به گزارش آسیانیوز ایران ؛ در طول دهه‌ی ۱۹۸۰، اتحاد جماهیر شوروی به‌تدریج از بسیاری از سیاست‌هایش عقب‌نشینی کرد. آنها رفته رفته تسلط خود بر جماهیر اقماری‌شان را از دست دادند. مجارستان در سال ۱۹۸۹ مرزهای خود را باز کرد و راه رفتن به غرب برای هزاران نفر از ساکنین آلمانی شرقی ممکن شد. همچنین تظاهرات علیه دولت کمونیستی در سراسر آلمان شرقی آغاز شد. در نهایت ۹ نوامبر همین سال، مقامات آلمان به‌طور ناگهانی اعلام کردند که مرز بین شرق و غرب باز خواهد شد.
تاریخچه ساخت دیوار برلین
پس از جنگ جهانی دوم و تقسیم آلمان به دو بخش، جمهوری دموکراتیک آلمان (آلمان شرقی) تحت کنترل شوروی و جمهوری فدرال آلمان (آلمان غربی) تحت حمایت غرب شکل گرفتند. در دهه ۱۹۵۰، مهاجرت گسترده ساکنان آلمان شرقی به آلمان غربی به بحران مهاجرتی منجر شد. به دستور نیکیتا خروشچف، رهبر شوروی، آلمان شرقی در تاریخ ۱۳ اوت ۱۹۶۱ دیوار برلین را به‌عنوان «دیوار ضد فاشیست» احداث کرد تا مانع فرار مردم به برلین غربی شود.
مشخصات و ساختار دیوار برلین
دیوار برلین با ۱۵۵ کیلومتر طول و ارتفاع ۳/۶ متر، به عنوان یک مرز کامل در اطراف برلین غربی ساخته شد. این دیوار شامل دو ردیف حصار موازی، برج‌های مراقبت و سیم‌های خاردار بود و میان دو دیوار به فاصله حدود ۹۰ متر، نوار موسوم به «نوار مرگ» قرار داشت. این ساختار با امنیت بسیار بالا ساخته شد تا امکان فرار را به حداقل برساند.
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی دیوار برلین
دیوار برلین، نه تنها دسترسی مردم دو سوی شهر را قطع کرد بلکه خانواده‌ها را از یکدیگر جدا و زندگی روزمره مردم را دچار مشکل ساخت. بیش از ۶۰ هزار نفر از ساکنان برلین شرقی شغل خود در برلین غربی را از دست دادند و بسیاری از خانواده‌ها تا زمان فروپاشی دیوار موفق به دیدار یکدیگر نشدند. این شرایط در کنار کنترل شدید بر مردم آلمان شرقی باعث نارضایتی عمومی و در نهایت افزایش فشارها برای فروپاشی نظام کمونیستی شد.
تلاش‌های فرار از دیوار برلین
در طول سال‌های احداث دیوار برلین، بیش از ۵ هزار نفر توانستند با تلاش‌های خلاقانه از دیوار عبور کنند؛ برخی از طریق تونل‌ها و برخی از طریق پروازهای دست‌ساز یا مخفی شدن در وسایل نقلیه موفق به فرار شدند. اما این فرارها همیشه موفق نبود و حداقل ۱۲۵ نفر در حین تلاش برای عبور از دیوار جان خود را از دست دادند.
سقوط دیوار برلین و پایان جنگ سرد
در اواخر دهه ۱۹۸۰ با بهبود روابط شرق و غرب، فشارهای مردمی در آلمان شرقی افزایش یافت و مردم خواهان آزادی بیشتر و پایان حکومت کمونیستی شدند. نهایتاً در تاریخ ۹ نوامبر ۱۹۸۹ مقامات آلمان شرقی اعلام کردند که مرز بین دو بخش برلین باز خواهد شد. هجوم مردم به مرز و عقب‌نشینی نگهبانان منجر به فروپاشی دیوار شد و این رویداد به نمادی از پایان جنگ سرد و آغاز دوره‌ای جدید در اروپا تبدیل شد.
میراث دیوار برلین
پس از فروپاشی، قطعاتی از دیوار برلین به عنوان نماد تاریخی حفظ و تبدیل به مکانی گردشگری شدند. بخشی از دیوار، به نام «گالری بخش شرقی» که با نقاشی‌های هنری پوشیده شده، یکی از مشهورترین مکان‌های دیدنی برلین است. این دیوار علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگی، نمادی از مقاومت مردم در برابر دیکتاتوری و تلاش برای آزادی باقی مانده است.
۱. دیوار برلین در چه تاریخی ساخته شد و چگونه تقسیم‌بندی انجام شد؟
دیوار برلین در تاریخ ۱۳ آگوست ۱۹۶۱ ساخته شد و با استفاده از سیم خاردار مرزهای بین دو بخش شرقی و غربی شهر برلین را از هم جدا کرد.
۲. چه کسی دستور ساخت دیوار برلین را صادر کرد و چه هدفی داشت؟
ساخت دیوار برلین به دستور نیکیتا خروشچف، نخست‌وزیر وقت اتحاد جماهیر شوروی، انجام شد. این دیوار با هدف جلوگیری از مهاجرت افراد از آلمان شرقی به آلمان غربی ساخته شد.
۳. دیوار برلین در چه زمانی و به چه دلیل فرو ریخت؟
دیوار برلین در تاریخ ۹ نوامبر ۱۹۸۹ فرو ریخت. این فروپاشی نمادی از پایان جنگ سرد و آغاز تحولات سیاسی و اقتصادی در آلمان و اروپا بود.
۱۰ نکته جالب و کمتر شنیده‌شده درباره دیوار برلین
۱. نماد جنگ سرد و پرده آهنین
در نیمه دوم قرن بیستم، روابط بین آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی به‌شدت سرد شد و دیوار برلین در سال ۱۹۶۱ به نماد این تنش‌ها تبدیل گردید. این دیوار به‌عنوان بخش از پرده آهنین، شرق و غرب برلین را از یکدیگر جدا کرد.
۲. هدف از ساخت دیوار
دیوار برلین با هدف جلوگیری از مهاجرت آلمانی‌های شرق به آلمان غربی ساخته شد. برخلاف تصور عمومی، آلمانی‌های غربی با دریافت مجوز می‌توانستند به آلمان شرقی سفر کنند، در حالی‌که خروج از شرق به غرب محدودیت شدید داشت.
۳. آمار قربانیان دیوار
بر اساس گزارش‌های رسمی، حداقل ۱۳۶ نفر هنگام تلاش برای عبور از دیوار برلین کشته شدند. مهاجران از آلمان شرقی به‌عنوان «خائن» تلقی شده و سربازان موظف بودند به مهاجران شلیک کنند، اما هدف کشتن آنها نبود.
۴. گرافیتی و دیوار دوگانه
طرف غربی دیوار برلین با نقاشی‌های گرافیتی تزئین شده بود و به‌نوعی سمبل آزادی بیان به‌نظر می‌رسید، اما طرف شرقی دیوار عاری از هرگونه نقاشی بود.
۵. تبلیغات منفی برای شوروی
دیوار برلین با وجود ایجاد کنترل بر رفت‌وآمد شهروندان، به‌عنوان نمادی از سرکوب کمونیسم و محدودیت آزادی‌ها مورد انتقاد قرار گرفت و تبلیغاتی منفی علیه حکومت آلمان شرقی و شوروی ایجاد کرد.
۶. روش عجیب دفع زباله‌ها در برلین غربی
ساکنان برلین غربی از دیوار برلین به‌عنوان مکانی برای دفع زباله‌هایشان استفاده می‌کردند و هر آنچه نیاز نداشتند را از بالای دیوار به طرف شرقی می‌انداختند.
۷. اجرای دیوید هسلهاف بر فراز دیوار
دیوید هسلهاف، خواننده و بازیگر معروف، در سال ۱۹۸۹ آهنگ «در جستجوی آزادی» را بر فراز دیوار برلین اجرا کرد. این اجرا به یکی از رویدادهای مهم موسیقیایی در جریان فروپاشی دیوار تبدیل شد.
۸. وجود ایستگاه‌های بازرسی در دیوار برلین
در طول دیوار برلین چندین ایستگاه بازرسی وجود داشت که به برخی شهروندان مجوز عبور از این مرز را می‌داد و امکان ارتباط محدود میان دو بخش برلین را فراهم می‌کرد.
۹. فروش تکه‌هایی از دیوار به‌عنوان یادگاری
پس از فروپاشی دیوار برلین، مردم بخش‌هایی از آن را به‌عنوان یادگاری برداشتند. امروزه تکه‌هایی از دیوار به‌عنوان سوغاتی تاریخی در فروشگاه‌های اینترنتی به فروش می‌رسند.
۱۰. ایستگاه‌های اشباح در مترو برلین
پس از ساخت دیوار، برخی خطوط مترو برلین غربی از چند ایستگاه در برلین شرقی عبور می‌کردند. این ایستگاه‌ها به‌خاطر نبود مسافران و نور کم به «ایستگاه‌های اشباح» مشهور شدند و قطارها حق توقف در این ایستگاه‌ها را نداشتند. بعد از فروپاشی دیوار، اولین بازدیدکنندگان این ایستگاه‌ها را دست‌نخورده و با علائم و تبلیغات مربوط به سال ۱۹۶۱ یافتند.