وزارت بهداشت با اشاره به «خلف وعده» جهانی در تهیه واکسن کرونا از جمله توسط کشورهای روسیه و هند، شکست در اجرای برنامه ملی واکسیناسیون تا پایان سال ۱۳۹۹ را رسما تایید کرد.
کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی این وزارتخانه، پنجشنبه پنجم فروردین‌ماه اعلام کرد: «برنامه‌ریزی واکسیناسیون حداقل یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مشمول فاز یک تا پایان سال شمسی گذشته که با لحاظ بسیاری از محدودیت‌ها پیش‌بینی شده بود، عملا محقق نشد.»
جهانپور گفت از این پس، عمده واکسیناسیون همگانی در ایران با «تکیه بر تولید ملی» صورت خواهد گرفت.
به گفته این مقام وزارت بهداشت، خرید بیش از ۲۱ میلیون دوز واکسن کرونا از طریق مستقیم و سبد کوواکس سازمان جهانی بهداشت قطعی شده بود، اما حتی وعده تحویل دو میلیون و ۸۰۰ هزار دوز هم از سوی تامین‌کنندگان مختلف محقق نشد.
این در حالی است که برنامه واکسیناسیون در ایران با سرعت بسیار پایین پیش می‌رود. روزنامه همشهری چهار روز پیش از پایان سال ۱۳۹۹ به نقل از رییس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید-۱۹ نوشت تنها ۶۰ هزار دوز واکسن تزریق شده است و با درنظر گرفتن دو دوز برای هر نفر، ۳۰ هزار نفر تاکنون ایمن شده‌اند.
براساس گزارش برخی رسانه ها بر خلاف برنامه وزارت بهداشت، واکسن‌های وارداتی فعلی تنها برای واکسینه کردن ۱۴ درصد از جمعیت برنامه‌ریزی شده کافی است.
بدقولی روسیه در ارسال واکسن
سخنگوی سازمان غذا و دارو همچنین به تاخیر در تولید مشترک واکسن اسپوتنیک با روسیه اشاره کرد و گفت: «عواملی همچون کندی تولید، کمبود جهانی برخی مواد اولیه و جانبی نظیر رزین، ژل و مدیا، موجب عرضه محدود واکسن حتی نسبت به برنامه‌های وعده داده شده تولیدکنندگان شد.»
جهانپور گفت تحویل محموله‌های واکسن اسپوتنیک هم با خلف وعده روسیه مواجه شده است. به گفته او، از دست‌کم یک میلیون دوز وعده داده شده تا پایان سال گذشته، تنها ۴۲۰ هزار دوز تحویل ایران داده شد.
این مقام وزارت بهداشت تاخیر و عدم دریافت محموله‌های واکسن‌های خارجی را «معضل جهانی» خواند و گفت: «ده‌ها کشور همچون کشور ما، واکسیناسیون محدود و با سرعتی کمتر از پیش‌بینی قبلی داشته‌اند.»
پیش از این، ایران‌اینترنشنال طی گزارشی اختصاصی نوشت که حکومت ایران واردات واکسن اسپوتنیک را که هنوز درباره کارایی آن ابهاماتی وجود دارد، به شرکت «مدیریت آتیه بهمن» سپرده که تنها دو سال از تاسیسش می‌گذرد.
این گزارش همچنین حاکی بود شرکت‌هایی که واردات واکسن کرونا به آن‌ها سپرده شده به «ستاد اجرایی فرمان امام» و مقام‌های پیشین و فعلی وزارت بهداشت وابسته هستند.
مخالفت دادستانی هند با سفارش ایران
جهانپور در بخش دیگری از سخنانش همچنین عدم تحقق وعده‌‌های دریافت بیش از ۴۲ میلیون دوز واکسن را تایید کرد.
رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در همین زمینه اشاره کرد که ثبت سفارش ایران در هند برای تحویل ۳۷۵ هزار دوز واکسن با ممانعت دادستانی این کشور مواجه شده است.
پیشتر او در بهمن‌ماه به تهیه واکسن آسترازنکا از مبدا هند اشاره کرده بود، این واکسن تولید مشترک بریتانیا و سوئد از جمله واکسن‌هایی بود که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، واردات آن‌ها را ممنوع اعلام کرد.
جهانپور اکنون می‌گوید دولت ایران «از ماه‌ها پیش» برای دریافت واکسن‌های خارجی اقدام کرده بود.
این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت چند ماه گذشته اعلام کرد که در حال مذاکره با شرکت داروسازی فایزر است تا واکسن کرونای تولید این شرکت را در بسته این سازمان جهانی برای اشتراک با کشورهای فقیرتر قرار دهد.سازمان جهانی بهداشت در حال مذاکره با شرکت داروسازی فایزر است تا واکسن کرونای تولید این شرکت را در بسته این سازمان جهانی برای اشتراک با کشورهای فقیرتر قرار دهد.
بروس ایلوارد، مشاور ارشد این سازمان، روز دوشنبه ۲۹ دی‌ماه گفت: «ما در مذاکرات جزیی با فایزر هستیم. معتقدیم خیلی زود به این محصول دسترسی خواهیم داشت.»
او اشاره کرد پس از این موضوع اضافه کردن واکسن‌های دیگر بررسی می‌شود.
سازمان جهانی بهداشت در قالب برنامه کوواکس قرار است توزیع واکسن برای کشورهای کم‌درآمد و دارای درآمد متوسط را در ماه فوریه آغاز کند. این سازمان هدف‌گذاری کرده دو تا سه میلیارد دوز از واکسن کرونا را در سال میلادی جاری توزیع کند.
در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت با تامین‌کنندگان مختلف واکسن از جمله آسترازنکا و سروم هند قرارداد دارد.
با این حال منتقدان می‌گویند عدم وجود واکسن فایزر در این میان یک خلاء مهم به شمار می‌رود و یکی از دلایلی است که کشورهای فقیرتر در زمینه واکسیناسیون عقب‌تر از کشورهای غنی قرار دارند./