به گزارش آسیانیوز؛ معدن طبس در ایران حدود ساعت ۲۱ سی‌ویکم شهریور ۱۴٠۳ به‌دلیل تصاعد آنی گاز متان دچار حادثه انفجار شد. شمار جان‌باختگان تاکنون به ۳۵ نفر رسیده است و عملیات نجات همچنان ادامه دارد تا بتوانند برای کمک به کارگران گرفتار در معدن وارد شوند؛ این حادثه یکی از مرگ‌بارترین حوادث معدن در ایران بوده است.
کار در معادن زیرزمینی را به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور تلقی می‌شود. به‌طور ویژه حوادثی که در معادن زغال‌سنگ رخ می‌دهد بدون‌شک زندگی معدنچیان را به علت انفجار ناشی از نشت گاز متان یا سایر گازهای قابل‌اشتعال و سمی که وجود دارد، به خطر می‌اندازد، علاوه‌بر این فرو ریختن سقف و دیوارهای معدن یکی از عواملی است که راه معدنچیان را مسدود می‌کند و منجر به مرگ آنها می‌شود.
در معادنی که سیستم تهویه استاندارد ندارند، معدنچیان بر اثر استنشاق گاز جان خود را از دست می‌دهند و در صورتی که انفجار رخ دهد، به‌سرعت آتش‌سوزی به راه می‌افتد که خاموش کردن آن کاری بسیار دشوار است. برای مثال، آتش‌سوزی در معدن Avondale در سال ۱۸۶۹ منجر به کشته شدن ۱۱۰ کارگر و امدادگر شد.
بعضی از حوادث معدنی ناشی از طغیان معادن و غرق شدن کارگران و شکست سدهای نگهداری فاضلاب است که مایعات سمی معدنی را در جوامع پایین‌دست و اکوسیستم‌ها منتشر می‌کند. در ادامه به هفت حادثه بزرگ معدن زغال‌سنگ در جهان اشاره می‌شود.
فاجعه بنشیهو کولیری، ۱۹۴۲ | چین
فاجعه معدن Benxihu Colliery در استان لیائونینگ چین که در سال ۱۹۴۲ رخ داد، مرگ‌بارترین حادثه معدن زغال‌سنگ در تاریخ محسوب می‌شود که منجر به مرگ ۱۵۴۹ معدنچی شد. این معدن مشترک چین و ژاپن در جنگ بین دو کشور، تحت کنترل کامل ارتش ژاپن قرار گرفت و شرایط نامناسب کاری در آن برقرار شد.
۲۶ آوریل ۱۹۴۲، انفجار گاز و غبار زغال‌سنگ چنان سنگین بود که شعله‌های آتش و دود از ورودی معدن خارج شد. مسئولان تصمیم گرفتند ورودی معدن را ببندند تا آتش خاموش شود و به این ترتیب بیش از ۱۵۰۰ معدنچی را زیر زمین گرفتار کردند. این معدن تا پایان جنگ به کار خود ادامه داد و مطالعه این حادثه را با مشکل مواجه کرد. پس از پایان جنگ، تحقیقاتی که توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شد نشان داد که تقریباً همه کارگران بر اثر استنشاق دود و نه در اثر انفجار یا آتش‌سوزی، جان خود را از دست داده بودند.
در پی فاجعه بنشیهو کولیری بعضی از اصلاحات عمده توسط وزارت صنعت معدن در چین انجام شد که شامل بهبود سیستم‌های تهویه، نصب سیستم‌های مهار گردوغبار و استفاده اجباری از لامپ‌های ایمنی بود.
فاجعه معدن کوریر، ۱۹۰۶ | فرانسه
فاجعه معدن Courrières در دهم مارس ۱۹۰۶ بر اساس انفجار ناشی از نشت گاز رخ داد که دومین فاجعه مرگ‌بار معدن زغال‌سنگ در جهان و بدترین فاجعه در تاریخ اروپا بود و تعداد کشته‌های تأییدشده به ۱۰۹۹ نفر رسید. طی این حادثه، حدود ۵۰۰ معدنچی بلافاصله فرار کردند و ۱۴ نفر دیگر نیز نجات یافتند.
این معدن در زمان خود یک سازه فوق‌العاده پیچیده با سطوح زیرزمینی متعددی بود که به چندین حفره در بالای معدن متصل بودند. تصور می‌شد که این فضاهای متصل علاوه‌بر حمل‌ونقل آسان‌تر، شرایط نجات بهتری را فراهم می‌کند، اما در عمل فضای بیشتری را برای انفجار، مسیر بیشتری را برای عملیات نجات و آوار بیشتری را برای پاک‌سازی به همراه داشت.
فاجعه معدن لویی‌زنتال، ۱۹۶۲ | آلمان
معدن Luisenthal در ولکلینگن آلمان، همیشه به دلیل غلظت بالای گازهای قابل‌اشتعال در معدن، دچار مشکل بوده است، به‌طوری که در نیمه نخست دهه ۱۹۰۰ حدود ۲۰ انفجار و آتش‌سوزی در این معدن رخ داد. پس از انفجار سال ۱۹۴۱ به آخرین تجهیزات و فناوری ایمنی مجهز شد، اما این تجهیزات مانع از وقوع حادثه نشد. هفتم اکتبر ۱۹۶۲ یک انفجار مهیب در این معدن رخ داد که ناشی از نشت گاز متان و غبار زغال‌سنگ بود.
با وجود اینکه حفره معدن ۶۰۰ متر عمق داشت، انفجار به اندازه‌ای قوی بود که پوشش منهول را از روی حفره پرتاب کرد. این انفجار از ۴۳۳ کارگر معدن، ۲۹۹ نفر کشته و ۷۳ زخمی بر جای گذاشت و هنوز به‌عنوان بدترین حادثه معدن زغال‌سنگ در این منطقه شناخته می‌شود. این معدن در سال ۲۰۰۵ برای همیشه تعطیل شد و یادبودی از ۲۹۹ سنگ برای ادای احترام به معدنچیان گمشده بنا شد.
فاجعه معدن بوفالو کریک، ۱۹۷۲ | ایالات متحده آمریکا
معدن Buffalo Creek در ایالت ویرجینیای غربی، در فوریه ۱۹۷۲ با حادثه‌ای مواجه شد که طی آن سه سد حفاری که فاضلاب معدن را در خود نگه می‌داشت، فرو ریخت و فاجعه سیل بوفالو کریک را برجای گذاشت. سد شماره سه بر خلاف مقررات فدرال، به جای سنگ بستر، روی دوغاب زغال‌سنگ ساخته شده بود و هیچ سرریزی نداشت.
از دو روز قبل از وقوع حادثه، ۳.۷۲ اینچ باران در شهرستان لوگان بارید و منجر به فروریخت سد شماره سه شد، با این اتفاق محتویات سمی سد روی سد شماره دو و سپس شماره یک ریخت و دیواری از آب را به ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ فوت در بیش از ۱۰ شهر در امتداد بوفالو کریک‌هالو جاری ساخت.
بوفالو کریک یکی از بدترین حوادث معدن زغال‌سنگ ویرجینیای غربی از نظر تلفات جانی، تخریب اموال و آسیب به محیط زیست به‌شمار می‌آید؛ تعداد جان‌باختگان این حادثه ۱۲۵ نفر و تعداد مجروحان بیش از هزار و ۱۱۰ نفر گزارش شد. بیش از ۵۰۰ ساختمان ویران شد و جمعیت بسیاری از ماهی‌های رودخانه بوفالو جان خود را از دست دادند.
فاجعه معدن چاسنالا، ۱۹۷۵ | هند
معدن چاسنالا در شهر دانباد هند، یک حفره متروکه داشت که حاوی حدود ۱۱۰ میلیون گالن آب بود. درست پایین این حفره متروکه، یک حفره فعال وجود داشت که با یک دیوار نازک از حفره متروکه جدا شده بود و صدها معدنچی در آن مشغول به کار بودند. پس از یک بارندگی شدید در ۲۷ دسامبر ۱۹۷۵ و وقوع انفجار در معدن فعال با منشأ نامعلوم، این دیوار فروریخت و آب را با سرعت هفت میلیون گالن در دقیقه روی کارگران مشغول به کار رها کرد.
۲۶ روز طول کشید تا نخستین جسد پیدا شود؛ آمار رسمی جان‌باختگان این فاجعه ۳۷۲ نفر اعلام شد، اما اتحادیه کارگران محلی آمار تقریبی ۷۰۰ نفر را اعلام کرد. چهار نفر از مقامات معدن به دلیل سهل‌انگاری تحت تعقیب قرار گرفتند و پس از ۳۷ سال جریمه شدند.
فاجعه معدن گلیژن کولیری، ۲۰۱۱ | ولز
گلیژن کولیری یک معدن به روش استخراج دریفت در دهکده سیلی‌بیبل است که به صورت افقی در کنار یک تپه حفر شده است. مشابه معدن چاسنالا، کولیری نیز دارای یک معدن فعال بود که در نزدیکی یک معدن بدون استفاده واقع شده بود و بر اثر وقوع سیل ۲۰۱۱ زیر آب رفت. هفت نفر از کارگران معدن در حال انجام عملیات بودند که به‌طور ناخواسته معدن فعال را به معدن سیل‌زده متصل کردند. به این ترتیب معدن فعال پر از آب شد و کارگران را در عمق ۹۱ متری محبوس کرد. سه معدنچی توانستند فرار کنند، اگرچه یکی از آنها جراحات شدیدی داشت و جسد چهار کارگر گمشده روز بعد پیدا شد. سیل معدن گلیژن کولیری، یکی از حوادث فاجعه‌بار اخیر جهان و بزرگ‌ترین حادثه در تاریخ ولز بود.
فاجعه معدن طبس، ۲۰۲۴ | ایران
معدن معدنجو در شهر طبس ایران، منطقه‌ای به وسعت ۳۰ هزار کیلومتر مربع یکی از بزرگ‌ترین ذخایر زغال‌سنگ ایران است. این معدن که مراحل استخراج زغال‌سنگ در آن به روش سنتی انجام می‌شود، در ساعت ۲۱:۰۰ سی‌ویکم، شهریور ۱۴٠۳ به‌دلیل تصاعد آنی گاز متان دچار حادثه انفجار شد. شمار جان‌باختگان تاکنون به ۳۵ نفر رسیده است و هنوز تعدادی از مصدومان بستری هستند. عملیات نجات همچنان ادامه دارد و نیروهای امدادی مسیرهایی را برای تخلیه گاز ایجاد می‌کنند تا بتوانند برای کمک به کارگران گرفتار در معدن وارد شوند.