به گزارش آسیانیوز ایران ؛ بررسی دادههای منتشرشده توسط صندوق بینالمللی پول، شورای جهانی طلا و تحلیلگران اقتصادی چون B. Eichengreen و A. Mehl، نشان میدهد که ساختار ذخایر بینالمللی جهان در سال ۲۰۲۴ با دگرگونیهای عمدهای روبهرو شده است.
در ابتدای قرن بیستم، طلا بیش از ۹۰٪ از ذخایر جهانی را تشکیل میداد. اما پس از جنگ جهانی دوم و در پی شکلگیری نظام پولی برتون وودز، دلار آمریکا به ارز غالب در ذخایر جهانی تبدیل شد و در دهههای ۶۰ تا ۹۰ میلادی، در مقاطعی سهم آن از ۷۰٪ نیز فراتر رفت.
با گذشت زمان و بهویژه پس از بحرانهای مالی، جنگهای تجاری، افزایش بدهی آمریکا، و فشارهای تورمی، بسیاری از کشورها تلاش کردند تا ریسکهای ناشی از تمرکز بر دلار را کاهش دهند. این روند در سالهای اخیر شدت گرفته است و اکنون، بر اساس جدیدترین دادهها، سهم دلار در سال ۲۰۲۴ به ۴۶٪ کاهش یافته است.
در مقابل، سهم طلا بار دیگر رو به افزایش گذاشته و به ۲۱٪ رسیده است. کارشناسان این روند را ناشی از نگرانیهای مربوط به ثبات مالی جهانی، تضعیف دلار، و بازگشت طلا بهعنوان پناهگاه امن سرمایهگذاری میدانند.
یورو که از سال ۱۹۹۹ جایگزین مارک آلمان و فرانک فرانسه شد، اکنون با سهمی در حدود ۱۵٪، دومین ارز رایج در ذخایر جهانی است. از سوی دیگر، یوان چین (رنمینبی) اگرچه هنوز سهمی کوچک دارد، اما با نرخی افزایشی در حال تبدیلشدن به یک ارز ذخیره قابلاعتنا است.
نمودار تحلیلی ارائهشده توسط Money Metals نشان میدهد که از سال ۲۰۰۰ به بعد، ترکیب سبد ذخایر ارزی جهان به سمت تنوع بیشتر میل کرده است. کارشناسان معتقدند که این تغییر نهتنها به دلیل عوامل اقتصادی بلکه در واکنش به تحولات ژئوپلیتیک از جمله تحریمها، جنگ اوکراین، تنشهای چین و آمریکا، و جنگ غزه-اسرائیل صورت گرفته است.
در همین راستا، برخی کشورها مانند روسیه، چین، هند و کشورهای خاورمیانه اقدام به افزایش ذخایر طلا و کاهش وابستگی به دلار کردهاند. بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، بیشترین خرید طلا در سال ۲۰۲۳ مربوط به بانکهای مرکزی آسیا بوده است.
تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که روند تنوعبخشی ذخایر جهانی ادامهدار خواهد بود و پدیدهای به نام «غروب دلار» در حال شکلگیری تدریجی است. این در حالی است که دولت آمریکا همچنان تلاش میکند از ابزارهای مالی و سیاسی برای حفظ نقش دلار بهعنوان ارز ذخیره جهانی استفاده کند.
در نهایت، بازگشت طلا به جایگاه برجسته در ذخایر جهانی، به معنای افزایش عدم اطمینان نسبت به آینده اقتصاد جهانی، و آغاز عصری تازه در الگوی نگهداری داراییهای ارزی از سوی دولتها تلقی میشود.