به گزارش آسیانیوز ایران ؛ شیر سنگی‌های تاریخی که در آرامستان‌های بختیاری در شهرستان ایذه قرار دارند، به دلیل قاچاق و سرقت‌های مداوم به سمت نابودی پیش می‌روند. این آثار باستانی که به عنوان نمادی از شجاعت و قدرت دلیرمردان بختیاری در آرامگاه‌ها قرار می‌گرفتند، اکنون به دست سوداگران آثار تاریخی افتاده و به کشورهای عربی، به ویژه برای تزیین ویلاهای لوکس، قاچاق می‌شوند. این روند که از اوایل دهه ۱۳۸۰ آغاز شده است، در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته و اکنون کمتر از ۱۰ شیر سنگی در هر آرامستان از ۴۰ نمونه اولیه باقی مانده است.
جعفر مهرکیان، باستان‌شناس و مسئول مستندنگاری شیر سنگی‌های منطقه ایذه، قاچاق این آثار را تأیید کرده و از عدم وجود نگهبانی و حفاظت کافی برای این میراث گرانبها ابراز تاسف کرده است. به گفته وی، هر شیر سنگی نمادی از رویدادهای تاریخی و افراد برجسته منطقه بختیاری است و از دست دادن این آثار به معنای از دست رفتن بخش مهمی از هویت و تاریخ این منطقه است.
مهرکیان همچنین به عملیات نجات سه شیر سنگی از منطقه دریاچه کارون ۳ اشاره کرد و گفت که از این اقدام پشیمان است، زیرا معتقد است این شیرهای سنگی باید زیر آب می‌ماندند تا حداقل نسل‌های آینده بتوانند آن‌ها را زیر آب مشاهده کنند. به گفته وی، این آثار گورستانی تنها متعلق به بزرگان و نام‌آوران بختیاری بوده و ارزش معنوی و تاریخی بسیار بالایی دارند.
خطرات قاچاق و تخریب آثار تاریخی
قاچاق شیر سنگی‌های ایذه تنها یکی از ابعاد گسترده‌تری از قاچاق آثار تاریخی در ایران است. بنا به گفته کارشناسان، سوداگران آثار باستانی به هیچ‌یک از این آثار رحم نمی‌کنند و حتی سنگ‌های با نقوش و تزئینات نیز به کشورهای خارجی فروخته می‌شوند. کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه مشتریان اصلی این آثار هستند و با پرداخت مبالغ هنگفت، این میراث‌های گرانبها را از دست ایران خارج می‌کنند.
بر اساس گزارش‌های محلی، اداره کل میراث فرهنگی منطقه هیچ اقدامی برای جلوگیری از این روند انجام نداده است و این مسئله باعث نگرانی شدید فعالان محلی شده است. مرتضی امامی، پژوهشگر میراث فرهنگی در ایذه، می‌گوید که نه تنها شیر سنگی‌ها، بلکه بسیاری از محوطه‌های تاریخی این منطقه، از جمله آثار دوره‌های عیلامی، الیمایی و اتابکان لر، از حفاری‌های غیرمجاز و تخریب‌های مداوم در امان نمانده‌اند.
امامی تأکید می‌کند که حجم سرقت‌ها و تخریب‌ها به اندازه‌ای است که اکنون آثار سالم تاریخی در منطقه ایذه به ندرت پیدا می‌شود. او همچنین اظهار داشت که شیر سنگی‌های ۴۰۰ ساله بختیاری که نمادهای مهمی از شجاعت و بزرگی این قوم هستند، شبانه از آرامستان‌ها خارج می‌شوند.
تاریخچه و اهمیت شیر سنگی‌ها
شیر سنگی‌ها یا "بردشیر" در گویش لری، یکی از نمادهای مهم تاریخ و فرهنگ بختیاری هستند. این سنگ‌های تراشیده به شکل شیر، نمادی از شجاعت و رشادت بزرگان قوم بختیاری بوده و بر روی گورهای آن‌ها قرار می‌گرفتند. اندازه و طراحی هر شیر سنگی به جایگاه اجتماعی فرد متوفی بستگی داشته و بیانگر اهمیت و افتخارات او در جامعه بختیاری بوده است.
شیر در فرهنگ ایرانی و آثار تاریخی، نمادی از قدرت، شجاعت و سلطنت بوده و در هنرهای مختلف مانند سنگ‌تراشی‌ها، نگاره‌ها و حتی سکه‌ها دیده می‌شود. در منطقه بختیاری، شیر سنگی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، زیرا نه تنها نمادی از شجاعت فردی هستند، بلکه به عنوان یادگارهایی از تاریخ و فرهنگ این منطقه عمل می‌کنند.
حفاظت از میراث گرانبها
با توجه به گسترش قاچاق و تخریب آثار تاریخی در ایران، به ویژه در مناطق جنوب غربی کشور، ضرورت اقدامات فوری و مؤثر برای حفاظت از این میراث‌های گرانبها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. کارشناسان معتقدند که باید برنامه‌های جامع‌تری برای حفاظت از آثار تاریخی به اجرا گذاشته شود، از جمله افزایش نگهبانی و ایجاد قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای جلوگیری از قاچاق و سرقت این آثار.
همچنین همکاری‌های بین‌المللی با کشورهای هم‌پیمان می‌تواند به بازگرداندن آثار قاچاق شده کمک کند. آموزش عمومی و ایجاد آگاهی در میان مردم محلی نیز می‌تواند نقش مهمی در حفاظت از این میراث‌های فرهنگی ایفا کند.