به گزارش آسیانیوز، تلاطم بازارها این به روسیه فرصت می‌دهد با در دست داشتن انحصار صادرات، اقلام خود را با تعرفه‌های گران‌تری به ایران صادر کند
حمله نظامی روسیه به اوکراین بازارهای اقتصادی جهان را متلاطم کرده است. بعد از افزایش قیمت نفت و گندم، حالا زمزمه‌هایی در باره افزایش قیمت یا کاهش عرضه روغن آفتابگردان به گوش می‌رسد.
به گفته ابوالحسن خلیلی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی روغن نباتی ایران، اوکراین یکی از اصلی‌ترین تامین‌کنندگان روغن آفتابگردان ایران است. این فعال صنفی مدعی است که وقوع جنگ در این کشور برای ایران چالشی ایجاد نمی‌کند، چرا که می‌توان این نیاز را از کشورهای دیگر تامین کرد. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که در صورت توقف صادرات روغن نباتی از اوکراین، ایران در یکی دیگر از اقلام ضروری و موردنیازش به روسیه وابسته می‌شود.
داریوش محمودی، دبیر پیشین انجمن صنفی روغن نباتی، نیز با‌صراحت به این موضوع اشاره کرد و به خبرگزاری ایلنا گفت: «می‌توانیم به امکانات روسیه در تامین روغن آفتابگردان بیشتر توجه کنیم.»
او با بیان اینکه ایران در زمینه روغن آفتابگردان به اوکراین وابسته است، گفت: «ذخایر فعلی، نیاز کشور را تا ماه‌های آینده تامین می‌کند، اما پس از آن باید این نیاز را از منابع دیگر تامین کرد.»
به گفته محمودی، روغن آفتابگردان از روسیه و اوکراین، روغن با پایه پالم از مالزی و روغن با پایه سویا از آمریکای جنوبی به ایران وارد می‌شود. این به معنای آن است که در صورت قطع واردات روغن آفتابگردان از اوکراین، صادرات این محصول از روسیه به ایران افزایش می‌یابد. محمودی حتی واردات روغن آفتابگردان از ترکیه را هم منتفی خواند و گفت: «ترکیه نیز تولیدکننده نیست و دانه‌های روغنی را از اوکراین وارد و آن را پالش می‌کند.»
او با بیان اینکه ۱۰ درصد از نیاز ایران در زمینه روغن در داخل کشور تولید می‌شود، گفت: «چالش در زمینه تامین روغن آفتابگردان جهانی است و تردید نداشته باشید که قیمت جهانی دانه‌های روغنی سویا و پالم نیز همچنان روند صعودی خواهند داشت.»
ابوالحسن خلیلی هم این موضوع را تایید کرد و گفت: «در حال حاضر قیمت جهانی دانه‌های روغنی و سایر غلات افزایش پیدا کرده است که این مسئله تنها بازار ما را با چالش مواجه نکرده و یک موضوع جهانی است.»
اگرچه همان‌طور که فعالان صنفی می‌گویند چالش افزایش قیمت غلات و دانه‌های روغنی جهانی است و فقط به ایران محدود نمی‌شود، آنچه وضعیت ایران را با دیگر کشورهای متفاوت می‌کند، افزایش وابستگی به روسیه است.
این مسئله با وجود تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و ممنوعیت تجارت با کشورهایی مثل آمریکا، اهمیت بیشتری نیز پیدا می‌کند، چرا که به روسیه فرصت می‌دهد با در دست داشتن انحصار صادرات، اقلام خود را با تعرفه‌های گران‌تری به ایران صادر کند؛ نمونه‌اش وابستگی ایران به روسیه برای تامین گندم است.
در شهریورماه، خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرد که دولت ایران هر تن گندم را از کشاورزان ایرانی حدود ۲۰۰ دلار خریداری می‌کند، اما همین گندم با تعرفه ۳۰۵ دلاری از روسیه وارد ایران می‌شود.
علیقلی ایمانی، نایب‌رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران، نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا این موضوع را تایید کرد و گفت: «نرخ گندم در روسیه پایین است، اما تعرفه ۷۰ دلاری برای صادرات گندم باعث شده است نرخ گندم واردشده از روسیه گران شود.»
به گفته او، ایران سالانه به ۱۱ میلیون تن گندم نیاز دارد که از این میان، ۵ میلیون تن در داخل کشور تولید و بقیه از طریق واردات تامین می‌شود، اما روسیه اصلی‌ترین تامین‌کننده گندم ایران است.
تکان شدید بازار نفت به موازات غذا
هشتمین روز از حمله نظامی روسیه به اوکراین و ادامه تنش‌ها در بازارهای نفت و انرژی، بهای نفت خام نیز از بشکه‌ای ۱۱۷ دلار عبور کرد و افزایش قیمت همچنان نیز ادامه دارد.
روز پنج‌شنبه ۲۴ فوریه، هم‌زمان با حمله روسیه به اوکراین، قیمت نفت خام با پنج درصد افزایش قیمت، به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کرد. این افزایش قیمت در طول هفته گذشته همچنان ادامه یافت تا آنجا که روز پنج‌شنبه ۳ مارس، قیمت نفت برنت با ۴ دلار و ۳۴ سنت افزایش به ۱۱۷ دلار و ۲۷ سنت در هر بشکه رسید.
در همین حال روز پنج‌شنبه ارزش نفت خام وست تگزاس اینترمدیت ایالات‌متحده نیز با ۳ دلار و ۳۲ سنت رشد قیمت، ۱۱۳ دلار و ۹۲ سنت شد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، قیمت نفت برنت در یک هفته، حدود ۲۰ درصد افزایش یافت و با تشدید تحریم‌های کشورهای غربی علیه روسیه دیگر منابع انرژی از زغال‌سنگ گرفته تا آلومینیوم و گاز طبیعی نیز به شدت گران شده‌اند.
روسیه روز چهارشنبه ۲ مارس، خارکف، دومین شهر بزرگ اوکراین را بمباران کرد و ده‌ها کشور، این کشور را به دلیل حمله نظامی به اوکراین محکوم کردند. این در حالی است که توماس ماتیوس، اقتصاددان بازار در «کپیتال اکونومیکس» درباره افزایش قیمت نفت و منابع انرژی گفت تحریم‌ها، منجر به تورم بیشتر در بازارها شده است.
پیش‌بینی تحلیل‌گران این است که به دنبال تحریم‌های بیشتر روسیه، در ماه‌های آینده بازارهای نفت با کمبود عرضه مواجه خواهند شد.
روسیه بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی و دومین صادرکننده نفت خام در جهان است و نزدیک به نیمی از گاز طبیعی کشورهای اتحادیه اروپا را تامین می‌کند.
رکورد ۱۱۷ دلاری نفت خام، پیش‌تر نیز در سال ۲۰۰۸ میلادی اتفاق افتاده بود. در ماه آوریل این سال پس از ایجاد اختلال در تاسیسات نفتی نیجریه که بزرگ‌ترین صادرکننده نفت آفریقاست./