنبه، عدم تناسب رقم درج شده بر روی عدل با کیفیت واقعی پنبه را تجربه کرده اند. بعنوان مثال بارها برای ریسندگان پیش آمده است که کیفیت پنبه با رقم دو پست از رقم یک خوب،کیفیت و عملکرد بهتری داشته باشد. رقم بندی عدل های پنبه در کارخانجات پنبه پاک کنی و توسط کارکنان خود آن مجموعه انجام می شود که موجب دخیل شدن سلیقه ها و غرایض غیرحرفه ای فردی و سازمانی می شود. از طرفی تصور نمایید که یک کارخانه ریسندگی اقدام به تولید نخ های ظریف می نماید و نیاز به الیاف پنبه با میکرونرهای پایین دارد. در صورتیکه این کارخانه خط حلاجی با قدرت بازکنندگی و تمیزکنندگی بالایی داشته باشد، درصد آشغال(trash) و خاک پنبه صرفا یک پارامتر مالی محسوب می شود و در کیفیت نخ تولید شده تاثیر کمتری می تواند داشته باشد. لذا توجه ریسنده باید به میکرونر و طول الیاف باشد تا درصد آشغال پنبه. این امر مستلزم این است ریز پارامترهای کیفی الیاف پنبه توسط فروشنده ارائه گردد و یا خود ریسنده قبل از خرید، اقدام به نمونه گیری و انجام آزمایشات کیفی نماید. برای اینکه نمونه ارسالی با محموله پنبه ارسالی مطابق داشته باشد، بهتر است که خود ریسنده اقدام به نمونه گیری نماید که مستلزم مراجعات متعددی می باشد. این درحالی است که اگر راهکاری جهت تست و ارائه و مطابقت ریز پارامترهای کیفیت پنبه محقق گردد، این نابسامانی ها می تواند مرتفع گردد. بعلت عدم توجه به کیفیت پنبه ایرانی توسط ریسندگان که می تواند بعلت کاهش سطح توقع ریسندگان از پنبه تولید داخل باشد، گویا کارخانجات تصفیه و پنبه پاکنی کنی نیز تمایلی به ارتقای سطح کیفیت تصفیه پنبه نشان نمی دهند. در کنار تعداد زیادی از پنبه پاک کنی هایی که پنبه با کیفیت بالا ارائه می نمایند، بعضا مشاهده شده است که عدل های پنبه بعضی از این کارخانجات پنبه پاک کنی نه تنها حاوی آشغال می باشد، دارای مفتول های کوچک آهنی می باشد که در هنگام بسته بندی عدل از آنها استفاده می شود. این مفتول ها بشدت برای ماشین آلات خط ریسندگی خطرناک است و علاوه بر صدمه بر ماشین آلات، امکان آتش سوزی را نیز بشدت افزایش می دهد. حال تصور کنید که یک کارخانه ریسندگی اقدام به خرید پنبه ایرانی نماید و منر به خرابی وایرهای کاردینگ شود و یا موجب آتش سوزی گردد. در چنین حالتی تمایل آن ریسنده به خرید مجدد پنبه ایرانی بشدت کاهش می یابد. از آنجایی که تقسیم بندی اولیه پنبه و گزینه های موجود خریدار به پنبه ایرانی و خارجی معطوف می باشد، لذا تفکیک و رتبه بندی تولیدکنندگان پنبه بسیار حائز اهمیت است. نمونه ای از کدگذاری عدل های پنبه که در کشور ازبکستان بعنوان کوپن عدل انجام می شود در شکل زیر نشان داده شده است. به طور کلی می توان ضرورت رقم بندی پنبه ها توسط یک نهاد مرجع را شامل موارد زیر دانست: ۱- پارامترهای کیفی رقم گذاری بصورت توصیفی می باشد و بصورت عددی بررسی و ارائه نمی شود. ۲- رقم گذاری نه بصورت مجتمع در یک مرجع واحد، بلکه توسط افراد مختلف انجام می شود که می تواند تحت تاثیر سلایق افراد قرار گیرد. ۳- رقم گذاری های کیفیت پنبه، توسط خود تولید کننده انجام می شود که می تواند ذی نفع باشد. ۴- تجهیزات اندازه گیری های کیفی در هر کارخانه پنبه پاک کنی متفاوت است. ۵- ریز پارامترهای کیفی توسط فروشنده ارائه نمی شود و صرفا کیفیت پنبه توسط رقم آن شناسایی می شود. ۶- پارامترهای کیفی پنبه ارائه شده برای یک محموله واحد مشخص با شماره عدل های مشخص ارائه نمی گردد و امکان ترکیب عدل های مختلف با کیفیت های مختلف وجود دارد. ۷- با توجه به عدم برندسازی صحیح در حوزه پنبه، کیفیت پایین بعضی از تولیدکنندگان و نارضایتی خریداران می تواند منجر به نارضایتی کلی از پنبه ایرانی گردد. با تشریح کامل مشکلات موجود در رقم گذاری پنبه ها، در ادامه به ارائه راهکار بصورت یک دستورالعمل اجرایی اولیه پرداخته خواهد شد. در صورتیکه یک متولی رقم گذاری تعیین گردد، پنبه پاک کنی های متقاضی با ثبت درخواست اقدام به رقم گذاری می نماید. مامور سازمان متولی به انبار واحد متقاضی رقم گذاری مراجعه نموده و با ثبت شماره عدل ها و تهیه مستندات، اقدام به نمونه برداری می کند. البته چینش عدل ها باید در ردیف های 2در2 صورت گیرد تا نمونه برداری از هر عدلی میسر باشد. مامور نمونه برداری به سازمان متولی مراجعه و تست ها توسط آزمایشگر انجام می شود. سازمان متولی نیز می تواند با تهیه و تامین تجهیزات پیشرفته اندازی گیری کیفیت پنبه، نقش عوامل انسانی را در رقم گذاری حذف نماید. پس از تعیین پارامترهای کیفی، مجدد مامور به انبار متقاضی مراجعه و نسبت به درج لیبل یا اتیکت و مهر و تایید سازمان بر روی تک تک عدل ها مبادرت می ورزد. خریدار پنبه نیز می تواند با شماره گذاری روی عدل های پنبه، از سازمان مربوطه پارامترهای کیفی و مطابقت آن و رضایت و یا عدم رضایت خود را با مستندات لازم ارائه نماید. در صورتیکه فروشند اقدام به تقلب در فرآیند نمونه برداری و رقم گذاری نموده باشد و سازمان متولی از جانب فروشند با ارائه دلایل و مستندات متوجه تخلفات گردد، می تواند نسبت به اخطار و یا جریمه فروشنده متقاضی اقدام نماید. بدین ترتیب انتشار عادلانه آمار و نتایج واحدهای با کیفیت برتر و واحدهای متخلف توسط سازمان متولی می تواند یک همبستگی و همکاری متقابل بین کشاورزان و کارخانجات پنبه پاک کنی ها و ریسندگی و سازمان متولی رتبه بندی ایجاد گردد. این پتانسیل وجود دارد که پنبه پاک کنی ها بعنوان مشتری و خریدار یا مصرف کننده اولیه پنبه های محلوج، مانند یک پایگاه گردهمایی پنبه کاران می توانند باشند تا علاوه بر بررسی و همفکری و هم افزایی از طریق به اشتراک گذاشتن تجارب همدیگر از تاثیر فرآیند کشت بر کیفیت پنبه، بعنوان یک مجموعه آموزشی عمل کند. بدین ترتیب اطلاعات لازم جهت افزایش بهره وری از طریق مهندسین و فعالان در حوزه کشاورزی و اطلاعات لازم جهت افزایش کیفیت و رضایت ریسندگان از طریق مهندسین و فعالان حوزه ریسندگی به تبادل گذاشته شود. در این مطلب، به اهمیت ها و ضرورت های رتبه بندی پنبه های تولیدی در کارخانجات کشور پرداخته شد و راهکارهای لازم ارائه گردید. با بررسی هر چه بیشتر آن، آسیب ها و مشکلات احتمالی آن بیشتر شناسایی می گردد و با رفع آنها می توان به مزیت های اشاره شده دست یافت. بدین ترتیب با رتبه بندی کیفیت پنبه تولید کنندگان در نواحی مختلف توسط اداره متولی، منجر به ایجاد رقابت سالم بین تولید کنندگان پنبه (کشاورزان و کارخانجات پنبه پاک کنی) و افزایش رضایت مصرف کنندگان (کارخانجات ریسندگی) گردد و ارتقای کیفیت پنبه ایرانی میسر گردد.