در حالی که آمار رسمی ابتلای روزانه بیش از ۱۲ هزار نفر به کرونا در ایران همچنان ثابت باقی مانده، هشدارها درباره خستگی جسمی کادر درمان و فروپاشی روحی و روانی آنها در رسیدگی به بیماران ادامه دارد.
این در شرایطی است که همزمان با ابتلای دست‌کم ۳۰ درصد پرستاران و فوت ده‌ها نفر از آنان به دلیل ابتلا، گزارش‌ها حاکی از عدم تامین شرایط رفاهی و تعویق دستمزد آنها در نقاط مختلف کشور است.
روز یکشنبه دوم آذرماه ده‌ها نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان‌های یزد در اعتراض به عدم پرداخت حقوق و تبعیض در ارائه مزایا به کادر درمان، مقابل ساختمان استانداری دست به تجمع زدند.
این تازه‌ترین مورد از تجمع پرستاران بود، اما تنها یکی از ده‌ها مورد گزارش شده در این زمینه است.
در ماه‌های گذشته شهرهای دیگری از جمله مشهد، ایرانشهر، تهران، اصفهان، اهواز، رشت، ارومیه و شهرهای کوچک و بزرگ دیگر نیز بارها محل اعتراض و اعتصاب پرستاران شد.
در آبان‌ماه، رییس سازمان برنامه و بودجه اشاره کرده بود که مبلغ ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای تسویه معوقات کادر درمان اختصاص داده شده است.
اما مشخص نیست حقوق و کارانه چه تعداد از پرستاران و کادر درمان همچنان پرداخت نشده باقی مانده است.
در انتقاد از همین موضوع محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار، دهم آبان‌ماه در گفت‌وگویی با ایلنا گفت: «بسیاری از پرستاران با تعجب می‌پرسند که کدام یک از این هزاران میلیارد تومان‌ها به درستی و بر اساس عدالت توزیع شده است؟»
رشد آمار ابتلا و فوت روزانه پرستاران
عدم پرداخت حقوق و مزایا تنها بخش کوچکی از مشکلاتی است که پرستاران و پزشک‌ها این روزها به آن دچار شده‌اند.
مقام‌های رسمی گزارش به روز درباره آمار ابتلای کادر درمان ارائه نمی‌دهند، اما درصد اعضای کادر درمان مبتلا افزایش یافته است. سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل ایران را رده هشتم بیشترین میزان فوت کادر درمان بر اثر ابتلا معرفی کرده است.
در حالی که یک بار دبیرکل خانه پرستار از ابتلای ۲۵ درصد پرستاران به کرونا خبر داده بود، مدتی پس از او در آبان‌ماه یک نماینده مجلس از ابتلای ۳۰ درصدی سخن گفت.
در شهرستان‌ها و استان‌ها نیز گزارش‌ها حاکی از شیوع رو به رشد کرونا در میان پرستاران است.
در استان البرز یک مقام دانشگاه علوم پزشکی از ابتلای روزانه ۲۰ پرستار خبر می‌دهد، در حالی که مقام‌های محلی تربت‌جام از ابتلای ۳۰ درصد کادر درمانی سخن گفته‌اند. این آمار در مشهد، بنا به گفته رییس هیات مدیره نظام پرستاری، به ۴۰ درصد رسیده است.
از سویی نیز آمار فوت ناشی از کرونا در میان پرستاران رو به افزایش است. در آبان‌ماه وزارت بهداشت اعلام کرد ۱۴۶ مدافع سلامت جان خود را از دست داده‌اند.
از آن زمان نیز، در رسانه‌های اجتماعی و محلی به صورت روزانه مشخصات پرستاران و پزشکانی که پس از ابتلا جانشان را از دست می‌دهند منتشر می‌شود. این مساله را فرمانده ستاد عملیات مدیریت کرونا در پایتخت هم تایید کرد.
فروپاشی روانی و روحی
از سوی دیگر کارشناسان درباره تنش‌های روحی و فروپاشی روانی پرستاران هشدار می‌دهند.
روزنامه تعادل در دو یادداشت اشاره کرد که گزارشی از برگزاری یا عدم برگزاری دوره‌های روان‌درمانی برای پرستاران و کادر درمان منتشر نمی‌شود و این در حالی است که اگر آنها بخواهند خود نیز شخصا اقدام به آن کنند با قیمت‌های بالای این خدمات روانشناسی مواجه‌اند.
علی اصغر کیهان‌نیا، روانشناس و مشاور، آبان‌ماه طی یادداشتی در این روزنامه نوشته بود: «پرستارهایی که همکاران خود را به دلیل ابتلا به کرونا از دست می‌دهند، این افراد همیشه با این هراس که خودشان هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوند و سرنوشتی مشابه داشته باشند، زندگی می‌کنند و این مساله در درازمدت می‌تواند باعث فروپاشی روانی در فرد شود.»
مینو محرز، پزشک متخصص و عضو ستاد ملی مقابله با کرونا، در هفته‌های گذشته بارها درباره خستگی کادر درمان هشدار داد. او دوم آذرماه گفت پزشکان و پرستاران به لحاظ روانی «واقعا تحت فشارند.»
به تازگی نیز ویدیویی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن تعدادی از اعضای کادر درمان اصفهان به پارک کوهستانی صفه رفته و با بلندگوهایی از مردم خواهش می‌کردند که به خانه‌هایشان بروند.
با این سختی‌ها آنچه که فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران «جنگ فرسایشی» برای کادر درمان خوانده همچنان در سایه کمبود‌های رفاهی و فشارهای روانی ادامه دارد./