پس از ۶ روز تعطیلی، اجرای قانون جدید چک در دستور کار بانک ها قرار گرفته است.
به گفته آمنه نادعلی زاده معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی و سخنگوی اجرای قانون جدید چک، همه بانک‌های دولتی و خصوصی و مؤسسات اعتباری از امروز مکلف به صدور دسته چک‌های جدید هستند.
بر اساس ماده ۲۱ قانون چک، همه دسته چک‌ها باید در سامانه صیاد به ثبت برسند اما دسته چک‌های قدیم حتی اگر تاریخ آنها مربوط به سال‌های گذشته باشد، به قوت خود باقی هستند.
بنا به اعلام بانک مرکزی، سامانه صیاد مربوط به این بانک بوده و همه بانک‌ها به آن متصل هستند؛ رنگ برگه چک‌های جدید بنفش و عبارت سامانه صیاد نیز در آن درج شده است.
به گفته نادعلی زاده، تمهیدات زیرساختی برای ثبت و تأیید سریع چک در سامانه صیاد انجام شده و بانک مرکزی در زمان مناسب برای جمع آوری دسته چک‌های قدیمی فراخوان اعلام می‌کند؛ اما فعلاً اجباری برای تغییر دسته چک‌های قدیمی وجود ندارد.
مهمترین شباهت قانون چک جدید با قانون قبلی، الزام به وجود وجه در حساب صادرکننده چک در تاریخ دریافت آن است؛ اما اصلی ترین تفاوت قانون چک جدید با قبلی، الزام به درج مبلغ و تاریخ بر روی برگه چک‌های «ضمانت» است؛ در حالی که تا پیش از اجرای این قانون، برگه چک‌های «ضمانت» بدون درج تاریخ و رقم دریافت می‌شد که به گفته سخنگوی اجرای قانون جدید چک، رویه نادرستی بود.
به نقل از مهر، از دیگر بخش‌های مهم قانون جدید چک این است که دریافت کننده وجه مذکور در چک یا ذی نفع چک نیز می‌بایست هنگام دریافت برگه چک، مندرجات آن را در سامانه صیاد، استعلام و با مندرجات برگه چک تطبیق دهد.
همچنین آن دسته از افرادی که قصد انتقال چک را دارند دیگر نیازی به پشت نویسی چک نداشته و باید اطلاعات هویتی ذی نفع جدید را در سامانه صیاد ثبت کنند.
چگونه وارد سامانه صیاد شویم؟
بر اساس اعلام‌های قبلی بانک مرکزی، برای صدور، دریافت و انتقال چک از طریق اینترنت بانک و اپلیکیشن‌های موبایلی، کاربر باید امکان دسترسی به ابزار یادشده را از بانک مورد نظر خود درخواست کرده و سپس از طریق این برنامه‌ها، همه فرایندهای مربوط به «ثبت درخواست صدور»، «تأیید دریافت» و «انتقال» چک را در سامانه صیاد انجام دهد.
انتقال دهنده چک هم باید با ورود به سامانه اینترنتی صیاد با استفاده از اپلیکیشن‌های بانکی، پس از احراز هویت ذی نفع، اطلاعات هویتی انتقال شونده همراه با اطلاعات مندرج در برگه چک را هم باید به طور کامل ثبت کند.
چه کسانی دسته چک نمی گیرند؟
با اجرای قانون جدید ،افراد بدحساب و کلاه‌بردار به سادگی توسط سیستم بانکی شناسایی شده و امکان اخذ دسته‌چک را نخواهند داشت، چراکه استعلام سوابق، احراز عدم ممنوعیت‌ها و صدور دسته‌چک به‌صورت متمرکز توسط سامانه بانک مرکزی و بر مبنای اعتبارسنجی انجام می‌گیرد.
در این راستا با اجرای این قانون اعتبار چک صرفاً متکی بر لاشه کاغذی نخواهد بود و با پشتیبان گیری و ثبت اطلاعات مندرج در چک در سیستم متمرکز بانک مرکزی، اعتبار چک افزایش‌یافته و نگرانی در خصوص از بین رفتن آن در حوادثی از قبیل سیل، زلزله و ... وجود نخواهد داشت و وقوع جرائمی همچون جعل و سرقت چک به میزان قابل‌توجهی کاهش خواهد یافت و بعضاً حتی موضوعیت نخواهند داشت.
در این شیوه امکان سرقت چک نیز از میان می رود چرا که اطلاعات الکترونیکی چک در سامانه ثبت خواهد شد.
در عین حال قائم مقام بانک مرکزی می گوید با اجرای قانون جدید چک برگشتی با کاهشی محسوس و چشمگیر روبرو می شود. به گفته وی میزان چک‌های برگشتی با اجرای قوانین جدید کاهش یافته و در شرایط کنونی با اجرای این قانون و بازگشت اعتبار به چک به عنوان یک سند مالی ، برگشت چک به حداقل خواهد رسید.
به گزارش آسیانیوز، این در حالی است که اتاق بازرگانی ایران اواخر سال گذشته(99) خواستار عدم اجرای قانون جدید چک شد.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر ابهام در قانون جدید چک، گفت زیرساخت‌های لازم برای اجرای قانون جدید چک فراهم نیست.
او اضافه کرد این دیدگاه اتاق بازرگانی در نشست شورای پول و اعتبار مطرح شده و نامه‌ای نیز در این رابطه به مقامات کشور ارسال شده است.
بر اساس قانون جدید چک، صدور دسته‌چک از حیطه اختیار بانک‌های تجاری خارج می‌شود و این اختیار به یک سامانه یکپارچه بانک مرکزی واگذار می‌شود.
همچنین اعتبار صدور چک به ثبت اطلاعات آن در این سامانه مشروط شده است.
بر اساس این قانون، صدور و پشت‌نویسی چک در وجه حامل، پس از دو سال از اجرای قانون ممنوع است./