به گزارش آسیانیوز ایران ؛ کمونیسم بهعنوان یکی از ایدئولوژیهای تأثیرگذار قرن بیستم، تأثیرات گستردهای بر جهان گذاشته است. در طول یک قرن، نظامهای کمونیستی در کشورهای مختلفی برقرار شدند و برخی از آنها به دلیل سیاستهای سرکوبگرانه، فساد و سوءمدیریت، باعث کشتار گسترده شدند.
این نوشتار به بررسی تأثیر کمونیسم، تاریخچه، آمار قربانیان، و جنایات مرتکب شده تحت این ایدئولوژی ضدبشری میپردازد.
مبانی نظری کمونیسم
۱.۱ تعریف و منشأ کمونیسم
کمونیسم بهعنوان یک نظریه اقتصادی و اجتماعی، توسط کارل مارکس و فردریش انگلس در قرن نوزدهم مطرح شد. این ایدئولوژی بر پایهی نقد سرمایهداری و تلاش برای ایجاد جامعهای بدون طبقات اجتماعی استوار است. هدف کمونیسم، توزیع عادلانه ثروت و برابری کامل بین شهروندان است.
۱.۲ اصول اساسی کمونیسم
اصول کلیدی کمونیسم شامل لغو مالکیت خصوصی، کنترل دولت بر ابزار تولید، برابری اجتماعی و اقتصادی، و حذف استثمار طبقات پایین است. این اصول، پایهی مدلهای حکومتی کمونیستی در کشورهای مختلف بودهاند.
۱.۳ نظریههای مختلف کمونیسم
تفسیرهای مختلفی از کمونیسم وجود دارد، از جمله:
- مارکسیسم – لنینیسم: شکل اجرایی کمونیسم در شوروی تحت ولادیمیر لنین و ژوزف استالین.
- مائوئیسم: نسخهی چینی کمونیسم با تمرکز بر دهقانان.
- تروتسکیسم: اعتقاد به انقلاب دائمی و مخالفت با استالینیسم.
- استالینیسم: شکل سرکوبگرانهای از مارکسیسم-لنینیسم با تمرکز بر کنترل سیاسی و اقتصادی شدید.
تجربه کمونیسم در کشورهای مختلف
۲.۱ اتحاد جماهیر شوروی (۱۹۱۷-۱۹۹۱)
شوروی نخستین تجربهی عملی کمونیسم بود که پس از انقلاب ۱۹۱۷ به قدرت رسید. دوران استالین همراه با پاکسازیهای گسترده، قحطیهای شدید (هولودومور)، و سرکوب مخالفان بود. اردوگاههای کار اجباری گولاگ نماد سرکوب رژیم شوروی شدند و میلیونها نفر در اثر این سیاستها جان خود را از دست دادند.
۲.۲ جمهوری خلق چین (۱۹۴۹-اکنون)
پس از تأسیس جمهوری خلق چین توسط مائو تسهتونگ، سیاستهایی مانند "جهش بزرگ به جلو" و "انقلاب فرهنگی" منجر به مرگ میلیونها نفر شد. سوءمدیریت اقتصادی، سرکوب مخالفان، و اردوگاههای کار اجباری تأثیرات گستردهای بر کشور داشت.
۲.۳ کامبوج و رژیم خمرهای سرخ (۱۹۷۵-۱۹۷۹)
پول پوت و رژیم خمرهای سرخ سیاستهای افراطی کمونیستی را اعمال کردند و جمعیت را به اردوگاههای کار اجباری فرستادند. در نتیجه، بیش از یکچهارم جمعیت کامبوج در دورهی چهار سالهی حکومت او کشته شدند.
۲.۴ کره شمالی (۱۹۴۸-اکنون)
کره شمالی یکی از آخرین دولتهای کمونیستی است که هنوز به شیوهای بسته و استبدادی حکومت میکند. کیش شخصیت حول خاندان کیم، سرکوب شدید مخالفان، و قحطیهای گسترده از ویژگیهای حکومت این کشور است.
۲.۵ کوبا (۱۹۵۹-اکنون)
فیدل کاسترو و دولت کمونیستی کوبا سیاستهایی را اجرا کردند که به سرکوب آزادیهای فردی، اعدام مخالفان و فرار گسترده مردم از کشور منجر شد. اصلاحات اقتصادی اخیر نیز نشاندهندهی شکست مدل اقتصادی کمونیستی در این کشور است.
۲.۶ ویتنام و لائوس
پس از پایان جنگ ویتنام، سیاستهای کمونیستی به سرکوب گسترده مخالفان و اردوگاههای کار اجباری منجر شد. در ویتنام و لائوس، هزاران نفر در پی این سیاستها کشته یا زندانی شدند.
دستهبندی جنایات کمونیسم
۳.۱ قحطیهای دولتی
بسیاری از قحطیهای مرگبار در کشورهای کمونیستی نتیجهی سیاستهای اقتصادی نادرست دولتها بوده است. از جملهی آنها، قحطی اوکراین (هولودومور) و قحطی ناشی از "جهش بزرگ به جلو" در چین.
۳.۲ اعدامهای سیاسی و پاکسازیها
دولتهای کمونیستی برای حفظ قدرت، بسیاری از مخالفان و حتی اعضای حزب خود را اعدام کردند. پاکسازیهای بزرگ در شوروی و چین نمونههای بارز این سرکوبها هستند.
۳.۳ سرکوب آزادی بیان و مخالفان
رژیمهای کمونیستی سانسور گستردهای اعمال کردند و روشنفکران، نویسندگان و روزنامهنگاران را سرکوب کردند.
۳.۴ نقض گسترده حقوق بشر
جاسوسی از شهروندان، اردوگاههای بازپروری سیاسی، و شکنجهی مخالفان از جمله روشهای مورد استفادهی این حکومتها بود.
مقایسه با دیگر ایدئولوژیها
۴.۱ مقایسه با فاشیسم و نازیسم
فاشیسم و کمونیسم از برخی جهات شباهتهایی دارند، از جمله تمامیتخواهی و سرکوب مخالفان. با این حال، تفاوت اصلی آنها در پایهی ایدئولوژیک آنها است؛ کمونیسم بر ایدئولوژی طبقاتی، و نازیسم بر نژادپرستی تأکید دارد.
۴.۲ تأثیرات بر جوامع مدرن
بسیاری از کشورهای بازمانده از کمونیسم امروزه دچار فساد، استبداد و فقر هستند. در مقابل، کشورهایی که کمونیسم را کنار گذاشتند، رشد اقتصادی و دموکراتیزاسیون را تجربه کردهاند.
تفکر فاسد و فاجعهبار
کمونیسم بهعنوان یک ایدئولوژی در بیش از یک قرن گذشته اثرات عمیقی بر تاریخ بشر گذاشته است. آمار کشتهشدگان ناشی از سیاستهای کمونیستی بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر تخمین زده میشود. تجربهی تاریخی نشان میدهد که اجرای عملی کمونیسم، اغلب نتایج فاجعهباری به همراه داشته است.
این پرسش که آیا کمونیسم ضدبشری همچنان جایگاهی در دنیای مدرن دارد، همچنان موضوعی بحثبرانگیز باقی مانده است.