سیاست شکست خورده تولید خودروایرانی

درطی سال های گذشته شرکت‌های خودروسازی سایپا وایران خودرو، با سیاست هایی که درروند تولید خودرودردرپیش گرفتن بجای این که بتوانند.تولیداتی درسطح استانداردهای جهانی وبا قیمت مناسب دراختیارمصرف کنندگان قراردهند تنها کاری که انجام گرفت خودروهایی وارد بازارکردند که ازنظر کیفیت وقیمت درسطحی بود که هرگزباعث رضایت مصرف کننده گان نشد.ازطرفی تردیدی نیست که دوشرکت خودروسازی دربازارداخلی کاملا ناموفق بوده اند.با این حال آنها برنامه های برون مرزی خود را نیز دنبال کرده اند.به طوری که دردوران دولت محمود احمدی نژاد برای تولید خودرو دردیگرکشورها مانند«ونزوئلا» و«سنگال» رفتند که هیچ کدام دارای بازده اقتصادی نبود وحتی شرکت ایران‌ خودروبدون آگاهی ازوضعیت زیرساخت های سنگال نزدیک به ۱۰۰میلیون دلاردرآن کشورسرمایه‌گذاری کرد.موضوع سرمایه گذاری درآن کشوربه ۱۳۸۵ بازمی گردد که درآن زمان قراربود تا ایران خودرو درقالب یک شرکت ایرانی،سنکالی تولید خودرو سمند را دراین کشورآغازکند.اما بعدها مشخص شد سیستم برق سنکال توان تامین برق برای راه اندازی این کارخانه را ندارد.البته متخصصان ایران خودرو زمانی متوجه شدن که خط رنگ این کارخانه نیزنصب شده بود. به هرحال این پروژکاملا شکست خورد وآنچه اتفاق افتاد این اقدام باعث شد تا میلیاردها دلارسرمایه ملی ازبین رفت. ازطرفی ایران خودرو وسایپا بدون درنظرگرفتن بسیاری ازمشکلاتی که با آن مواجه هستند.همیشه بدنبال سرمایه گذاری برون مرزی نیزمی باشند.به عنوان مثال درسال ۱۳۸۵ایران خودرواعلام کرد تصمیم دارد خط تولید سمند را درکشورهایی مانند آذربایجان،مصر،چین، ونزوئلا،سنکال،سوریه،عراق وبلاروس راه اندازی کند.اما دراین میانسرمایه گذاری برای تولید خودرو تنها درسوریه،عراق وآذربایجان تا اندازه ای توجیه اقتصادی داشتند.باید خاطرنشان کرد اولین کارخانه خودرو سازی ایران درجمهوری آذربایجان سمند با نام «آذ سمند» بود که درآن کشور افتتاح شد.آن هم درشرایطی که هنوزجمهوری آذربایجان ازنظراقتصادی دروضعیت مناسبی قرارنداشت وبه همین دلیل بسیاری ازشرکت های بزرگ خودروسازی درجهان حاضربه سرمایه گذاری دراین کشورنبودند.به طوری که دراکثربازار خودرواین کشورتنها خودروهای دست دوم خارجی وجود داشت.ازاین روازتولید خودروایرانی استقبال کردند.تا اینکه با شدت گرفتن تحریم ها درزمان احمدی نژاد ایران خودروسایپا دچاربحران شدند ودرنهایت خط تولید سمند درسال۱۳۸۹ درآذربایجان تعطیل شد ودراین میان تولید خودرو تنها دربعضی ازکشورها مانند ونزوئلا وسوریه بیشترجنبه سیاسی داشت تا اقتصادی وهمین موضوع زیان سنگینی به شرکت ایران خودرو وارد کرد.به عنوان مثال هزینه حمل قطعات خودروازایران به مقصد ونزوئلا درحدود چهارهزاردلاربود که درعمل چنین هزینه تولید سمند را دراین کشور را زیان زده کرده است.البته دیگرطرح های تولید خودرایرانی مانند بلاروس هم با شکست روبروشدند،شاید بتوان گفت تولید سمند درسوریه تا اندازه ای موفق بود ولی با آغازجنگ داخلی درآن کشوراین کارخانه هم تعطیل شد.هرچند شرکت های ایران خودرو وسایپا بعد ازشکست های که دربرنامه های خود داشتند صادرات خودرو را تا چندین سال به برخی ازکشورها ادامه دادند. ولی با قدیمی شدن تکنولوژی خودروهای داخلی وعدم توانایی دررقابت با دیگرشرکت های خودروسازهای جهان درعمل صادرات خودروایران درسال های اخیربه شدت کاهش پیدا کرده است.ازطرفی زیان کارخانه هایی که به سودهی نرسیدند به علت سیاست های نادرست بوده که تا کنون ازسوی مسوولین خودروسازی گرفته شده است که باعث آن شد تا صدها میلیون دلارسرمایه ملی برباد برود.این موضوع همچنین سبب زیان انباشته درایران خودرو وسایپا شد واین شرکت های برای جبران بخشی ازاین زیان ها سعی کردند این کمبود را با افزایش قیمت خودروهای داخلی جبران کنند.درواقع مصرف کننده گان داخلی با خرید هرخودروآن هم با قیمت های تعیین شده این دوشرکت هزینه اشتباه سرمایه گذاری آنها را ازجیب خود پرداخت می کنند.