آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد بیشترین افت بارندگی در مناطق شرقی کشور اتفاق افتاده و میزان بارندگی به یک پنجم پارسال سقوط کرده است.
معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور می‌گوید که ایران به‌دلیل افت بارندگی در سال جاری، تابستان ۱۴۰۰ با مشکل کم آبی روبرو خواهد شد و بر این اساس تعداد شهرهای دارای تنش آبی به ۲۲۰ تا ۲۵۰ شهر افزایش خواهد یافت.
بر اساس آخرین آمار وزارت نیرو، میزان بارندگی در کشور طی ۱۱ ماه سال جاری خورشیدی ۳۸ درصد نسبت به پارسال و ۲۹ درصد نسبت به میانگین بلند مدت کاهش داشته است.
البته دولت با کاهش تولید برق آبی، توانسته است تا حدودی مانع از تخلیه آب سدها شود؛ موضوعی که بنابر آمارهای وزارت نیرو، باعث شده است که تولید برق آبی کشور در فاصله ماه‌های فروردین تا پایان بهمن‌ماه امسال نسبت به دور مشابه پارسال بیش از ۲۸ درصد کاهش یابد و واردات برق کشور نیز بیش از دو برابر شود.
بر اساس گزارش خبرگزاری ایرنا، حمیدرضا کشفی معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور روز یکشنبه ۲۴ اسفند گفت پارسال بیش از ۲۵ درصد از آب، بدون درآمد مصرف شده است که از این میزان ۱۳ درصد هدررفت ظاهری، ۱۱ درصد هدررفت واقعی و ۱.۴ درصد مصرف مجاز بدون درآمد است.
او بخشی از علت را «فرسودگی شبکه آب» کشور عنوان کرده و گفته است در حال حاضر ۲۴ درصد طول شبکه آب کشور بالای ۲۵ سال عمر دارد که درصدی از آن فرسوده است: هر سال ۲۰ درصد طول شبکه باید بازسازی شود که این اتفاق نمی‌افتد، زیرا شرکت‌ها نمی‌توانند بهای خدمات تمام شده را از مردم بگیرند.
بر اساس آمارهای وزارت نیرو، هزینه تولید آب در ایران تقریبا دو برابر متوسط قیمت فروش آب است.
ورود شهرهای جدید به تنش آبی در حالی است که طی سال‌های گذشته بارندگی‌های سنگینی در برخی از مناطق کشور اتفاق افتاده است و بسیاری از شهرها و روستاها زیر آب رفته‌اند، اما زیرساخت‌های لازم برای مهار آب و استفاده از آن وجود ندارد.
برای نمونه در حالی که استان‌های جنوبی کشور، از جمله خوزستان که بنابر گزارش مجلس، ۸۰۰ روستای آن با تنش آبی مواجه است، طی سال‌های گذشته با مشکل سیل و آبگرفتگی مناطق مسکونی مواجه بوده است.
آذرماه امسال سیل بیش از هفت استان ایران را درگیر خود کرد و در دو استان بوشهر و هرمزگان دست‌کم هفت نفر جان خود را از دست دادند و ۱۲۰۰ خانه در خوزستان زیر آب رفت.
آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد بیشترین افت بارندگی در مناطق شرقی کشور اتفاق افتاده و میزان بارندگی به یک پنجم پارسال سقوط کرده است.
کشفی همچنین گفته است شیوع کرونا در کشور مصرف آب را افزایش داده است به‌طوری که در برخی مناطق تا ۴۰ درصد افزایش مصرف رخ داد.
بیابان به مناطق دارای اقلیم فراخشک و خشک که میزان متوسط بارندگی سالیانه آن کمتر از ۵۰ میلیمتر و درصد پوشش گیاهی چند ساله آن کمتر از ۱۰ درصد باشد، گفته می‌شود.
بارش کم، دامنه نوسان دمای شدید، دمای بالا، تبخیر زیاد و پوشش گیاهی فقیر و پراکنده از جمله ویژگی‌های بیابان است. در مناطق بیابانی تبخیر تقریبا دو برابر بارش است و باد عامل اصلی تخریب و فرسایش است. خاک‌ها در مناطق بیابانی نیز دارای مواد آلی کم و اغلب جوان و کم تحول یافته هستند.
بر اساس گزارش سازمان جنگل‌های ایران ، این کشور ۱.۲ درصد خشکی‌های جهان، ۲.۴ درصد پدیده‌های بیابانی فاقد پوشش و ۳.۰۸ درصد مناطق بیابانی جهان را در خود جای داده است. ۶۱ درصد از مساحت این کشور در اقلیم خشک و فراخشک قرار دارد که ۳.۱ برابر درصد جهانی است.
بر اساس آخرین گزارش‌ها، ۳۰ میلیون هکتار از اراضی ایران در معرض بیابانی شدن قرار دارند که از این مقدار ۱۴ میلیون هکتار به عنوان مناطق بحرانی بیابانی هستند. در میان اراضی بیابانی، کویرها ۱۷.۹ درصد و اراضی بدون پوشش ۵۳.۳ درصد را شامل می‌شود.
۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور تبدیل به بیابان شده‌اند
همچنین یک مقامم آبخیزداری و امور مراتع ایران نیز گفته است با اشاره به اینکه در مجموع حدود ۱۰۰ میلیون هکتار از اراضی کشور ما بر اثر فرسایش بادی، آبی، شوری‌زایی و تخریب فیزیکی، شیمیایی خاک در معرض بیابانی شدن قرار دارند، تصریح کرد: بر اساس مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در حال حاضر ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور تبدیل به بیابان شده‌اند و در قالب کویر، تپه‌های ماسه‌ای، اراضی شور و نمکزارها شناخته می‌شوند.
با اینکه بیش از ۲۰ میلیون هکتار از اراضی کشور در ۲۲ استان تحت فرسایش بادی قرار دارند، گفت: از این مقدار ۷.۷ میلیون هکتار جزو کانون‌های بحرانی فرسایش بادی هستند. این مناطق در استان‌های سیستان و بلوچستان، سمنان، کرمان، اصفهان، مرکزی، ایلام، خوزستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و… قرار دارند.
ایران در هر دهه ۶۵ میلیمتر به سمت بیابانی شدن پیش رفته است
شهبازی در ادامه با اشاره به اینکه دو عامل انسانی و طبیعی در تبدیل عرصه‌های خشک کشور به بیابان نقش دارند، گفته است: بر اساس پژوهش‌های پژوهشکده هوا اقلیم طی ۴۹ سال اخیر، در هر دهه حدود ۱۱ میلیمتر از میزان بارش‌ها در کشور کاهش یافته است همچنین در هر دهه تبخیر نیز ۵۴ میلیمتر افزایش یافته و درجه حرارت در کشور در هر ۱۰ سال نیز ۰.۴ درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرده است. در مجموع ایران در هر دهه ۶۵ میلیمتر به سمت خشک و بیابانی شدن پیش رفته است.
سفره‌های آب زیرزمینی در هشت دشت کشور در حالت فوق بحرانی است
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به وابستگی ما به منابع آب زیرزمینی توضیح داده است: سفره‌های آب زیرزمینی در ۳۳۵ دشت کشور بیلان منفی دارند و در هشت دشت کشور در حالت فوق بحرانی است. تمامی این موارد زنگ خطری برای بیابانی شدن کشور است. میزان و پراکنش نامنظم بارندگی‌ها در کشور نیز از جمله عوامل بیابانی شدن اراضی کشور است./