به گزارش آسیانیوز ایران ؛ انتخابات الکترال (Electoral College) یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد سیستم انتخاباتی ایالات متحده است که برای تعیین رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم، بر خلاف بسیاری از کشورهای دیگر که به صورت مستقیم رای مردم را به عنوان مرجع نهایی می‌پذیرند، به گونه‌ای طراحی شده که در آن، رای‌دهندگان به‌طور غیرمستقیم رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند. در ادامه، به توضیح کامل‌تر این مفهوم و روند اجرای آن پرداخته خواهد شد.
سیستم الکترال ایالات متحده در انتخابات ریاست‌جمهوری، به جای تکیه بر رای مستقیم مردم، به شیوه‌ای غیرمستقیم رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند. این سیستم که توسط بنیان‌گذاران آمریکا در قرن هجدهم طراحی شد، به‌منظور ایجاد تعادل میان ایالت‌های پرجمعیت و کم‌جمعیت ایجاد شده است و سعی در جلوگیری از تسلط چند ایالت بزرگ در نتیجه نهایی دارد.
در این سیستم، ۵۳۸ رای الکترال میان ایالت‌ها توزیع شده است و تعداد نمایندگان هر ایالت بر اساس تعداد نمایندگانش در کنگره آمریکا (مجلس نمایندگان و سنا) مشخص می‌شود. برای پیروزی در انتخابات، یک نامزد باید حداقل ۲۷۰ رای الکترال را کسب کند.
روند انتخابات شامل چند مرحله است: ابتدا در ماه نوامبر، رای‌دهندگان در انتخابات عمومی شرکت می‌کنند و به نمایندگانی رای می‌دهند که از طرف نامزدهای مورد نظرشان حمایت می‌کنند. پس از اعلام نتایج ایالت‌ها، رای الکترال به نامزدی تعلق می‌گیرد که بیشترین رای مردمی در آن ایالت کسب کرده است، البته با استثنای ایالت‌های نبراسکا و مین که سیستم خاص خود را دارند. سپس در ماه دسامبر، نمایندگان الکترال در هر ایالت گردهم می‌آیند و به‌طور رسمی رای خود را اعلام می‌کنند. این رای‌ها در ژانویه به‌صورت رسمی شمارش می‌شود و نامزد دارای بیشترین رای الکترال به عنوان رئیس‌جمهور اعلام می‌شود.
این سیستم، با وجود مزایایی نظیر حفظ توازن بین ایالت‌ها و جلوگیری از تمرکز قدرت در ایالت‌های پرجمعیت، منتقدانی نیز دارد. برخی معتقدند که سیستم الکترال با رای عمومی مردم همخوانی ندارد و ممکن است باعث شود که نامزدی با اکثریت رای عمومی، اما بدون اکثریت رای الکترال، پیروز نشود. با این حال، سیستم الکترال همچنان یکی از ویژگی‌های برجسته و بحث‌برانگیز انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده است که نقش مهمی در تعیین رئیس‌جمهور این کشور ایفا می‌کند.
تاریخچه و دلایل تشکیل سیستم الکترال
سیستم الکترال توسط بنیان‌گذاران ایالات متحده در اواخر قرن هجدهم به عنوان راهکاری برای انتخاب رهبر کشور ایجاد شد. در زمان تشکیل ایالات متحده، نگرانی‌هایی نسبت به تمرکز بیش از حد قدرت در دست توده‌های مردم یا ایالات بزرگ‌تر وجود داشت. همچنین، برخی از ایالاتی که جمعیت کمتری داشتند، نگران بودند که ایالت‌های پرجمعیت در انتخاب رئیس‌جمهور نقش بسیار تعیین‌کننده‌تری داشته باشند. برای رفع این نگرانی‌ها، سیستم الکترال طراحی شد تا تعادلی بین ایالت‌ها ایجاد شود و به نوعی از اعمال نفوذ بیش از حد یک ایالت خاص جلوگیری کند.
ساختار سیستم الکترال
ایالات متحده دارای ۵۳۸ رای الکترال است که به‌طور مساوی بین ایالات مختلف تقسیم نشده‌اند. هر ایالت تعداد نمایندگان خاصی دارد که متناسب با جمعیت آن ایالت در کنگره (نمایندگان مجلس و سناتورها) تعیین می‌شود. بنابراین تعداد نمایندگان هر ایالت از مجموع تعداد نمایندگانش در مجلس نمایندگان و مجلس سنا به دست می‌آید. برای مثال، ایالتی مانند کالیفرنیا که جمعیت بیشتری دارد، دارای ۵۵ رای الکترال است، در حالی که ایالت‌های کم‌جمعیت‌تر مثل وایومینگ تنها ۳ رای دارند.
برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، یک نامزد باید اکثریت آرا الکترال را کسب کند که در حال حاضر ۲۷۰ رای الکترال است. این سیستم بر مبنای «برنده، صاحب همه چیز می‌شود» (Winner Takes All) در اکثر ایالت‌ها عمل می‌کند، به این معنا که اگر یک نامزد اکثریت آرای عمومی را در یک ایالت به دست آورد، تمام آرای الکترال آن ایالت به او تعلق می‌گیرد. البته، دو ایالت، نبراسکا و مین، این قانون را رعایت نمی‌کنند و سیستم متفاوتی دارند که در آن آرای الکترال به نسبت تقسیم می‌شوند.
روند اجرای انتخابات الکترال
- انتخابات عمومی: در ماه نوامبر سال انتخابات، رای‌دهندگان در سراسر ایالات متحده در انتخابات عمومی شرکت می‌کنند و به یک نامزد مشخص رای می‌دهند. با این حال، رای‌دهندگان به‌طور مستقیم رئیس‌جمهور را انتخاب نمی‌کنند، بلکه در واقع به نمایندگانی که از طرف آن نامزد حمایت می‌کنند، رای می‌دهند.
- انتخاب نمایندگان الکترال: پس از شمارش آرا در هر ایالت، نامزدی که اکثریت آرای عمومی را در آن ایالت به دست آورد، تمام آرای الکترال آن ایالت را کسب می‌کند (به استثنای دو ایالت نبراسکا و مین که به نسبت آرای عمومی تقسیم می‌شود). سپس نمایندگان الکترال آن ایالت که توسط حزب نامزد پیروز انتخاب شده‌اند، متعهد می‌شوند که رای خود را به آن نامزد بدهند.
- مجمع الکترال: نمایندگان الکترال در ماه دسامبر همان سال گردهم می‌آیند و به نامزدهایی که متعهد به حمایت از آنها شده‌اند، رای می‌دهند. این رای‌ها به نایب رئیس‌جمهور (که در حال حاضر ریاست مجلس سنا را دارد) ارسال می‌شود و سپس در ژانویه شمارش می‌شود.
- تایید نهایی و اعلام نتیجه: در ابتدای سال جدید میلادی، کنگره ایالات متحده آرا الکترال را به صورت رسمی شمارش و نتیجه را اعلام می‌کند. در نهایت، نامزدی که بیشترین رای الکترال (حداقل ۲۷۰ رای) را کسب کرده باشد، به عنوان رئیس‌جمهور اعلام می‌شود.
مزایا و معایب سیستم الکترال
مزایا
- حفظ توازن بین ایالات: سیستم الکترال باعث می‌شود که حتی ایالت‌های کم‌جمعیت نیز در روند انتخابات تاثیرگذار باشند.
- جلوگیری از تمرکز قدرت: با تقسیم آرا و لزوم کسب اکثریت آرا در هر ایالت، امکان تمرکز قدرت در دست چند ایالت پرجمعیت کاهش می‌یابد.
معایب
- عدم همخوانی با رای عمومی: ممکن است در برخی موارد یک نامزد اکثریت آرای عمومی (popular vote) را به دست بیاورد، اما به دلیل نداشتن اکثریت آرای الکترال، از پیروزی بازماند.
- ترجیح به مناطق خاص: این سیستم باعث می‌شود که نامزدها بیشتر بر ایالت‌های کلیدی (Swing States) تمرکز کنند و ایالت‌هایی که به طور تاریخی گرایش به یک حزب خاص دارند، کمتر مورد توجه قرار گیرند.
پیچیده‌ترین سیستم انتخابات جهان
سیستم انتخابات الکترال، با تمامی مزایا و معایبش، همچنان یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌برانگیزترین سیستم‌های انتخاباتی در جهان است. در این سیستم، رای مستقیم مردم نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه نهایی ندارد و به نوعی تعادلی بین ایالت‌های مختلف ایجاد می‌شود. این شیوه، با وجود انتقاداتی که از آن به عمل می‌آید، همچنان در ایالات متحده پابرجاست و تاثیر مهمی بر فرایند سیاسی این کشور دارد.