به گزارش آسیانیوز، سویه اومیکرون کووید ۱۹ به‌سرعت در بریتانیا در حال گسترش است. بوریس جانسون، نخست‌وزیر هشدار داده است که اگر مردم این کشور محدودیت‌های اجتماعی را رعایت نکرده و هرچه سریع‌تر واکسن یادآوری را تلقیح نکنند «موج عظیم» بیماری به سواحل این کشور خواهد خورد.
تاکنون ۱۲ نفر براثر عوارض سویه جدید کرونا در بریتانیا درگذشته‌اند و ۳۷ هزار و ۱۰۱ نفر به آن مبتلا شده‌اند که این نگرانی را به‌وجود آورده که ممکن است محدودیت‌های بیشتری در آخرین روزهای پیش از عید کریسمس اعمال‌شده و موجب لغو برنامه جشن‌ها برای میلیون‌ها نفر شود.
صدیق خان، شهردار لندن میزان گسترش سویه اومیکرون در پایتخت را یک واقعه عمده خواند و نظام درمان عمومی انگلستان (بخشی از بریتانیا) اعلام کرده است بار دیگر به درجه چهار اضطرار ملی یعنی بالاترین سطح آمادگی اضطراری بازگشته است. در این شرایط، واکنش خدمات درمانی نه به‌وسیله بنیادهای مستقل بلکه در چارچوب یک اقدام ملی سازمان‌دهی می‌شود.
در مجموع، در روز یکشنبه ۱۹ دسامبر، ۸۲ هزار و ۸۸۶ نفر ظرف تنها ۲۴ ساعت به کووید ۱۹ مبتلا شدند و ۴۵ نفر براثر عوارض آن جان سپردند که قدری کمتر از ۹۳ هزار و ۴۵ نفر در روز پیش از آن – روز جمعه – بود.
نخست‌وزیر ضمن اعلام «طرح بی» محدودیت‌های اجتماعی گفت احتمال دارد به‌دلیل شدت مسری بودن ویروس، شاخص ابتلا به بیماری هر دو تا سه روز دو برابر شود و به‌همین دلیل واکسن یادآوری تا پایان ماه دسامبر در اختیار کلیه بزرگ‌سالان کشور قرار خواهد گرفت.
آیا واکسن در مقابل سویه اومیکرون موثر است؟
تازه‌ترین بررسی‌های اداره دولتی امنیت بهداشت بریتانیا نشان می‌دهد که دو واکسن کووید به اندازه کافی در مقابل عوارض ناشی از سویه جدید مصونیت نمی‌دهد و این‌که تاثیر واکسن‌های کنونی در مقابل سویه اومیکرون کمتر از قابلیت آن‌ها علیه سویه دلتا است.
اما این نهاد ضمن تاکید بر اهمیت تلقیح هرچه سریع‌تر سومین واکسن اعلام کرد که افرادی که واکسن یادآوری را دریافت کرده‌اند تا ۷۰ درصد در مقابل اومیکرون مصونیت دارند.
نتایج مقدماتی تحقیقات مرکز پژوهشی بیماری‌ها در آلمان نیز نشان می‌دهد که قابلیت پادتن‌های ایجادشده با واکسن‌های فایزر بیونتک، مدرنا و آکسفورد زنکا در مقابل سویه اومیکرون به‌گونه‌ای چشمگیر کاهش یافته است.
باوجوداین، با توجه به اعلامیه سازمان بهداشت جهانی مبنی بر این‌که «واکسن‌های موجود همچنان در مقابله با عوارض حاد و مرگ‌ومیر [ناشی از کووید ۱۹] تاثیر دارند»، دو دوز واکسن باید همچنان حامل نوعی مصونیت در مقابل عوارض شدید بیماری باشد.
پرفسور اوگور شاهین، یکی از بنیان‌گذاران و رئیس شرکت تولید داروی بیونتک گفت: «به‌احتمال‌قوی افرادی که دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند مصونیت چشمگیری در مقابل بیماری یا هر نوع آن ندارند. می‌دانیم که سلول‌های «تی» [سلول‌های ایمنی مادر در بدن] خاطره آن را ضبط کرده‌اند که از ابتلا به نوع حاد بیماری جلوگیری می‌کند.»
ایندیپندنت نوشت پرفسور شاهین در نخستین اجلاس مطبوعاتی تولیدکنندگان واکسن درباره قابلیت واکسن‌ها در مبارزه با سویه اومیکرون گفت که تسریع برنامه واکسیناسیون یادآوری «راهی درست به جلوست». او افزود که در مقایسه با سویه‌های پیشین ویروس، به‌نظر می‌رسد یک دوز دیگر واکسن می‌تواند جبران واکسنی را بکند که برای مبارزه با کووید توانایی کمتری داشته است.
یک پژوهش مقدماتی دیگر از «انستیتو پژوهش بهداشتی آفریقا» در آفریقای جنوبی که روز سه‌شنبه ۷ دسامبر منتشر شد، حاکی از ۴۱ مرتبه کاهش در قابلیت پادتن علیه سویه اومیکرون پس از دریافت دو دوز واکسن فایزر است.
هرچند نتیجه این پژوهش حاکی از «توانایی بسیار بیشتر گریز [ویروس از سیستم ایمنی بدن]» است، اما محققان خاطرنشان کرده‌اند که «ابتلای پیشین به بیماری و سپس دریافت واکسن یا واکسن یادآوری می‌تواند میزان مصونیت بدن را افزایش دهد و احتمالا فرد را در مقابل عوارض حاد سویه اومیکرون حفظ کند.»
واکسن یادآور مدرنا در مقابله با سویه اومیکرون اثربخش است
پروفسور الکس سیگال، استاد انستیتوی پژوهش‌های بهداشتی آفریقا در توییتی نوشت که این نتیجه‌گیری «بهتر از انتظارم در مورد اومیکرون» بوده است. او می‌افزاید: «این واقعیت که [ویروس] همچنان نیازمند [پروتئین] گیرنده «ای سی‌ای۲» بوده است و گریزش کامل نیست به معنی آن است که این مشکل با ابزاری که در اختیار داریم ردیابی می‌شود.»
آیا برخی انواع واکسن موثرتر از برخی دیگر است؟
یک پژوهش محدود نشان داده است که سویه اومیکرون ویروس کرونا در مقایسه با ویروس اولیه، بیشتر توانایی گریز از مصونیت واکسن فایزر بیونتک را دارد.
پرفسور سیگال می‌گوید به‌دنبال مطالعه روی نمونه‌های خون ۱۲ نفری که واکسن فایزر بیونتک را دریافت کرده بودند، به‌نظر می‌رسد مصونیت افرادی که با این نوع واکسن تلقیح شده‌اند در مقابل سویه جدید «سخت کاهش یافته است.»
شرکت دارویی مدرنا هنوز رسما نتیجه تاثیر واکسن تولیدی این شرکت را در مقابل سویه اومیکرون منتشر نکرده است، اما دکتر استیون هاگ، رئیس مدرنا می‌گوید احتمال بسیاری وجود دارد که واکسن‌های موجود در مقابل سویه جدید نسبتا بی‌اثر باشند.
او روز ۵ دسامبر در گفتگو با شبکه خبری ای‌بی‌سی گفت: «فکر می‌کنم این خطر واقعی وجود دارد که شاهد کاهش تاثیر واکسن‌ها باشیم. آنچه نمی‌دانم این است که مبنای آن تا چه حد است.»
آیا واکسن جدیدی برای سویه اومیکرون تولید و توزیع خواهد شد؟
تولیدکنندگان واکسن گفته‌اند همچنان «با سرعت هرچه‌تمام‌تر» به برنامه تولید واکسن به‌روز شده ویژه اومیکرون ادامه خواهند داد که درصورت نیاز تا ماه مارس ۲۰۲۲ آماده خواهد بود.
شرکت فایزر اعلام کرد که در صورت لزوم ظرف «حدود ۱۰۰ روز» واکسن ویژه مقابله با اومیکرون را تولید خواهد کرد.
پرفسور شاهین در اشاره به این نکته گفت: «ما به کار روی یک واکسن ترمیم‌شده که به اعتقاد ما بتواند به ایجاد سطح بالای مصونیت در مقابل بیماری ناشی از سویه اومیکرون کووید کمک کند و نیز مدت آن را در مقایسه با واکسن‌های جاری طولانی‌تر کند، ادامه خواهیم داد.»
در این میان، هفته گذشته دکتر پل برتون، رئیس بخش پزشکی شرکت دارویی مدرنا، گفت سه ماه طول خواهد کشید تا شرکتش واکسن ویژه مقابله با سویه اومیکرون را تولید کند.
دکتر ماتای مامن، رئیس بخش پژوهش و تولید شرکت دارویی «جانسون‌اند جانسون» نیز در یک بیانیه گفت این شرکت در حال حاضر مشغول آزمایش واکسن اومیکرون تولیدی این کارخانه است: «ما کار روی طرح و تولید یک واکسن جدید علیه اومیکرون را شروع کرده‌ایم و درصورت لزوم به‌سرعت وارد پژوهش‌های بالینی خواهیم شد.»
این شرکت، اما هنوز تاریخی برای تولید این واکسن اعلام نکرده است.
در این میان، آسترازنکا هنوز افشا نکرده که آیا لازم است واکسن جدید علیه سویه اومیکرون را تولید کند یا نه.
اما پرفسور سارا گیلبرت از دانشگاه آکسفورد که به طرح و تولید واکسن‌های موجود آسترازنکا کمک کرد، گفت که واکسیناسیون‌های جاری علیه ویروس کرونا – بدون توجه به این‌که کدام شرکت آن را تولید کرده باشد – تاثیر چندانی در مقابله با سویه اومیکرون ندارند.
او به شبکه خبری بی‌بی‌سی گفت: «تا زمانی که اطلاع بیشتری پیدا نکرده‌ایم باید جانب احتیاط را رعایت کنیم و گام‌هایی در جهت کند کردن سرایت این سویه جدید برداریم.»
چه تعداد واکسن لازم داریم؟
داده‌های مقدماتی آزمایشگاه فایزر حاکی از آن است که احتمالا سه دوز واکسن فایزر بیونتک برای دادن مصونیت در مقابل سویه اومیکرون کافی است، هرچند این گزارش هنوز مورد داوری سایر کارشناسان قرار نگرفته است.
دو دوز واکسن احتمالا از بروز عوارض حاد بیماری جلوگیری می‌کند، اما تضمین نمی‌کند در مقابل ابتلا به کووید مصونیت دهد.
آلبرت بورلا، رئیس شرکت فایزر می‌گوید ممکن است چهارمین دوز واکسن برای کسب مصونیت بیشتر در مقابل سویه اومیکرون لازم باشد.
آقای بورلا در برنامه «اسکواک باکس» شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت که این شرکت منتظر دریافت داده‌ها از شرایط واقعی [غیر آزمایشگاهی] است تا بتواند تصمیم بگیرد آیا دوزهای بیشتر واکسن برای مقابله با اومیکرون لازم است یا نه.
او گفت: «زمانی که داده‌های شرایط واقعی را ببینیم، می‌توانیم تصمیم بگیریم که آیا سومین دوز علیه اومیکرون موثر است و [اگر هست] تا چه مدت. دومین نکته این‌که فکر می‌کنم به چهارمین دوز هم نیاز خواهیم داشت.»
او در ادامه گفت که انتظار دارد این اطلاعات را ظرف دو هفته دیگر دریافت کند.
علائم ابتلا به سویه اومیکرون چیست؟
عوارض اومیکرون در اغلب موارد ملایم است. به‌همین دلیل مشکل می‌توان گفت فرد مبتلا به سرماخوردگی شده است یا ویروس اومیکرون.
عوارضی چون گرفتگی و آبریزش از بینی، سردرد و گلودرد هم متعلق به کووید و هم سرماخوردگی است که بدون آزمایش، تشخیص تفاوت آن را بسیار دشوار می‌کند.
پرفسور تیم اسپکتر، مسئول اپلیکیشن کووید «زویی» بریتانیا، می‌گوید مطالعه داده‌های اخیر «زویی» حاکی از آن است که حدود نیمی از تمام موارد ابتلا به دلتا از چشم [محققان] پوشیده مانده است، زیرا دارای علائم «معمول» کووید ازجمله تب، سرفه مکرر و تغییر یا از دست رفتن حس بویایی نبوده است.
او افزود: «احتمالا اومیکرون بسیار، بسیار بیشتر شبیه سویه‌های ملایمی است که در افراد واکسینه شده با سویه دلتا مشاهده‌شده است تا چیز دیگری.»/