اگر فضای بازی کودک داخلی باشد می توان با استفاده از فوم سایلنت یا فوم های تاتامی و مانند آن سطحی نرم برای بازی کودکان فراهم کرد. ولی در محیط های بیرونی ایمن سازی محیط کمی پیچیده تر است. برای این کار باید محیط‌های محافظت‌شده و مخصوص بازی کودکان ایجاد شود. این محوطه‌های بازی در فضای باز می‌توانند در پارک‌ها، مهدهای کودک، مدارس، حیاط مجتمع‌های مسکونی یا حیاط خانه‌های ویلایی باشد. طراحی فضای بازی ایمن برای کودکان در حیاط استانداردهایی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
ویژگی‌های زمین بازی ایمن و جذاب برای کودکان
کودکان فضای باز را برای بازی بسیار دوست دارند، چون در این زمین‌های بازی محدودیتی برای دویدن و سروصدا کردن ندارند. شما می‌توانید با جذاب کردن این فضاها، اشتیاق کودکان را برای بازی در این مکان‌ها افزایش دهید. نکات زیر از مهمترین اصول طراحی فضای باز در راستای افزایش جذابیت برای کودکان است.
- به کارگیری رنگ‌های شاد در طراحی فضای بازی
رنگ‌ها نقش زیادی در زیبایی محوطه بازی کودکان دارند. رنگ‌هایی مانند زرد، قرمز، نارنجی، سبز و هر رنگ شاد دیگری را می‌توانید در کفپوش، دیوار، تجهیزات بازی و میز و صندلی‌های موجود در فضای بازی به کار ببرید.
- استفاده از المان‌های طبیعی در دکور فضای بازی
زمین بازی را با آنچه در طبیعت وجود دارد پر کنید. البته نه به اندازه‌ای که مانع دویدن کودکان شود یا فضای بازی را شلوغ کند. عناصر طبیعی به فضای بازی روح می‌بخشند و به کودکان آرامش می‌دهند. استفاده از درخت‌ها و گل‌های طبیعی، شن‌های نرم و حوض پر آب که ایمن شده‌باشد، فضای بازی را از یکنواختی خارج می‌کند.
از تجهیزات متنوع برای بازی کودکان استفاده کنید و شرایط سنی بچه هایی که از این فضا استفاده می کنند را در نظر بگیرید. سعی کنید برای رده های سنی مختلف، تجهیزات متفاوت در فضای بازی قرار دهید. شلوغی و انتظار زیاد کودکان برای یک بازی می تواند آن ها را نا امید و دلزده کند.
- فضای مناسب برای بازی های گروهی
در‌صورتی که فضای کافی برای ایجاد زمین‌های بازی گروهی وجود دارد، در طراحی خود این فضاها را نیز اضافه کنید. بازی‌های گروهی یک راه عالی در تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان هستند.
رعایت ایمنی در طراحی فضای بازی در حیاط
کودکان نمی‌توانند خطر را به اندازه بزرگسالان حس کنند، به‌خصوص زمانی‌که سرگرم بازی هستند. از طرفی نمی‌توان آن‌ها را برای همیشه تحت کنترل داشت، چون این کار اعتماد‌بنفس آن‌ها را کاهش می‌دهد و تبدیل به افرادی وابسته می‌کند. بهترین راه برای حل این مشکل، ایمن کردن محیطی است که کودک در آن حضور دارد. از اینرو ایمن‌سازی فضای بازی که مختص کودکان ساخته می‌شود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
انتخاب کفپوش مناسب
شما نمی‌توانید محل بازی کودکان را روی زمین خاکی، آسفالت، بتنی یا هر جنس سخت دیگری بنا کنید. حوادث زیادی در اثر برخورد و زمین‌خوردن کودکان ایجاد می‌شود. برای کاهش این خطرات لازم است همه پارک‌ها، مهدکودکها، فضاهای بازی سرپوشیده و محل بازی کودکان در فضای باز با کفپوش مناسبی پوشیده شوند. کفپوش‌های پلاستیکی و گرانولی انتخاب خوبی برای ایجاد سطحی نرم در محیط بازی کودکان هستند. این کفپوش‌ها را به‌صورت تکه‌های پازل در کنار یکدیگر قرار می‌دهند، به‌گونه‌ای که همه سطح را بپوشاند.
وسایل بازی استاندارد
در هنگام خرید وسایل بازی باید به استاندارد بودن این وسایل دقت کنید. این تجهیزات نباید قسمت‌های تیز و برنده داشته‌باشند و در قسمت‌های بلند نیز داشتن حفاظ الزامی است تا مانع افتادن کودکان شود. فاصله پله‌ها، ارتفاع وسایل بازی، اتصالات موجود در وسایل بازی و جنس آن‌ها باید مطابق با استاندارد باشد.
حفاظت از محوطه بازی
محوطه بازی کودکان را با ایجاد یک حصار امن و بلند از محیط اطراف جدا کنید. محل تردد خودروها و پارک آن‌ها، حیوانات ولگرد و حتی افراد غریبه می‌توانند برای کودکان خطر‌آفرین باشد.
رعایت استاندارد در چیدمان وسایل بازی
وسایل بازی مختلفی را می‌توان در فضای بازی کودکان قرار داد. در صورت وجود فضای کافی، می‌توانید برای رده‌های سنی مختلف این فضا را تفکیک کنید و برای هر رده سنی وسایل مخصوص به آن‌ها را در آن مکان قرار دهید. اما یک اصل را در جانمایی وسایل بازی فراموش نکنید، این وسایل نباید به‌گونه‌ای قرار بگیرند که مانع دویدن آزادانه کودکان شوند. فاصله تجهیزات باید به اندازه‌ای باشد که عبور از کنار آن‌ها سخت نبوده و سبب برخورد کودکان با یکدیگر و وسایل بازی نشود.
سایر نکات برای بازی کودکان در فضای باز
برای جلوگیری از خطرات، تنها نباید به ایمن بودن فضای بازی طراحی‌شده برای کودکان تکیه کرد. برخی عوامل خارجی و حرکات جسورانه و باعجله کودکان نیز ممکن است امنیت آن‌ها را به خطر بیندازد. برای جلوگیری از بروز این دست از خطرات، به نکات زیر توجه کنید.
نظارت والدین
هیچوقت کودکان را در فضای بازی بدون نظارت تنها نگذارید. حضور والدین، مربیان یا مسئولین فضاهای بازی می‌تواند در بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند. خروج کودکان از محوطه بازی، پریدن از ارتفاع بلند، مزاحمت افراد غریبه، خراب شدن وسایل بازی از جمله اتفاقاتی است که می‌تواند نتایج جبران‌ناپذیری داشته‌باشد.
آموزش به کودکان
خانواده‌ها و مربیان موظف هستند رفتار صحیح در محل بازی را به کودکان بیاموزند. نکاتی که گفته می‌شود را به کودکانتان آموزش دهید، این یک راه پیشگیرانه موثر در کاهش خطرات در فضاهای بازی است.
- کودکان باید بدانند هل دادن کار خطرناک و نادرستی است.
- استفاده از وسایل بازی را به درستی یاد گرفته باشند.
- در هنگام بازی، نوبت را رعایت کنند.
- برای بازی‌هایی مانند اسکیت و دوچرخه‌سواری از تجهیزات ایمنی استفاده کنند.
- در هنگام بازی به خصوص در فضاهای باز، اززیورآلات با‌ارزش استفاده نکنند.
- برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و بیماری‌های پوستی از ضدآفتاب استفاده کنند.
نظارت بر نگهداری و تعمیر تجهیزات فضای بازی
فرسودگی تجهیزات بازی یا خراب شدن آن‌ها امری کاملا طبیعی است. از اینرو نظارت مستمر والدین بر فضای بازی کودکان در حیاط و مسئولین مهدکودکها و پارک‌ها بر محل بازی کودکان امری بسیار مهم و حیاتی است. چک کردن زنجیر تاب‌ها، حفاظ قسمت بلند سرسره‌ها، شکستگی در بدنه وسایل بازی، وجود سنگ یا تکه‌های شیشه در جعبه شن‌بازی، ایمنی پله‌ها و غیره باید به‌صورت روزانه انجام شود.
سخن آخر
شما می‌توانید از وسایل بازی متفاوتی مانند سرسره، تاب، الاکلنگ، شن‌بازی، قلعه یا سرسره بادی، دیوار صخره‌نوردی و غیره در طراحی فضای بازی در حیاط استفاده کنید. این تجهیزات را از تولیدکننده‌های معتبرخریداری کنید تا از استاندارهای لازم برخوردار باشند. در چیدمان وسایل بازی دقت کنید و متناسب با فضای موجود وسایل بازی را انتخاب کنید. سطح زمین بازی و اطراف آن را ایمن کنید و بر فعالیت کودکان خود از دور نظاره‌گر باشید. حتما قبل از شروع بازی کودکان، ایمنی و سلامت وسایل بازی را بررسی کنید.