آسیانیوز - برای پیدا کردن کار پاره وقت به شرکت بیمه رفتم. اگر حافظه ام خطا نکند آقای شیخ عبدالقادر فقیهی بانی و رئیس هیئت امنای کنونی دانشگاه آزاد اسلامی مرکز اِوَز دفتر دوبی، آن روزگار رئیس بیمه ایران بودند.
به دفتر ایشان وارد شدم کت و شلوار قهوه ای به تن داشتند و کراوات خوشرنگی پوشیده بودند. هنگامی که گفتم دانش آموز هستم با روی باز با من گفتگو کردند و گفتند شاید در آینده برای کار بایگانی شرکت نیاز داشته باشیم. من تازه پس از کار پاره وقت در شرکت پپسی کولای آقای فکری، دنبال کار می گشتم که در صفحه ١٥٣ کتاب "فانوس درون برج بندر" از آن خاطره یاد کرده ام.
هنگامی که گزارش همایش و نشست دست اندرکاران خیراندیش دانشگاه آزاد اِوَز را خواندم به یاد این افتادم که هر درختی در دلِ باغی ریشه دارد که با نم دلِ باغبان پرورش یافته و سرانجام به بار خواهد نشست و بهشت با صفای آیندگان خواهد شد. چرا که تاریخ سیلی است که در بستر زمان جاری است و هیچ تخمی اعم از مرغوب یا نامرغوب در آن فراموش نمی شود. اگر مدرسه بدری اِوَز برای چند نسل دارای خاطره ارزشمند است، دانشگاه آزاد اسلامی اِوَز نیز سکوی پرتاب دانش دانشمندان آینده این شهرستان و شهرهای پیرامون خواهد بود و باغبان این گلستان مرغوب فراموش نخواهد شد و نامی نیکو بر جای خواهد گذاشت.
شناسنامه این دانشگاه با نام بزرگانی چون خاندان فقیهی مزین است. باغ و بوستان در دست کار پیرامون این دانشگاه نیز همچون" تاریخ دلگشای اِوَز" خاندان کرامتی برگ های زرین پیشینه شهرستان اِوَز خواهد بود. شناسنامه مدارس و دانشگاه های بسیاری در ایران و سراسر جهان نیز همچون همین دانشگاه آزاد اسلامی اِوَز حاصل تلاش و از خود گذشتگی خیراندیشانی چون خاندان فقیهی بوده است.
برای نمونه دانشگاه جندی شاپور اهواز پیشینه ای دیرپا دارد و به سده چهارم یا پنجم میلادی بازمی‌گردد. در درازنای ۶ سده، نام جندی‌شاپور همسنگ با مرکزی علمی در رشته‌های گوناگون بوده و پیشرفت آن به روزگار خسرو انوشیروان برمی گردد. از اینکه آموزشگاه یا دانشگاه جندی‌شاپور در چه شهری بوده روشن نیست. به گفته ی شادروان دکتر احمد اقتداری پژوهشگر خوش نام لارستانی، زاده ی شهر گراش همسایه اِوَز، از سرچشمه های گوناگون بر می‌آید که در میان شهرهای شوشتر، شوش و دزفول قرار داشته است. (آثار و بناهای تاریخی خوزستان - دیار شهریاران. ۱۳۵۴ ص ۳۳۶ تا ص ۳۴۹). گفته می شود دانشگاه و شهر باستانی گندی‌شاپور در روزگار شاپور یکم ساخته شده‌است.
اما بدنبال آن پیشینه در روزگار پیش از انقلاب بهمن، دانشگاهی با نام گندی‌شاپور در یکشنبه ۲ مهر ماه سال ۱۳۳۴ در اهواز گشایش یافت که پس از چندی، به آن جندی‌شاپور گفتند. با دست اندرکاری خیراندیشان دانشگاه در نزدیکی رود کارون، در زمینی هموار و نزدیک باغ گیاهان گرمسیری ساخته شد.
طرح ساختمان دانشکده های آن از معمارانی چون کامران دیبا و باستان شناس فرانسوی "آندره گدار" بود. همان کسی که طرح کنونی آرامگاه حافظ یادگاری از اوست. ساختمان دانشگاه جندی شاپور از معماری بسیار زیبایی برخوردار است. چینه و شالوده جندی شاپور همچون همین دانشگاه آزاد اِوَز، آیینه ای است که بنیادگذاران آن نامشان زینت بخش تاریخ نیکو کاری خواهد ماند.
در جندی شاپور نخست دانشکده کشاورزی راه اندازی شد. پس از آن ادبیات، ریاضی و پزشکی نیز ادامه پیدا کرد.دیری نپایید دانشکده پزشکی آن خود به دانشگاه مستقلی با نام «دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز» آوازه یافت که در چند دهه پزشکان با دانشی پرورش داده است.
در اروپا نیز دانشگاه "کومپلوتنسه" Complutense کنونی شهر مادرید تختگاه کشور اسپانیا دانشگاهی است که پیدایش آن از روز نخست تا به امروز همچون دانشگاه آزاد اسلامی اِوَز از سوی خیراندیشان تبارمند بنیاد گذاشته شد. اگر دانشگاه آزاد اسلامی اِوَز در گرو تلاش و از خودگذشتگی شیخ عبدالقادر فقیهی بنیاد گذاشته شد، پایه گذار دانشگاه "کومپلوتنسه" مادرید نیز کاردینال "سیسنروس" بود که در روزگار" الکساندر ششم" در ١٣ آوریل ١٤٩٩ میلادی برابر با ٩٠٥ هجری برای کالج دانش‌آموزان پایه گزاری شد. تنها یادگارِ بر جا مانده از بانی آن بر تکه ای کاغذ پوستی با خط سَبکِ نیمه "گوتیک" تا به امروز در بایگانی ملی تاریخی دانشگاه در اسپانیا نگهداری می شود. نخستین رئیس دانشگاه "پدرو دل کامپو" برگزیده شد و نخستین درس در کلاس دانشگاه در مورد فلسفه اخلاق ارسطو بود.
هنگامی که گزارش یک صد درخت نخل پیارم و مجول را بر ظرفیت های نخلستان خیریه همسر این فرهیخته ی اِوزی شادروان کلثوم محمدرسول حاج محمدرحیم (رحیم پور) برای باغ و بوستان دانشگاه آزاد اسلامی اِوَز خواندم، ناخودآگاه یاد احسان یارشاطر استاد دانشگاه پیشین تهران و رئیس مرکز ایران شناسی دانشگاه کلمبیا و بنیانگذار دانشنامه "ایرانیکا" افتادم که برای به سرانجام رساندن دانشنامه دستبند و سینه ریز طلای همسرش شادروان لطیفه الویه را خرج به سامان رساندن دانشنامه کرد. یاد غزل عرفی شاعر و غزل سرای سده دهم هجری شیراز مرکز استان فارس خودمان افتادم و با خود زمزمه کردم:
از باغ جهان دیده ببستیم و گذشتیم
شاخی ز درختی نشکستیم و گذشتیم
......
چنان با نیک و بد عرفی، به سر بر کز پس مردن
مسلمانت به زمزم شوید و هندو بسوزاند