دولت گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد که بر اساس آن، ایران، دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست. دولت جمهوری اسلامی ایران، طی بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد که بر اساس آن، ایران، دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
مشروح بیانیه دولت جمهوری اسلامی ایران به قرار زیر است: «جمهوری اسلامی ایران در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیت های عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار می گذارد. بدین ترتیب برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و مِن بعد برنامه هسته ای ایران صرفا بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.
همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کمافی السابق ادامه خواهد یافت. در صورت رفع تحریم ها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود می باشد. سازمان انرژی اتمی موظف است در این چارچوب اقدامات و تمهیدات لازم را با هماهنگی رئیس جمهور اتخاذ نماید.»
اقدام ایران در راستای اعلام گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام واکنش‌های بسیاری داشته است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضن ابراز تاسف از گام پنجم کاهش تعهدات برجامی ایران، به اهمیت اجرای کامل آن اشاره کرد. به نقل از خبرگزاری رویترز، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت از اظهارات اخیر ایران درباره کاهش تعهداتش نسبت به توافق هسته‌ای متاسف است.
بورل در پیامی توییتری گفت که اتحادیه اروپا پس از آن که ایران اعلام کرد تعهداتش را در زمینه غنی‌سازی اورانیوم کنار خواهد گذاشت بر ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه بررسی تعهدات ایران نسبت به این توافق متکی خواهد بود. در حالی که این اقدام ایران در پی تعلل کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات‌شان انجام شده، وی در ادامه اظهار کرد: اکنون، اجرای کامل توافق هسته‌ای از جانب همه، بیش از پیش برای ثبات منطقه و امنیت جهانی اهمیت دارد.
گفتنی است این واکنش بورل به گام پنجم کاهش تعهدات برجامی ایران در پی این مطرح می‌شود که دولت کشورمان، شب گذشته طی بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد. جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
علاوه بر این، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در پی انتشار این بیانیه در صفحه توییترش نوشت: به عنوان پنجمین و آخرین گام جبرانی ذیل پاراگراف ۳۶ برجام، از این پس، تعداد سانتریفیوژها هیچ محدودیتی نخواهد داشت. این گام در چارچوب برجام است و همه پنج گام در صورت اجرای موثر تعهدات متقابل، برگشت‌پذیر است. همکاری کامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه خواهد یافت.
همچنین وزیر امورخارجه آلمان هم با ابراز نگرانی نسبت به تصمیم ایران برای کنار گذاشتن تمام محدودیت‌های عملیاتی برجام گفت که این اقدام می‌تواند به پایان توافق هسته‌ای بینجامد. هایکو ماس وزیر امورخارجه آلمان پس از آنکه ایران یک‌شنبه شب اعلام کرد گام نهایی خود در راستای کاهش تعهدات برجامی را برمی‌دارد، نسبت به این تصمیم ابراز نگرانی کرد. ماس در گفت‌وگو با یک شبکه رادیویی آلمانی گفت که این تصمیم ایران می‌تواند اولین گام در مسیر پایان توافق هسته‌ای 2015 باشد.
وی تصریح کرد: ما به‌طور حتم دوباره با ایران گفت‌وگو می‌کنیم. هرچند آنچه اعلام شده است با این توافق سازگار نیست. این وضعیت آسان‌تر نشده است و می‌تواند اولین گام در جهت پایان توافق باشد. اتفاقی که یک خسارت بزرگ خواهد بود و از این‌رو، اکنون آن را بسیار بسیار مسئولانه ارزیابی خواهیم کرد. این تصمیمی است که وضعیت دشوار کنونی را حتی سخت‌تر می‌کند. هیچ‌کس نمی‌خواهد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد. آنچه ایران اعلام کرده به هیچ وجه مطابق با توافق هسته‌ای نیست، بنابراین امروز به همراه فرانسه و انگلیس درباره آن تصمیم می‌گیریم که چگونه در روزهای آتی به آن پاسخ دهیم.
تروئیکای اروپا موسوم به گروه E3 نیز بدون اشاره به خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و قصور خود در جبران بازگشت تحریم‌ها علیه ایران در بیانیه‌ای مشترک با طرح ادعای واهی «انجام اقدامات خشونت آمیز توسط ایران» خواستار پرهیز از این اقدامات و خواستار از سر گرفته شدن رعایت مفاد گنجانده شده در توافق هسته‌ای سال 2015 با قدرت‌های جهانی شدند.