صادرات نفت ایران کمتر از ۲۰ میلیارد دلار در دو سال!

رییس کل بانک مرکزی مجموع درآمد صادرات نفت ایران طی سال‌های ۹۸ و ۹۹ را حدود ۲۰ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت که دسترسی بانک مرکزی به این منابع نیز «بسیار کمتر» از این مبلغ بوده است.

عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی ایران، طی یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود، تاکید کرد که «در سال۹۸ و از ابتدای سال۹۹ تاکنون درآمد صادرات نفت ایران در مجموع کمتر از ۲۰میلیارد دلار و دسترسی بانک مرکزی به آن بسیار کمتر بوده است» و این درحالی است که در سال‌های قبل، درآمد صدور نفت همراه با دسترسی به آن سالانه بیش از ۴۰میلیارد دلار بود.

همتی به صراحت گفت که مجموع درآمد ناشی از صادرات نفت ایران طی نزدیک به دو سال اخیر، کمتر از نصف درآمد سالانه صادرات نفت در سال‌های پیش از خروج ایالات متحده از برجام و اعمال دور جدید تحریم‌ بوده است. این میزان به معنای آن است که درآمد سالانه نفت طی هر یک از این دو سال حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده است.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه ۱۵ مرداد ۹۷ که «تحریم‌ها و فشار حداکثری» آغاز شد و تا «۱۵ آبان همان سال که تحریم بانک مرکزی و بانک‌هاي کشور را شامل شد»، از این تحریم‌ها به عنوان «بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها» نام برد و گفت این تحریم‌ها چنان بوده است که «هیچ یک از بخش‌های اقتصاد و تجارت خارجی ایران نبوده که مشمول تحریم‌ها واقع نشده باشد.»

عبدالناصر همتی در ادامه یادداشت خود عنوان کرد که «با فروکش کردن انتظارات و هیجانات سیاسی و رشد صادرات نفت و فرآورده در ماه‌های اخیر» از یک طرف و «گشایش‌های آغاز شده در خصوص برخی منابع بانک مرکزی» از سوی دیگر، احتمال آن وجود دارد که «به تدریج شاهد آرامش بیشتر در بازارها، ثبات قیمت‌ها و کاهش تورم باشیم.»

اعلام میزان در آمد نفتی ایران از سوی رییس کل بانک مرکزی درحالی صورت گرفت که مقام‌های جمهوری اسلامی پیشتر، از اعلام میزان این درآمد و همچنین میزان صادرات نفت را پس از اعمال تحریم‌ها و اجرای سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ، خودداری می‌کردند.

یکی از این مقام‌ها، بیژن زنگنه وزیر نفت است که بهمن ماه ۹۸ با بیان اینکه آمار و جزییات صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی را اعلام نخواهد کرد، گفت: «با اینکه مردم محرم هستند اما من همیشه گفتم در مورد صادرات نفت هیچ عددی را اعلام نمی‌کنم چون صدایم را علاوه بر مردم، دشمنان هم می‌شوند.»

در همان زمان آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ژانویه۲۰۲۰ خود اعلام کرد که صادرات نفت ایران به ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.

شیوع کرونا و اشباع بازار نفت سبب شد که صادرات نفت ایران نیز علاوه بر ماهش ناشی از تحریم‌ها با کاهش ناشی از افت شدید تقاضا در بازار نیز مواجه شود.

طبق اطلاعات شرکت کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه می [اردیبهشت‌-خرداد۹۹]۲۰۲۰ به حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت و موسسه اف‌جی‌ای نیز صادرات نفت ایران در ماه می را ۲۱۰ هزار بشکه در روز ارزیابی کرد. این درحالی است که صادرات نفت ایران در فروردین سال ۹۷ و یک ماه قبل از خروج آمریکا از برجام حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه بود.

دولت حسن روحانی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ دولت، فروش روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت با قیمت ۴۰ دلار در هر بشکه را به عنوان یکی از منابع تامین بودجه در نظر گرفته است.

شماری از نمایندگان مجلس و همچنین مرکز پژوهش‌های مجلس احتمال تحقق این درآمد روزانه ۹۲ میلیون دلاری و حدود ۳۴ میلیارد دلاری طی سال آینده را قابل تحقق نمی‌دانند و در هفته‌های گذشته بر اعمال تغییراتی در لایحه بودجه تاکید کرده‌اند./