دانستن نامهای سال در فرهنگهای مختلف مانند دانستن زمان حال ساده در زبان انگلیسی مهم است.
در این مقاله، به بررسی نامگذاری ماههای سال در فرهنگها و زمانهای مختلف خواهیم پرداخت. در این راستا، از عنوانهای مختلفی برای هر بخش استفاده خواهیم کرد، تا بهترین و جذابترین مطالب را به شما ارائه دهیم. از ماههای اسفند و خورشیدی در تقویم ایرانی گرفته تا نامگذاری ماهها در فرهنگ عربی و یونان باستان، هدف ما در این مقاله، ارائه اطلاعات دقیق و جذاب درباره نامگذاری ماههای سال در فرهنگها و زمانهای مختلف است.
نامگذاری ماههای سال در فرهنگهای مختلف جهان
نامگذاری ماههای سال در فرهنگهای مختلف جهان، شامل تفاوتهای جالبی در سراسر جهان است. در ادامه، با بررسی جدولی، به مقایسه نامگذاری ماههای سال در برخی از فرهنگها میپردازیم:
فرهنگ
|
نام ماههای سال
|
تعداد روز در هر ماه
|
ایرانی
|
فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن، اسفند(اسفندیاری)
|
29 یا 30 یا 31
|
افغانی
|
حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو، حوت
|
29 یا 30
|
عربی
|
محرم، صفر، ربیع الاول، ربیع الثانی، جمادی الاول، جمادی الثانی، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذو القعده، ذو الحجه
|
29 یا 30
|
یهودی
|
نیسان، ایار، سیوان، تموز، آو، ایلول، تیشری، حشوان، کیسلو، طوت، شواط
|
29 یا 30
|
چینی
|
ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مه، ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر، اکتبر، نوامبر، دسامبر
|
29 یا 30 یا 31
|
میلادی
|
ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مه، ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر، اکتبر، نوامبر، دسامبر
|
29 یا 30 یا 31
|
همانطور که در جدول بالا مشخص است، نامگذاری ماههای سال در هر فرهنگی، تفاوتهایی دارد. برای مثال، در تقویم خورشیدی ایرانی، سال از ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز تشکیل میشود و ماهها در آن ۲۹ یا ۳۰ روز دارند، در حالی که در تقویم یهودی، ۳۵۴ یا ۳۵۵ روز در سال هست و ماهها در آن ۲۹ یا ۳۰ روز دارند.
علاوه بر این، در برخی فرهنگها مانند فرهنگ عربی، ماههای سال با نامگذاری مذهبی همراه هستند، در حالی که در برخی فرهنگها مانند فرهنگ چینی، ماههای سال با نامگذاری مستقل همراه هستند. به همین دلیل، مقایسه ماههای سال در فرهنگهای مختلف، به ما کمک میکند تا با تفاوت های فرهنگی و تاریخی مرتبط با نامگذاری ماههای سال در سراسر جهان آشنا شویم.
تاریخچه نامگذاری ماههای سال در سراسر جهان
نامگذاری ماههای سال در سراسر جهان، تاریخچه و اصالت فرهنگی خود را دارد. در ادامه، به توضیح تاریخچه نامگذاری ماههای سال در برخی از فرهنگها میپردازیم:
میلادی: ماه اول تقویم میلادی به افتخار «ژانوس» یعنی الههٔ گشایش و خدای «درها و دروازهها»، ژانویه نامگذاری شده است. ژانویه دروازه ورود به سال نو است. البته کلمهٔ ianua هم در زبان لاتین یعنی «در». خود کلمه ژانویه یا January از این کلمه گرفته شده چون ژانویه مثل دری است که لولایش از یک سال به سال دیگر میچرخد! پیشنهاد میکنیم مطلب ماههای سال به انگلیسی را حتما مطالعه کنید.
فرهنگ ایرانی: در تقویم ایرانی، نامگذاری ماههای سال با پایه شمسی و یا اسفندیاری انجام میشود. این نامگذاری به دوران قبل از اسلام بازمیگردد و در آن زمان، از نام ماهها برای تعیین فصلها و زمانهای مهم استفاده میشد. برای مثال، فروردین نام اولین ماه فصل بهار و روز نوزدهم هر ماه در زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا و پارسی باستان فرورتینام، در پهلوی فرورتین (فرورتن ) و در فارسی فروردین گفته شده که به معنای فروردهای پاکان و فروهرهای ایرانیان است. فروردین شکل تغییر یافته واژه فروهر است به معنای نیروی پیشرو. فروردین جمع مؤنث واژه ی فرورتی در حالت اضافی است و به معنی فروردهای پاکان و فروهرهای پارسایان است.
فرهنگ افغانی:در این فرهنگ، هر ماه با نامی خاص به خاطر شرایط طبیعی و فرهنگی مردم افغانستان نامگذاری شده است. به طور مثال، ماه اسد در تقویم افغانی به نام ماه شوال و ماه رمضان به نام ماه جوزه معروف است.
فرهنگ عربی: در تقویم عربی، نامگذاری ماههای سال با پایه قمری و با نامهای عربی همراه است. نامگذاری اولین ماه سال اسلامی، محرم، به دلیل اینکه در آن ماه جنگ و ستیز بین مردم حرام بوده است. یا ماه صفر به معنای خالی شدن است. زیرا بعد از مراسم حج، مکه، تقریباً خالی از سکنه و حاجی میشد، و این حالت برای ماه بعد، یعنی صفر ادامه داشت. در این ماه سرقت و دزدی زیاد اتفاق میافتاد و بسیاری از کاروانها با بار خالی (صفر) به منزل باز میگشتند!
فرهنگ یونان باستان: در فرهنگ یونان باستان، نامگذاری ماههای سال با نامهای الهههای یونانی انجام میشد. برای مثال، نام ماه جولای به نام ژوپیتر، پادشاه خدایان در اسطورههای یونانی، اختصاص داده شده است.
فرهنگ چینی: در تقویم چینی، نامگذاری ماههای سال با نامگذاری مستقل انجام میشود. این نامگذاری به تاریخچه چین باستان بازمیگردد و از آن زمان به عنوان نمادهایی از فصلها و علائم طبیعی استفاده میشد.
در کل، نامگذاری ماههای سال در سراسر جهان، تاریخچه و داستانهای فرهنگی و تاریخی خود را دارد. با بررسی تفاوتهای نامگذاری ماهها در فرهنگهای مختلف، میتوانیم با فرهنگ و تمدن هر کشور آشنا شویم و از تاریخچه و داستانهای آنها بهرهمند شویم.
معنای نام ماههای سال در فرهنگهای مختلف
نامهای ماههای سال در فرهنگهای مختلف ممکن است با توجه به تاریخچه، فرهنگ و باورهای هر کشور و منطقه متفاوت باشد. در زیر به برخی از این نامها و معانی آنها در فرهنگهای مختلف اشاره میکنم:
مطالعه کنید: گفتن ساعت به انگلیسی
معنای ماه های سال در فرهنگ ایرانی
- فروردین: نام فروردین از دو کلمه "فرورد" و "دین" به معنای "آغاز دین" و یا "آغاز سال" گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، اولین ماه سال و فصل بهار است.
- اردیبهشت: نام اردیبهشت از دو کلمه "ارد" به معنای آتش و "بهشت" به معنای بهشت گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، دومین ماه سال و فصل بهار است.
- خرداد: نام خرداد از کلمه "خرد" به معنای کوچک و "آد" به معنای عدد سه گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، سومین ماه سال و فصل بهار است.
- تیر: نام تیر مربوط به خدای جنگ و شکار در اساطیر ایرانی است. این ماه در تقویم شمسی، چهارمین ماه سال و فصل تابستان است.
- مرداد: نام مرداد از کلمه "مرد" به معنای آفتاب گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، پنجمین ماه سال و فصل تابستان است.
- شهریور: نام شهریور از کلمه "شهری" به معنای شیر و "ور" به معنای گردنبند گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، ششمین ماه سال و فصل پاییز است.
- مهر: نام مهر مربوط به خدای عدالت و رابطه میان انسانهاست. این ماه در تقویم شمسی، هفتمین ماه سال و فصل پاییز است.
- آبان: نام آبان از کلمه "آب" به معنای آب و باران گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، هشتمین ماه سال و فصل پاییز است.
- آذر: نام آذر از کلمه "آذر" به معنای آتش گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، نهمین ماه سال و فصل پاییز است.
- دی: نام دی از کلمه "دیو" به معنای شیطان و یا "دایا" به معنای پدربزرگ گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، دهمین ماه سال و فصل زمستان است.
- بهمن: نام بهمن از کلمه "بهمن" به معنای ریزش برف گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، یازدهمین ماه سال و فصل زمستان است.
- اسفند: نام اسفند از کلمه "اسفند" به معنای تابستان کوتاه گرفته شده است. این ماه در تقویم شمسی، دوازدهمین و آخرین ماه سال و فصل زمستان است.
لازم به ذکر است که در برخی منابع، نام ماه های شمسی ممکن است با ترتیب و نامگذاری متفاوتی ذکر شود ولی معانی اصلی نامهای ماه ها واکنش نشان میدهد.
معنای نام ماههای سال در فرهنگ عربی
در تقویم هجری قمری که در فرهنگ عربی به کار میرود، نامگذاری ماههای سال بر اساس سنت و اساطیر عربی انجام شده است. در زیر به توضیح معانی هر یک از این ماهها میپردازم:
- محرم: ماه محرم، اولین ماه سال هجری قمری است که در آن سال جدید آغاز میشود. محرم به معنای "حرام" و "ممنوع" است و در اشاره به این ماه، به دلیل برخی رویدادهای تاریخی که در این ماه رخ داده، ممنوع بودن برخی اعمال و رفتارها را نشان میدهد.
- صفر: ماه صفر، دومین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه از کلمه "صفر" به معنای "خالی" گرفته شده است، زیرا در این ماه هیچ یک از مراسم و رویدادهای مذهبی و اجتماعی برگزار نمیشود.
- ربیع الاول: ماه ربیع الاول، سومین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه از کلمه "ربیع" به معنای بهار و "الاول" به معنای اولین گرفته شده است. در این ماه، برخی از مراسم و رویدادهای مذهبی و اجتماعی برگزار میشود.
- ربیع الثانی: ماه ربیع الثانی، چهارمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه از کلمه "ربیع" به معنای بهار و "الثانی" به معنای دومین گرفته شده است.
- جمادی الاول: ماه جمادی الاول، پنجمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه از کلمه "جماد" به معنای خشک و بیحرکت گرفته شده است.
- جمادی الثانی: ماه جمادی الثانی، ششمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه از کلمه "جماد" به معنای خشک و بیحرکت و "الثانی" به معنای دومین گرفته شده است.
- رجب: ماه رجب، هفتمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه به معنای "احترام" و "توجه ویژه" گرفته شده است، زیرا در این ماه برخی از مراسم مذهبی خاصی برگزار میشود.
- شعبان: ماه شعبان، هشتمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه به معنای "شاخه درخت" گرفته شده است، به دلیل اینکه در این ماه برخی از شاخهای درختان خاصی به شکل زیبا و براق میشوند. این ماه همچنین به عنوان ماه پیشاپیش ماه مبارک رمضان شناخته شده است.
- رمضان: ماه رمضان، نهمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه به معنای "سختی" و "حریم" گرفته شده است، زیرا در این ماه به دلیل روزهداری و عبادت، از برخی اعمال و رفتارها خودداری میشود.
- شوال: ماه شوال، دهمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه به معنای "ارتفاع" و "بلندی" گرفته شده است، زیرا در این ماه برخی از مراسم مذهبی و اجتماعی بلندی و ارتفاع دارند.
- ذی القعده: ماه ذی القعده، یازدهمین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه به معنای "صاحب قعده" گرفته شده است، زیرا در گذشته، در این ماه برخی از قبائل عرب درگیر جنگ با یکدیگر بودند و قعدههایی را برای شکست حریفان به کار میبردند.
- ذی الحجه: ماه ذی الحجه، دوازدهمین و آخرین ماه سال هجری قمری است. نام این ماه به معنای "صاحب حجت" یا "ماه حج" گرفته شده است، زیرا در این ماه مراسم حج، یکی از پنج رکن اسلامی، برگزار میشود. به علاوه، در این ماه برخی از مراسم مذهبی و اجتماعی دیگر نیز برگزار میشود.
معنای نام ماههای سال در فرهنگ افغانی
در فرهنگ افغانی، ماههای سال بر اساس تقویم شمسی پایدار افغانستان نامگذاری شدهاند. در زیر به توضیح معانی هر یک از این ماهها میپردازم:
- حمل: حمل به معنای باروری، تولید و شروع به کار است. این ماه به عنوان ابتداییترین ماه در تقویم شمسی افغانستان شناخته میشود.
- ثور: ثور به معنای قدرت و قدرتمندی است.
- جوزا: جوزا به معنای زیبایی و شادابی است.
- سرطان: سرطان به معنای رویش و رشد است.
- اسد: اسد به معنای شجاعت و قدرت است.
- سنبله: سنبله به معنای باران و رویش است.
- میزان: میزان به معنای توازن و متعادل بودن است.
- عقرب: عقرب به معنای تغییر و تحول است.
- قوس: قوس به معنای هدف و راهنمایی است.
- جدی: جدی به معنای مصمم و قاطع است.
- دلو: دلو به معنای امید و آینده است.
- حوت: حوت به معنای شفقت و عشق است.
معنای نام ماههای سال در فرهنگ میلادی
در فرهنگ میلادی، ماههای سال بر اساس تقویم گریگوری نامگذاری شدهاند. در زیر به توضیح معانی هر یک از این ماهها میپردازم:
- ژانویه (January) نام ژانویه از نام خدای رومی ژانوس گرفته شده است که خدای دروازهها، شروع و انتهای سال بود.
- فوریه(February) نام فوریه احتمالاً از نام جشن یونانی «فئبروالیا» گرفته شده است که به منظور جشنگری و تطهیر روحی در این ماه برگزار میشد.
- مارس(March) نام مارس از نام خدای جنگ رومی «مارس» گرفته شده است. این ماه در تقویم رومی به عنوان ابتداییترین ماه شمارهگذاری میشد.
- آوریل(April) نام آوریل احتمالاً از نام یونانی «آفریلیس» گرفته شده است که به منظور جشنگری و افتخار به دیتا، خدایی از معشوقه خود برگزار میشد.
- مه(May) نام ماه مه احتمالاً از نام خدای یونانی «مایا» گرفته شده است که به منظور افتخار به خدایان و برگزاری جشنها در این ماه استفاده میشد.
- ژوئن(June) نام ژوئن احتمالاً از نام خدای رومی «یونو» گرفته شده است که به عنوان خدای زنان، ازدواج و شادی شناخته میشد.
- ژوئیه(July) نام ژوئیه از نام یولیوس سزار، پادشاه روم، گرفته شده است. پس از مرگ او در سال 44 پیش از میلاد، این ماه به نام او نامگذاری شد.
- اوت(August) نام اوت از نام امپراتور رومی «اوگوستوس» گرفته شده است که پس از مرگ او در سال 14 پیش از میلاد، این ماه به نام او نامگذاری شد.
- سپتامبر(September) نام سپتامبر از لاتین septem به معنای هفت گرفته شده است، زیرا در تقویم رومی، این ماه هفتمین ماه سال بود.
- اکتبر(October) نام اکتبر از لاتین octo به معنای هشت گرفته شده است، زیرا در تقویم رومی این ماه هشتمین ماه سالبود.
- نوامبر(November) نام نوامبر از لاتین novemبه معنای نه گرفته شده است، زیرا در تقویم رومی این ماه نهمین ماه سال بود.
- دسامبر(December) نام دسامبر از لاتین decem به معنای ده گرفته شده است، زیرا در تقویم رومی این ماه دهمین ماه سال بود.
در مقایسه با نامگذاری ماههای تقویم فرهنگ افغانی، نامگذاری ماههای تقویم میلادی بر اساس ریشههای تاریخی و فرهنگی یونان و روم بنا شده است.
معنای نام ماههای سال در فرهنگ یهودی
در فرهنگ یهودی، هر ماه سال مخصوص خود را دارای معنایی خاص است:
- نیسان(Nisan) این ماه به عنوان ماه آغاز سال محسوب میشود و به دلیل اینکه مراسم عید پاشا در این ماه برگزار میشود، به نام "ماه پاشا" هم شناخته میشود.
- ایار(Iyar) این ماه به عنوان ماه جشنوارهٔ عسل و برنج مشهور است. در این ماه مردم یهود به ادامهٔ شادیهای عید پاشا پرداخته و به جشنوارهٔ عسل و برنج میپردازند.
- سیوان(Sivan) ماه سیوان به عنوان ماه جشنوارهٔ شوئبا شناخته میشود. در این ماه، مردم یهود به یاد فرار از بندگی در مصر و دریافت تورات از سینایی به نام "جبل موسی"، جشن میگیرند.
- تموز(Tammuz) در این ماه، مردم یهود به یاد فروپاشی دیوارهای اورشلیم و نابودی بیتالمقدس، ماتم میگیرند.
- آو(Av) ماه آو به عنوان ماه درد و رنج شناخته میشود. در این ماه، مردم یهود به یاد نابودی بیتالمقدس و تمامی معابد مذهبی خود، ماتم میگیرند.
- الول(Elul) این ماه به عنوان ماه آمادهسازی برای عید راش هشانا شناخته میشود. در این ماه، مردم یهود به نماز و توبه پرداخته و خود را برای استقبال از عید راش هشانا آماده میکنند.
- تیشری(Tishrei) ماه تیشری به عنوان ماه عید راش هشانا، عید کیپور، عید سوکوت و شمعونی عطرت شناخته میشود. این ماه به عنوان مهمترین ماه در تقویم یهودی محسوب میشود.
- مارخشوان(Marheshvan) این ماه به عنوان "ماه خالی" شناخته میشود زیرا در این ماه هیچ جشن و عیدی وجود ندارد.
- کیسلو(Kislev) این ماه به عنوان ماه عید حانوکا شناخته میشود. در این ماه، مردم یهود به یاد نجات دادن هیکل مقدس از حکومت سلوکیان و عید حانوکا، جشن میگیرند.
- توبه(Tevet) در این ماه، مردم یهود به یاد نابودشدن هیکل مقدس و برده شدن یهودیان به بابل، ماتم میگیرند.
- شواط(Shevat) این ماه به عنوان ماه برکت درختان شناخته میشود. در این ماه، مردم یهود به یاد اهمیت درختان و باغها در زندگی میوهبار، جشن میگیرند.
- آدار(Adar) این ماه به عنوان ماه جشنوارهٔ پوریم شناخته میشود. در این ماه، مردم یهود به یاد نجات دادن خود و پادشاهی یهودیان از دست هامان، جشن میگیرند. در سالهایی که دو ماه آدار وجود دارد، آخرین ماه به نام آدار شناخته میشود و به آن "آدار شونی" (Adar Sheni) یا "آدار دوم" گفته میشود.
در کل، نامهای ماههای سال در فرهنگ یهودی شامل اندرز و تذکری برای مردم یهود میباشد و به یاد داشتن رویدادهای تاریخی و مذهبی، آنها را به ادامهٔ مسیر خود در راستای رسیدن به هدف نهایی یهودیان، یعنی مسیحیت، تشویق میکند.
لیست ماههای مختلف در فرهنگهای مختلف
فرهنگ ایرانی
|
فرهنگ میلادی
|
فرهنگ عربی
|
فرهنگ یهودی
|
فرهنگ افغانی
|
فروردین
|
مارس-آوریل
|
محرّم
|
نیسان
|
حمل
|
اردیبهشت
|
آوریل-مه
|
صفر
|
ایار
|
ثور
|
خرداد
|
مه-ژوئن
|
ربیع الاول
|
سیوان
|
جوزا
|
تیر
|
ژوئن-ژوئیه
|
ربیع الثانی
|
تموز
|
سرطان
|
مرداد
|
ژوئیه-اوت
|
جمادی الاول
|
آو
|
اسد
|
شهریور
|
اوت-سپتامبر
|
جمادی الثانی
|
ایلول
|
سنبله
|
مهر
|
سپتامبر-اکتبر
|
رجب
|
تیشری
|
میزان
|
آبان
|
اکتبر-نوامبر
|
شعبان
|
حشوان
|
عقرب
|
آذر
|
نوامبر-دسامبر
|
رمضان
|
کیسلو
|
قوس
|
دی
|
دسامبر-ژانویه
|
شوال
|
طوت
|
جدی
|
بهمن
|
ژانویه-فوریه
|
ذی قعده
|
شواط
|
دلو
|
اسفند
|
فوریه-مارس
|
ذی حجه
|
آدار
|
حوت
|
نتیجه گیری
یکی از نتیجهگیریهای مهمی که از بررسی نامهای سال در فرهنگهای مختلف میتوان گرفت، این است که فرهنگ و زبان به عنوان دو عامل مهم در شکلگیری تقویمها و نامگذاری ماههای سال، نقش بسیار مهمی دارند. هر فرهنگ و هر زبان بر اساس تفاوتهای فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی خود، به نحوهی خاصی ماههای سال را نامگذاری میکنند و این نامها به عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ آنان شناخته میشوند. این نتیجهگیری نشان میدهد که هر فرهنگ و هر زبان، از میراث فرهنگی و تاریخی خود برای ایجاد تقویم و نامگذاری ماههای سال استفاده میکنند و به همین دلیل، این تقویمها و نامهای ماههای سال، برای هر فرهنگ و هر زبان، نمادی از هویت و شناخت فرهنگی آنها به حساب میآیند.