بارها شنیده ایم که در سالیان دور صحرا نوردان بسیاری در طلب آب به سرآب برخورد کرده اند؛ سرآبی که آرزوهایشان را کم کم به کابوس تبدیل می کرد.
این حکایت امروز ماست. بارها وزیر جوان دولت روحانی بر این موضوع تاکید کرده، که در دنیای امروز نه فیلترینگ انجام پذیر است و نه اینترنت ملی ، مانند آنچه برخی از آقایان مدنظرشان است. اما هر روز عده ای از آقایان بر این امر اصرار می کنند که باید از اینترنت آمریکایی جدا شد و به سمت اینترنت ملی رفت؛ اما این اصرار مسئولین بویژه افرادی با سبقه امنیتی چیست؟
امروزه مسئله امنیت به اصلی ترین دغدغه فکری برخی از مسوولان در ایران تبدیل شده است.دغدغه وسواس گونه که همه چیز را از منظر دشمن شناسی آن هم از نوع آمریکایی می بیند.دشمنی با امریکا و اسرائیل از یک سو و دشمنی معاندان داخلی از سوی دیگر، باعث شده که الگوی اینترنت ملی از نوع کره شمالی،چین و یا شاید روسیه در نظر برخی مطلوب باشد.
اینترنتی که بتوانند کنترل ورود و خروج اطلاعات آن را در دست داشته باشند. برای فهم کلی ماجرا، ابتدا باید به دو سوال اساسی جواب دهیم؛ اولا اینترنت چیست؟ از صحبت های جسته و گریخته مقامات می شود فهمید برخی معنای کلمه اینترنت را نمی دانند. سوال دوم این است که آیا دغدغه مسئولین درست است؟ اگر درست است راهکار اینترنت ملی جوابگو هست یا نه؟ در تعریف اینترنت در ویکیپدیا به این جمله بر می خوریم که سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای متصل است که از مجموعه پروتکل اینترنت (TCP/IP) برای ارتباط بین شبکه‌ها و دستگاه‌ها استفاده می‌کند.در واقع اینترنت یک شبکه جهانی است که آمریکایی ،چینی و روسی ندارد.آن چیزی که مد نظر برخی از آقایان است که می گویند اینترنت آمریکایی و روسی وغیرذلک،اینترانت است و نه اینترنت.
مسئله دوم این است که آیا دغدغه امنیتی مسئولین واقعی است یا نه؟ جواب این سوال آری هست. با این همه دشمن، چه در داخل و چه در خارج، مسئولین خواه نا خواه طرز فکرشان امنیتی می شود و نمی توان بر آنها خرده گرفت. فرض کنیم ایجاد اینترنت ملی جواب صحیح این دغدغه باشد، حال باید به این سوال جواب داد که اینترنت ملی یا به نوعی اینترانت ملی ایران قرار است شبیه کدام مدل خارجی باشد و آیا سانسور و گذاشتن محدودیت دسترسی کاربران به اینترنت جهانی با تکنولوژی امروزی امکان پذیر هست یا نه؟
ما در اینجا سه کشور داریم که الگوی برخی آقایان است؛ اولین کشور کره شمالی است که همگان موقعیت و شرایطش را می دانند. کره شمالی یک اینترانت ملی دارد که در بیشتر مواقع دچار مشکل است و تنها چند سایت داخلی را پوشش می دهد..از طرفی دولت کره شمالی برخلاف ما دیگر ادعایی مبنی بر الگو بودن آن کشورو ایدوئولوژی کمونیستیش برای دیگران ندارد.
مثال دوم چین است که نسبت به کره شمالی تا حدودی موفق عمل کرده است. با این وجود آنها هم نتوانستند دسترسی مردمشان را به اینترنت جهانی کاملا قطع کنند. باید یادآوری کنم مردم چین برخلاف نظر آقایان به اینترنت جهانی وصل هستند، اما برخی از سایت ها در آن کشور فیلتر است. البته سایت های فیلتر شده دارای مشابه داخلی هستند که مردم چین می توانند بوسیله آن ها کمبودشان را مرتفع کنند.تنها تفاوت آن ها با نمونه های جهانیشان، کیفیت آن هاست که پایین تر است و در حالت رقابت آزاد، مطمئنا مورد استقبال کمتری قرار می گیرند.
با این وجود به دلیل جمعیت بسیار زیاد کاربران چینی، این سایت ها نگران درآمد و یا بازدید خود نیستند. از سویی شرکت های چینی با واسطه و یا بی واسطه ،با سرمایه گذاری های گسترده مالی که آن هم از قدرت اقتصادی بسیارزیاد آن نشات می گیرد ،هر روز در حال بهبود کیفیت سایت ها و اپلیکیشن های کاربردی خود هستند. با این وجود هنوز هم راه زیادی باقی است که بتوانند رضایت مردم خود را به طور کامل جلب کنند. همین موضوع نیز باعث شده که بسیاری از مردم چین بوسیله فیلتر شکن ها از سایت ها و اپلیکیشن های خارجی استفاده کنند.
ایران سال هاست که الگوی اینترنت چینی را سر مشق خود قرار داده. با این وجود بعد از گذشت سال ها تجربه و همچنین میلیارد ها تومان سرمایه گذاری در حوزه فناوری اطلاعات اصلا موفق نبوده است. چرا آقایان از خود نمی پرسند دلیل عدم موفقت ما چیست؟ اولا ما جمعیت زیاد مانند چین نداریم که هر نوع هزینه و خاصه خرجی را به توانیم توجیه اقتصادی کنیم. ثانیا ما به اندازه چین متخصص در حوزه فناوری اطلاعات نداریم. مضاف بر اینکه چین با تمام توان خود نیز نتوانسته همه مردم را مجاب به استفاده از سایت ها و اپلیکیشن های داخلی خود کند؛ پس بی دلیل نیست که ما هم نتوانسته ایم.
سومین نمونه روسیه است که دارای اینترنت ملی مانند کره شمالی و چین نیست، بلکه بیشتر در حوزه امنیت دارای سختگیری های افراطی است؛ مانند آنچه با اپلیکیشن تلگرام انجام داد. خب حال منظور از اینترنت ملی ایران مشابه کدامین یک از این کشور هاست و ایران قرار است که مانند کدامین یک از این دوستان خود اینترنت ملی را به سرانجام برساند.؟ما سال هاست که الگوی چین را سرلوحه خود قرار داریم و با یک نظر می توان گفت که همین الان نیز ما در حال پیاده سازی الگوی اینترنت چینی هستیم که از بسیاری جهات از نوع روسی سختگیرانه تر است.
پس احتمالا نظر آقایان اینترنت یا به نوعی اینترانت از نوع کره شمالی است.اگر از نقطه نظر تفاوت دو ملت ایران و کره شمالی در رابطه با پذیرش اصل سلطه و سلطه پذیری بگذریم، مسئولین باید بدانند با پیشرفت فناوری بلک چین و اینترنت ماهواره ای (آن هم از نوع ایلان ماسک) مطمئنا دیگر نمی توان به سانسور چشم امید داشت. از طرفی ما در گذشته چندین تجربه مشابه از این دست داشته ایم. اگر بگیر و ببند و ممنوعیت فایده داشت که در نمونه هایی مانند ویدیو و ماهواره نیز باید دارای دستاورد می بودیم .
حال اینکه نتیجه چیز دیگری شد. خب تا اینجا برخی از مسائل روشن شد اما دغدغه بخش امنیتی کشور را چگونه برطرف کنیم.؟مگر نه اینکه ما در محاصره تعداد بیشماری از دشمنان داخلی و خارجی هستیم .چطور می توان مسئله امنیت را حل کرد. سوال اصلی همینجاست. اگر برگردیم به گذشته و مسئله پیچیده استاکس نت را به خاطر بی آوریم متوجه برخی از موضوعات می شویم.
در آن زمان یک بدافزار رایانه ای از طریق یکی از کارشناسان خارجی نیروگاه اتمی وارد رایانه های مراکز غنی سازی شد که منجر به از کار افتادن بسیاری از سانتریفیوژ های غنی سازی اورانیوم شد. در ابتدای امر کسی متوجه موضوع نشد. اما این موضوع چه زمانی و توسط چه کسی افشا شد؟ جالب اینجاست که اولین بار شرکت سیمانتک که یک شرکت آمریکایی هست، متوجه وخامت موضوع شد و آن را گزارش کرد.
این مطلب خود خیلی از حقایق را روشن می کند. اول اینکه ما ظرفیت بالایی برای مقابله با بسیاری از حمله های سایبری را نداریم. البته باید تاکید کنم هیچ کشوری در این دنیای پیچیده، به تنهایی چنین توانایی را ندارد. این بدان معناست که اگر شرکت سیمانتک متوجه این ویروس نمی شد تا مدت ها ویروس استاکس نت می توانست به زیر ساخت های هسته ای ما آسیب وارد کند. دوم آنکه در جهان امروز رمز پیروزی در اتحاد است نه در انزوا. اگر ما به اینترنت سراسری وصل نبودیم چطور سیمانتک می توانست این خطر را شناسایی و تهدید را بر طرف کند.
سوم اینکه اگر ما یک شبکه ملی راه بی اندازیم و خودمان را در آن محصور کنیم، در واقع کل سیستم اداری کشور را در معرض حمله بیگانگان و در یک کلام ،در خطر قرار داده ایم. به همین مثال استاکس نت توجه کنید. فرض کنید یک جاسوس یک ویروس را وارد شبکه اطلاعاتی ما که یک اینترانت بزرگ است، کرده و تمام اطلاعات مهم کشور را برای یک سرویس خارجی ارسال کند، آنوقت چه اتفاقی می افتد؟ چه بلایی بر سر زیر ساخت های ما مانند سیستم آب و برق و حمل و نقلمان می آید؟
در کشوری که فخری زاده که یک فرد مهم و محافظت شده است، سال ها توسط سازمان های جاسوسی به صورت فیزیکی تحت نظر بوده و سرویس های جاسوسی دشمن تا آنجا پیش آمده اند که وزیر اطلاعات سابق به مقامات نظام توصیه می کند مراقب جانتان باشید ، با کدامین عقل سالم می توان انتظار داشت که کل شبکه ملی اطلاعات کشور را بتوان از تیررس نفوذ جاسوسان به آن ایمن نگه داشت؟ آیا این به مثابه در اختیار گذاشتن کل اطلاعات کشور؛ اعم از اطلاعات مراکز مهم و حساس نیست؟
امروزه ملیون ها نفر متخصص IT و برنامه نویس در جهان مسئولیت امنیت اینترنت را بر عهده دارند آیا ما این تعداد مهندس و خبره در اختیار داریم؟؟ اینترنت ملی یعنی اتصال تمام پایگاه های اطلاعاتی به یکدیگر و این دقیقا شبیه برآورده کردن خواسته کالیگولا امپراطور روم باستان است که آرزو می کرد که تمامی ثروتمندان روم یک سر داشتند که او تنها با یک ضربه آن سر را از بدن جدا می کرد.
اینترنت ملی یعنی تقدیم کلید گنج اطلاعات و اسرار و همه چیز یک کشور به دشمنان. اینترنت ملی آن چیزی که ذهن آقایان را مشغول کرده، تنها مشابه اسب تروایی است که شهر تروا را به آتنی ها تقدیم کرد. نکند کسانی خدایی نکرده به عمد با مطرح کردن اینترنت ملی قصد داشته باشند که اطلاعات کشور را دو دستی در اختیار دشمن بگذارند؟راستی مسئولان ودست اندرکاران پیشین این طرح امروز کجا هستند؟در آخر باید گفت اینترنت ملی مانند آن چیزی که امروز در کلام برخی تکرار می شود ،سرآبی است که یک ملت را به سوی هلاکت خواهد برد./