اختلاف اسرائیل با آمریکا یا عاقبت ایران و برجام!

بنی گانتز در پیام به بنیامین نتانیاهو گفته است که وزارت دفاع و نهادهای امنیتی اسرائیل باید در تصمیمات مربوط به تعامل با دولت جو بایدن در ارتباط با ایران، «مشارکت داده شوند».

در حالی که اسرائیل از احتمال تصمیم دولت جو بایدن آمریکا در بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران نگران است، کشمکش میان دولتمردان ارشد اسرائیل بر سر پیشبرد نحوه تعامل با دولت جدید آمریکا در ارتباط با ایران نیز آشکار شده است.

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، روز جمعه، سوم بهمن، در سخنانی خطاب به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر کشورش گفت که او «اجازه نخواهد داد در تصمیمات مرتبط با ایران، وزارت دفاع و نهادهای امنیتی را دور بزند».

این اختلافات در حالی عمیق‌تر شده است که دولت اسرائیل در پی انحلال ماه گذشته مجلس، حالت انتقالی گرفته و سیاستمداران وارد کارزار سیاسی برای انتخابات روز سوم فروردین سال ۱۴۰۰ شده‌اند.

به گزارش رسانه‌های اسرائیل، بنی گانتز که رهبر حزب آبی- سفید است، در پیام علنی به بنیامین نتانیاهو، رهبر حزب حاکم لیکود، گفته است که وزارت دفاع و نهادهای امنیتی این کشور باید در تصمیمات مربوط به تعامل با دولت جو بایدن در ارتباط با ایران، «مشارکت داده شوند».

پیش‌ از این تایید شده بود که بنیامین نتانیاهو با یک نامه‌ رسمی که از طریق مئیر بن‌شبات، مشاور امنیت ملی، برای بنی گانتز و شمار دیگری از وزیران و مقامات ارشد فرستاده، تاکید کرده که حق تصمیمات در مورد ایران را انحصارا در اختیار خود می‌داند.

بنیامین نتانیاهو در پیام تصویری روز چهارشنبه خود به جو بایدن، هم‌زمان با ادای سوگند ریاست جمهوری جدید آمریکا، با یادآوری دهه‌ها دوستی فیمابین، تاکید کرده بود که خواهان استحکام پیوندهای مشترک و همکاری، از جمله در مورد ایران است.

با وجود پیام دوستی، آقای نتانیاهو از زمانی که پیروزی جو بایدن در انتخابات مشخص شد، بارها آشکار و پنهان خط و نشان کشیده که «نباید به برجام بازگشت» و حتی گفته که چنین کاری «یک حماقت خواهد بود».

از سوی دیگر، ناخشنودی بنی گانتز از احتمال «دور زدن» وزارت دفاع در تصمیمات مرتبط با تعامل اسرائیل با دولت جو بایدن در خصوص ایران، در حالی بیان شده که نظرسنجی‌های اسرائیلی نشان می‌دهد که حزب تحت رهبری وی، آبی- سفید، در انتخابات سوم فروردین به‌شدت تضعیف خواهد شد و حتی احتمال فروپاشی آن بعید نیست.

در حالی که شماری از وزیران دولت انتقالی، از سیاستمداران نزدیک به بنیامین نتانیاهو، جو بایدن را رهبری توصیف کرده‌اند که همواره «مدافع منافع اسرائیل» بوده، اما نگرانی آنها از احتمال بازگشت آمریکا به برجام، امری پنهان نیست.

انتصاب شمار زیادی از مقامات پیشین دولت باراک اوباما که در تنظیم برجام سهیم بودند و بعد از خروج دونالد ترامپ از این توافق نیز همچنان از آن حمایت کردند، به پست‌های کلیدی در دولت جو بایدن، از سوی دولتمردان اسرائیلی و حامیان آنها با نگرانی روبرو شده است.

رسانه‌ها و مهره‌های هم‌سو با بنیامین نتانیاهو به‌ویژه به بازگشت وندی شرمن به مقام معاونت وزارت خارجه، جان کری برای یک پست ارشد و احتمال انتصاب رابرت مالی به پست نماینده ویژه امور ایران در دولت جو بایدن، اشاره دارند.

بنیامین نتانیاهو در کنار تلاش برای تسلط انحصاری در تصمیمات مرتبط با ایران، به تشکیل گروهی شامل مهره‌های ارشد در نهادهای نظامی، اطلاعاتی وامنیتی و سیاسی پرداخته تا راهبرد مورد نظر او را در تعامل با دولت تازه واشینگتن اجرایی کنند. او هم‌زمان، احتمال انتصاب یوسی کوهن، رییس موساد، به عنوان نماینده ویژه خود برای کار با دولت آمریکا در مورد ایران را بررسی می‌کند.

اما رسانه‌های اسرائیل در روزهای اخیر گزارش داده بودند که بنی گانتز با انتصاب نماینده ویژه نیز مخالف و معتقد است که همه نهادهای ذیربط، شامل وزارت دفاع، وزارت خارجه و شورای امنیت ملی باید سهم خود را در تنظیم راهکار مرتبط با ایران و تعامل با دولت آمریکا، ایفا کنند.

اسرائیل که مشوق بزرگ دونالد ترامپ در خروج از برجام بود، در روزهای گذشته تاکید کرده است که در وهله نخست باید مانع از هر نوع نرمش در تحریم‌های فلج کننده علیه ایران شد.

اظهارات آنتونی بلینکن، سیاستمدار برگزیده برای پست وزارت خارجه آمریکا، در نشست تایید صلاحیتش در کمیته روابط خارجی مجلس سنا در روز سه‌شنبه و سپس سخنان جنیفر ساکی در نخستین اظهار نظرش در مقام سخنگوی کاخ سفید در روز چهارشنبه، تاکیدی بر این امر است که دولت جو بایدن پیش از هر تصمیمی در مورد احتمال بازگشت به برجام، با متحدان آمریکا، از جمله اسرائیل «مشورت خواهد کرد».

اما محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، گفته است که بنیامین نتانیاهو در تلاش برای «گروکشی» از جو بایدن در مورد ایران، به «چکمه‌لیسی» از رییس جمهوری جدید آمریکا روی آورده است.

رییس جمهوری ایران نیز روز اول بهمن گفت، حال که «حکومت منحوس دونالد ترامپ خاتمه یافته» و «ترامپ مرد و برجام زنده ماند»، ایران از دولت جدید آمریکا انتظار دارد «به قانون و تعهدات بین‌المللی بازگردد».

به گفته حسن روحانی، هر میزان که آمریکا به تعهداتش عمل کند، ایران نیز در همان حد به تعهدات خود عمل خواهد کرد./