صد سالگی آیت الله نوری همدانی

آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:

آیت الله العظمی حسین نوری همدانی از مراجع عظام تقلید اول فروردین ۱۳۰۴ به دنیا آمد. وی ادبیات فارسی، گلستان سعدی، انشا، ترسل نصاب تا معالم الاصول را نزد پدر آموخت. از سال ۱۳۲۱ به مدت یک و نیم سال در مدرسه آخوند همدانی تحصیل و سپس به قم عزیمت نمود. آیت الله العظمی حسین نوری مشهور به حسین نوری همدانی، فقیه، اصولی، مجتهد و از مراجع تقلید شیعه، اول فروردین ۱۰۰ ساله شد. وی حدود ۱۵ سال در درس‌های علامه طباطبایی، حدود ۱۲ سال در درس فقه و اصول مرحوم آیت الله محقق داماد و پنج سال در درس اسفار علامه طباطبایی شرکت کرد. آیت الله نوری همدانی از نخستین شاگردان درس اخلاق آیت الله خمینی نیز بوده است.

حسین نوری همدانی استاد درس خارجحوزه علمیه قم است که سابقه عضویت در مجلس خبرگان رهبری و امامت جمعه همدان را دارد. او از شاگردان سید محمد داماد، علامه طباطبایی، آیت‌الله بروجردی و آیت الله خمینی بوده است.نوری همدانی از آیت الله خمینی اجازه برای تصدی امور حسبیهدارد و جزو پایه‌گذاران و نویسندگانمجله مکتب اسلامو مؤسس مدرسه علمیه مهدی موعود(عج) در قم بود. سخنرانی علیه حکومت پهلوی درحسینیه ارشاد، تنظیم و نشر اعلامیه‌ها، امضای اعلامیهمرجعیت آیت الله خمینی، سخنرانی درتظاهرات ۱۹ دی، زندانی شدن درتهرانو تبعید به خلخال و سقز از سوابق سیاسی نوری همدانی قبل ازانقلاب اسلامی ایراناست.

دستگیری،تبعید و ممنوع التدریسی

پس از تبعید آیت الله خمینی به ترکیه، حسین نوری همدانی به دلیل امضای اعلامیه‌، در حمایت از آیت الله خمینی، دستگیر و به زندان قزل قلعه در تهران منتقل شد. نوری همدانی پس از چند ماه تحمل زندان آزاد شد، ولی از ایراد سخنرانی منع شد. همچنین نوری همدانی یکی از دوازده نفری بود که پس از درگذشت آیت‌الله حکیم اعلامیه مرجعیت آیت الله خمینی را امضا کرد. به دلیل فعالیت‌های او علیه نظام سلطنتی پهلوی، حکومت پهلوی تدریس نهج البلاغه وی را در مسجد اعظم قم تعطیل کرد.در۱۹ دی۱۳۵۶ش، پس از انتشار مقاله‌ای از طرف روزنامه اطلاعات علیه آیت الله خمینیو اعتراض علمایحوزه علمیه قم، تجمعی اعتراض آمیز در خانه‌ نوری همدانی در قم صورت گرفت و پس از سخنرانی وی مردم در خیابان‌ها راهپیمایی کردند. به دنبال تظاهرات ۱۹ دی قم، آیت‌الله نوری همدانی به خلخال و بعد به سقز تبعید شد. نوری همدانی پس از آزادی برای دیدار با آیت الله خمینی به نوفل لوشاتو رفت و پس از ملاقات با آیت الله خمینی، از طرف ایشان پیامی خصوصی برایمرتضی مطهری و سید محمد بهشتیآورد.

ماموریت سفر اروپا

حسین نوری همدانی در سال ۱۳۵۸ش و ۱۳۵۹ش از طرف آیت الله خمینی برای رسیدگی به امور دانشجویان به اروپا فرستاده شد. وی در این مدت برای معرفی انقلاب اسلامی به کشورهای گوناگونی از جمله انگلیس، فرانسه، آلمان و یونان سفر داشت. همچنین به کشور‌های پاکستان و هند نیز برای تبلیغ اسلام رفته است. نوری همدانی در سال ۱۳۹۶ش به لبنان رفت و با شخصیت‌های علمی و سیاسی لبنان از جمله سید حسن نصرالله دیدار داشته است.

امامت جمعه همدان

آیت‌الله نوری همدانی از سال ۱۳۵۸ تا نیمه سال ۱۳۶۳شمسی امام جمعه همدان، و نیز جزو نمایندگان اولین دوره مجلس خبرگان رهبری در ایران بود. تأسیس مدرسه علمیه مهدی موعود(عج) در قم نیز از فعالیت‌های اوست. درباره مبارزات سیاسی نوری همدانی کتابی به عنوان «آیت‌الله العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک» توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعاتایرانمنتشر شده است. رساله عملیهآیت‌الله نوری همدانی درسال ۱۳۷۱شانتشار یافت. از وی تألیفات بسیاری از جملهمعجم الروات الثقات، جهاد، انسان و جهان، جایگاه زن در جهان اسلام و... به چاپ رسیده است.

تألیفات

حسین نوری همدانی در موضوعات مختلف از جمله فقه، اصول، اعتقادات و مسائل اجتماعی، تألیفات فراوانی دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

رساله توضیح‌المسائل: این کتاب مجموع فتوا‌های نوری همدانی درباره موضوعاتی چون تقلید، طهارت، نماز، روزه و حج است.

معجم الرواة الثقات و ترتیب الطبقات: کتابی درباره علم رجال که در آن راویان ثقه، طبقه راویان و تعداد روایت آنها بیان شده است.

الخمس فی ضوء مدرسة أهل البیت علیهم السلام: درباره خمس، احکام خمس و موارد مصرف آن توضیح داده شده است.

اسلام مُجسم: درباره علم و روش‌های کسب آن بوده و سرگذشت برخی از علمای بزرگ شیعه از جمله سید محمد مجاهد، سید محمدباقر شَفتی، میرزای شیرازی، سید جمال‌الدین اسدآبادی و علامه امینی بیان می‌کند. این کتاب به نام علمای بزرگ اسلام نیز شهرت یافته است.

جهاد: کتابی حاوی فضیلت، عواقب ترک، روش‌های جهاد که در آن به جهاد از نگاه روایات و قرآن نیز پرداخته شده است.

انسان و جهان: موضوع این کتاب خداشناسی با توجه به شگفتی‌های جهان آفرینش است.

دانش عصر فضا: حاوی مباحثی چون علم نجوم و وضعیت ستارگان است.

ربا: در این کتاب به مسائل مال ربوی و همچنین روش‌های حفظ ارزش پول اشاره شده است.

التعلیقات علی کتاب العروة الوثقی: حاوی برخی نظرات شخصی آیت‌الله نوری همدانی درباره متن کتاب العروة الوثقی است. وی همچنین درباره موضوعات دیگری چون جایگاه بانوان در اسلام، اقتصاد اسلامی، آمادگی رزمی، خمس، اخلاق و عرفان به نگارش در آورده و دو جلد از تفسیر مجمع البیان را به فارسی ترجمه کرده است.

تدریس

نوری همدانی پس از ورود به قم در سال ۱۳۲۳شمسی، تدریس را در موضوعات مختلف فقه، اصول، اخلاق و احکام آغاز کرد. وی اکنون دروس خارج فقه و اصول را در قم تدریس می‌کند. یکی از موضوعات درس خارج او، نوآوری فقهی و بانکداری است که به مسائلی چون شرایط بانکداری اسلامی، پرداخت سود بانک‌ها، وکیل بودن بانک از طرف مردم و بانکداری غیر ربوی پرداخته است. وی همچنین دیگر مسائل فقهی از جمله امر به معروف و نهی از منکر، بیع، جهاد، ارث و صوم را نیز تدریس کرده است.

نظریه‌های فقهی و اجتماعی

آیت‌الله نوری همدانی، فتواها و موضع‌گیری‌های مختلفی داشته است:

کنز مال: نوری همدانی در درس خارج فقه خود، راکد و ثابت نگه‌داشتن ثروت(کنز مال) را حرام دانسته و به عقیده او همانطور که خون در بدن در جریان است، سرمایه مسلمانان نیز باید در گردش باشد.

جریمه دیرکرد: طبق عقیده نوری همدانی دریافت جریمه دیرکرد وام توسط بانک‌ها ربا و حرام است.

ممنوع بودن توهین به مقدسات اهل سنت: به عقیده آیت‌الله نوری همدانی توهین به مقدسات اهل سنت جایز نیست.

مقابله با داعش: در پی حمله داعش به عراق، نوری همدانی با صدور بیانیه‌ای، دفاع از اسلام و مسلمانان را بر همه مردم واجب دانست.

مخالفت با طرح کنترل جمعیت: نوری همدانی با اجرای طرح کنترل جمعیت در ایران مخالفت کرد. به عقیده وی، رشد جمعیت کشور در صورت مدیریت صحیح باعث رشد اقتصاد شده و منجر به فقر جامعه نمی‌شود. در ایران به دلیل رشد جمعیت و عدم امکانات اقتصادی، طرح کنترل جمعیت برای جلوگیری از زیاد شدن جمعیت اجرا می‌شد.

به مسؤل صدا و سیما وقت ندادم چون مؤثر نمی دیدم

آیت الله نوری همدانی با انتقاد شدید از بعضی از برنامه های صدا و سیما عنوان کرد: این همه افراد باسواد خوب در حوزه هستند، این همه مداح خوب و متین داریم که بعضی ها هم خیلی کم وگاهی صدا و سیما می آیند ولی چرا عده‌ای را برای کارشناسی برنامه‌های مذهبی دعوت می‌کنید که بعضی ها با بی اطلاعی، مطالب بی سند و بی ربطی بگویند و مردم هم چون از صدا و سیما جمهوری اسلامی است اعتماد کنند و متأسفانه حرف و تذکر کسی را گوش نمی‌دهند.

وی با انتقاد شدید از بعضی از برنامه های صدا و سیما عنوان کرد: این همه افراد باسواد خوب در حوزه هستند، این همه مداح خوب و متین داریم که بعضی ها هم خیلی کم وگاهی صدا و سیما می آیند ولی چرا عده‌ای را برای کارشناسی برنامه‌های مذهبی دعوت می‌کنید که بعضی ها با بی اطلاعی، مطالب بی سند و بی ربطی بگویند و مردم هم چون از صدا و سیما جمهوری اسلامی است اعتماد کنند و متأسفانه حرف و تذکر کسی را گوش نمی‌دهند. البته می‌خواهم بگویم که کارشناس‌های خوبی هم داریم که مردم از آنها استفاده می‌کنند. بنده اخیرأ بخاطر همین مسائل به مسؤل صدا و سیما وقت ندادم چون مؤثر نمی دیدم و نمی‌دانیم که واقعاً اینها به حرف چه کسی گوش می‌دهند و حتی نظرات مقام معظم رهبری را هم در بعضی از مسائل عملی نمی‌کنند و خود ایشان هم فرمودند که بعضی از تعریف‌های ما نسبت به صدا و سیما به معنای تأیید همه برنامه‌های صدا و سیما نیست، ما باید توجه داشته باشیم انقلاب کردیم و در این راه امام عزیز ما رنج ها کشید مردم ما جان دادند، خون دادند تا ارزش‌ها حاکم شود و مردم زندگی با عزت و راحتی داشته باشند.