به گزارش آسیانیوز؛ اگر روزگاری صف‌های طولانی سینما که به خیابان‌های مجاور می‌رسید، نمادی از رونق و شکوه هنر هفتم در ایران بود، حال تنها کمدی‌های سطحی است که روی پرده سینماها خودنمایی می‌کنند و فروش آنان هم تنها در حد تأمین هزینه تولید و تطمیع سرمایه‌اندوزی تهیه‌کنندگان بی‌ذوق آنان است.
شاید از این‌روست که نگاهی به تاریخ سینمای این ملک، غم و حزنی عمیق را در دل می‌نشاند، گونه‌ای حس نوستالژیک و حسرتِ توأمان. در این روز مبارک، بهتر است بیش از مرثیه‌سرایی در باب شرایط کنونی، به روزهایی بازگردیم که این هنر وارد ایران شد.
ورود نخستین دوربین فیلم‌برداری (دستگاه سینماتوگراف) به ایران در زمان مظفرالدین‌شاه و به سال ۱۲۷۹ خورشیدی رقم خورد. در این زمینه، سفرهای شاه به فرنگ آغازگر آشنایی و شیفتگی او با سینما شد، درست به سیاق گفته کاراکتر شاه در فیلم «ناصرالدین شاه اکتور سینما»: «به راستی که اخوان لومیر در آن اتاق تاریک با ما چه کردند!»
مظفرالدین شاه در یکی از سفرهایش به فرانسه از دستگاه سینماتوگراف خوشش آمد و به میرزا ابراهیم‌خان صحاف باشی دستور خریداری آن را داد. شاه که مجذوب کارناوال‌ها و جشنواره‌های فرنگی در اروپا بود، امر کرد تا از کارناوال فیلم برداشته شود و این نخستین تصاویری بود که بر نگاتیوِ سینماتوگرافِ ابتیاع‌شده ضبط شد.
اما تاریخ تأسیس نخستین سالن سینما، داستانی دیگر دارد. در سال ۱۲۷۹ خورشیدی، تنها ۵ سال پس از از اختراع برادران لومیر، نخستین سالن سینمای ایران با نام «سینما سولی» توسط مبلغین مذهبی کلیسای کاتولیک در شهر تبریز ساخته شد، اما این سینما به دلیل عدم دسترسی به فیلم‌های روز، در سال ۱۲۹۵ خورشیدی تعطیل شد.
نخستین محل پخش فیلم در سال ۱۲۸۳ توسط ابراهیم خان صحاف‌باشی در خیابان چراغ گاز افتتاح شد و در آن فیلم‌های کمدی کوتاه نمایش داده شد، اما نخستین سالن عمومی سینما در تهران توسط مهدی‌خان روسی در سال ۱۲۸۶ خورشیدی در خیابان علاءالدوله (فردوسی) افتتاح شد. او پس از مدتی با اجاره بالاخانه‌ای در خیابان لاله‌زار، سالن سینمای خود را به آنجا برد.
تا سال ۱۳۰۹ خورشیدی، سینماهای ساخته‌شده به نمایش فیلم‌های غربی که در مواردی زیرنویس فارسی داشتند، می‌پرداختند. تا اینکه در این سال، اوانس اوهانیانس نخستین فیلم بلند سینمایی ایران را به نام «آبی و رابی» ساخت. با این‌همه نخستین فیلم ناطق فارسی، فیلم «دختر لر» است که اردشیر ایرانی آن را در سال ۱۳۱۲ خورشیدی ساخته است. این آغازگر مسیری شد که سینمای ایران تا به امروز افتان و خیزان پیموده و تصاویر رویاگون بسیاری را در حافظه همه ایرانیان نقش بسته است.
کافی است در پایان، همچون توالی عکس‌هایی که روی پرده جان می‌گیرند، نام برخی از آثار ماندگار سینمای ایران را مرور کنیم: قیصر، خشت و آینه، گوزن‌ها، دایره مینا، سوته‌دلان، آرامش در حضور دیگران، کندو، گاو، تنگنا، رگبار، طبیعت بیجان، هامون، مادر، سرب، طعم گیلاس، مسافران، درباره الی، شب‌های روشن و بسیاری دیگر که تا همیشه در ذهن فرهنگ و هنر این مُلک خواهند ماند.