به گزارش آسیانیوز، در حالی که در اکثر کشورهای جهان با جلو کشیدن ساعت ها در ابتدای بهار، صبح ها کوتاه تر و عصرها طولانی تر می شود، ابوالفضل ابوترابی، طرح لغو تغییر ساعت رسمی کشور در هفته‌های آینده را به دلیل اختلال در زمان انجام فریضه‌های دینی مطرح کرده است.
مخالفان مدعی‌اند تغییر ساعت رسمی در زمان انجام فریضه‌های دینی اختلال ایجاد می‌کند.
به گفته ابوالفضل ابوترابی، طرح لغو تغییر ساعت رسمی کشور در هفته‌های آینده در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار می‌گیرد.
برخی نمایندگان مجلس طرحی را آماده کرده‌اند که در صورت تصویب، طرح تغییر ساعت رسمی کشور لغو خواهد شد.
این خبر را ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور، اعلام کرد و مدعی شد: «بر اساس نظر کارشناسان، تغییر ساعت توجیه اقتصادی نداشته و مضرات زیادی نیز دارد.»
او روز پنجشنبه ۱۹ اسفند نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، اعلام کرد که طرح لغو تغییر ساعت رسمی کشور در هفته‌های آینده در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار می‌گیرد.
بر اساس مصوبه پیشین مجلس در سال ۱۳۸۶، ساعت رسمی ایران روز اول فروردین هر سال، یک ساعت به جلو کشیده می‌شود و در پایان شهریور نیز به حالت اول بازمی‌گردد. هدف اصلی این طرح استفاده بیشتر از انرژی است اما حالا، نمایندگان مجلس انقلابی می‌خواهند طرح تغییر ساعت رسمی را لغو کنند.
ابوالفضل ابوترابی که از ماه‌ها پیش لغو تغییر ساعت رسمی در مجلس را دنبال می‌کرد، گفت: «قانون تغییر ساعت رسمی کشور بر اساس طرح فرانسوی‌ها تصویب شد. در آن زمان، فرانسوی‌ها با تغییر ساعت رسمی کشورشان قصد صرفه‌جویی در مصرف شمع و به حداقل رساندن کاهش اتلاف انرژی داشتند. برخی از کشورهای اروپایی هم معتقد بودند زود خوابیدن و سرکار رفتن موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.»
این نماینده مجلس در ادامه مدعی شد: «مطالعات اروپایی‌ها نشان داد نه‌تنها اجرای قانون تغییر ساعت رسمی منجر به بهبود شاخص‌های اقتصادی آن‌ها نشده بلکه تبعات فرهنگی، اجتماعی و فیزیولوژی داشته است. به همین دلیل، قانون تغییر ساعت رسمی سال ۲۰۱۹ در اروپا منسوخ شد.»
ابوالفضل ابوترابی، افزود: «ما هم در مطالعات خود به این نتیجه رسیدیم که اجرای قانون تغییر ساعت رسمی کشور باعث به هم خوردن سیستم بدن شده و تبعات روحی و روانی برای مردم به همراه دارد. برای همین، باید زمان مانند گذشته ثابت باشد.»
این عضو کمیسیون امور داخلی کشور درباره مطالعاتی که مدعی انجام آن است، توضیح بیشتری نداد اما شواهد نشان می‌دهد که تغییر ساعت رسمی ایران همچون دفعه‌های پیش به دلایل شرعی لغو می‌شود.
در حال حاضر، بیش از ۷۰ کشور جهان با هدف استفاده بیشتر از انرژی و بالا بردن میزان بهره‌وری، ساعت رسمی خود را در برخی ماه‌های سال تغییر می‌دهند. ساعت رسمی ایران نیز نخستین بار قبل از انقلاب تغییر کرد. این طرح بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷، به دلایل شرعی منسوخ شد.
در سال ۱۳۷۰، هم‌زمان با دوران ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی، بار دیگر موضوع تغییر ساعت رسمی در دولت مطرح شد و در نهایت با رای هیئت وزیران، ساعت رسمی کشور در فصل‌های بهار و تابستان تغییر کرد.
حدود ۱۴ سال بعد، با روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، قانون تغییر ساعت در ایران لغو شد. در همان زمان غلامحسین الهام، سخنگوی وقت دولت، مدعی شد که تغییر ساعت «تاثیری در کاهش مصرف انرژی ندارد و باعث سردرگمی مردم می‌شود».
اگرچه مقام‌های دولتی ادعای بی‌تاثیر بودن تغییر ساعت رسمی را مطرح می‌کردند، تصمیم آنان در باورهای مذهبی و دلایل شرعی ریشه داشت. این موضوع را برخی افراد نزدیک به حاکمیت به‌صراحت بیان کردند و گفتند که «تغییر ساعت در زمان انجام فریضه‌های دینی مثل نماز اختلال ایجاد می‌کند».
دو سال بعد از لغو تغییر ساعت رسمی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۶ قانونی را تصویب کردند که به موجب آن، دولت موظف بود هر سال در فصل‌های بهار و تابستان، ساعت رسمی را جلو بکشد. حالا نیز پس از گذشت ۱۶ سال، بار دیگر ماجرای لغو تغییر ساعت رسمی ایران در صورت تصویب نمایندگان مجلس یازدهم، تکرار می‌شود.
لغو تغییر ساعت رسمی در حالی در دستور کار است که کمبود برق در تابستان سال جاری، به ساعت‌های طولانی قطع برق شهروندان منجر شد و دردسرهای زیادی برای مردم ایجاد کرد و مقام‌های وزارت نیرو از احتمال تکرار این شرایط در تابستان سال ۱۴۰۱ نیز خبر داده‌اند.
چرا ساعت ها را جلو و عقب می کشند و ایده آن از کجا شکل گرفت؟
ایده تغییر ساعت اولین بار در سال 1784 توسط بنیامین فرانکلین در مقاله ای که در فرانسه به چاپ رسیده بود پیشنهاد شد، نظر او این بود که مردم در روزهای تابستان زودتر از خواب بیدار شوند تا در نور شمع ها صرفه جویی شود.
این مسئله بعدها در سال 1907 توسط یک مرد گلف باز انگلیسی به نام ویلیام ویلت به پارلمان انگلیس ارائه شد.
دولت در سال 1908 ایده عقب و جلو کشیدن ساعت ها را بررسی کرد اما بسیاری از مردم این مسئله را دوست نداشتند و قانونی نشد.
ویلت زندگی خود را صرف تلاش برای متقاعد کردن مردم کرد تا به آن ها ثابت کند این ایده بسیار خوب است اما یک سال بعد از مرگ او این موضوع دوباره مطرح شد.
این آلمانی ها بودند که سال 1916 و در جنگ جهانی اول برای اولین بار و درست قبل از انگلیس ساعت را تغییر دادند و کشورهای دیگر از جمله آمریکا نیز بعدها آن را عملی کردند، اگرچه این طرح در آمریکا تا سال 1966 به عنوان قانون تصویب نشد.
طی سال های بعد از جنگ جهانی دوم ایالت ها و مجامع مختلف خودشان تصمیم می گرفتند که آیا می خواهند از این طرح استفاده کنند و در این صورت چه زمانی این کار را انجام دهند و این باعث اختلاف زمانی میان برخی شهرهایی شد که تنها چند کیلومتر با هم فاصله داشتند.
در ایران و در دوران قبل از انقلاب ساعت تابستانی و زمستانی روی ساعت رسمی کشور اعمال شد و پس از انقلاب تا سال 1370 کنار گذاشته شد.
این طرح طی دهه 70 و 80 با فراز و نشیب هایی همراه بود و سرانجام در سال 1386 تغییر ساعت در دو نوبت سال به تصویب مجلس رسید.
تغییر ساعت چه فایده ای دارد؟
روز فروردین یک ساعت از زمان ما ناپدید شده و ساعت ها 60 دقیقه به جلو کشیده می شوند و ساعت 12 شب آخرین روز شهریور ماه دوباره آن یک ساعت از دست داده را به دست آورده و ساعت ها 60 دقیقه به عقب برمی گردند.
این موضوع شاید در نگاه اول جادویی و چیزی شبیه سفر در زمان به نظر برسد اما همه ما می دانیم یک دستکاری ساده انسانی است که صد البته توجیه خوبی پشت آن وجود دارد.
چرا ساعت ها را عقب و جلو می کشند؟
علت عقب و جلو کشیدن ساعت ها در زمان خاصی از سال صرفه جویی در زمان نور خورشید در فصل تابستان یا صرفه جویی در زمان نور روز است که در بسیاری از کشورهای دنیا به نام ساعت تابستانی شناخته شده است.
در واقع در ابتدای بهار با جلو کشیدن ساعت ها، یک ساعت از نور روز صبحگاهی را به سمت عصر جلو می بریم، به عبارت دیگر صبح ها کوتاه تر و عصرها طولانی تر می شود و در ابتدای پاییز با عقب کشیدن ساعت های خود به زمان استاندارد برمی گردیم.
صرفه جویی در نور روز برای کسانی که در مناطق دور از خط استوا زندگی می کنند و ساعات روز آن ها در تابستان بسیار طولانی تر از زمستان است مزایای زیادی به دنبال داشته است اما در مناطق نزدیک استوا که ساعات شب و روز تقریبا در تمام طول سال یکسان است فایده چندانی ندارد، به همین دلیل بسیاری از شهرها و کشورهای استوایی در این طرح وارد نشده اند.
طرفداران این طرح معتقدند ساعت تابستانی علاوه بر کاهش جرایم و تصادفات خودرو باعث کاهش مصرف انرژی نیز شده است.
در حالی که مخالفان بر این باورند کاهش مصرف انرژی در دوره تابستانی با افزایش انرژی که در ماه های پاییز و زمستان وجود دارد خنثی می شود، همچنین مجبور هستند صبح ها در حالی که هوا هنوز تاریک است بچه ها را به مدرسه بفرستند که خطرات زیادی به همراه دارد. آن ها معتقدند این قانون تاثیر چندان خوبی روی سلامت انسان ها ندارد.
در حال حاضر بیش از 70 کشور دنیا ساعت های خود را تغییر می دهند که زمان و مقدار آن ممکن است در مناطق مختلف متفاوت باشد.
در اروپا از آخرین یک شنبه در ماه مارس تا آخرین یکشنبه در اکتبر ساعت ها را جلو می کشند اما در نیمکره جنوبی که فصل تابستان در ماه دسامبر آغاز می شود زمان صرفه جویی در نور روز از ماه دسامبر تا مارس می باشد.
کشورهایی همچون قرقیزستان و ایسلند در کل سال زمان صرفه جویی در نور روز دارند در حالی که کشورهای استوایی به هیچ وجه زمان صرفه جویی در نور روز را تجربه نمی کنند./
منابع: wonderopolis / bbc