به گزارش آسیانیوز؛ در مقاله ای از سوی سعده خدرقی که در سال ۲۰۲۰ منتشر شده است تخمین زده می‌شود که در طول ۱۰ سال آینده، ۱۵۰ میلیارد حسگر محاسباتی تعاملی متصل به اینترنت وجود داشته باشد که بیش از ۲۰ برابر جمعیت کره زمین است. همچنین این مقاله می افزاید که در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده حدود نیمی از مشاغل امروزی با بهره گیری از الگوریتم های هوش مصنوعی کاهش می یابد.
اکنون بزنگاه نقطه عطف استراتژیک ماست
شرایط کنونی یک بزنگاه مهم برای تغییر در مدل خلق ارزش و ثروت برای کشور است. خلق آینده‌ای متفاوت، مستلزم تصمیم درست در این بزنگاه است. ماهیت تغییرات بزرگ، کندی و وابستگی زمانی است و به همین خاطر تغییراتی که بتوانند آثار بزرگ و ماندگاری داشته باشند، تکرارپذیری بالایی ندارند. این جملاتی است که فرهاد نیلی، اقتصاددان برجسته چندی قبل، در یادداشتی با مضمون تحولات فناوری از آن سخن گفته بود. قطع به یقین ما نیاز مبرمی به "نقطه عطف استراتژیک" داریم. آن چیزی که اندرو گرو مدیرعامل پیشین شرکت اینتل، ۲۷ سال قبل در کتاب خود با نام تنها بی پروایان پایدارند (Only the Paranoid Survive) به آن اشاره کرده بود.
شاید اگر محمدحسین امین الضرب اصفهانی در حدود سال ۱۲۸۴ بی پروایی نمی کرد و نیروگاه برق را از روسیه به ایران نمی آورد و یاوه گویی هایی همچون "برق قدرتی شیطانیست" را به جان نمی خرید، روند تولید و توزیع و بهره آن جور دیگری رقم می خورد.
جالب اینجاست که در مواجهه با ابزارها و تکنولوژی های جدید به جای فرهنگ سازی، همچنان چنین دیدگاه هایی آن هم از جانب افراد تأثیرگذار بیان می گردد. ایلان ماسک بنیانگذار SpaceX چندی قبل در گفتگویی در کالیفرنیا اعلام کرد که نامه ای مؤدبانه از دولتمردان ایرانی دریافت کرده است. اشاره او به نامه وزیری بودکه قوانین حاکم بر حقوق سرزمینی را به ایلان ماسک ابلاغ کرده بود تا عملاً از ارائه خدمات استارلینک به ایران جلوگیری شود. این در حالی است که ماهواره های استارلینکی که با هدف دسترسی به اینترنت پرسرعت در مدار قرار گرفته اند هم اکنون بیش از 40 کشور را پوشش می دهند و چندین کشور دیگر در لیست انتظار برای اتصال به این تکنولوژی می باشند.
فرصت اشتغال در فضای تکنولوژی را از جوانان نگیریم
در تحقیقی که کارلوس ادواردو باربوسا و همکارانش سال گذشته (دسامبر۲۰۲۲) در مجله اروپایی تحقیقات آینده منتشر کردند پیش بینی شده است تا سال ۲۰۵۰ یعنی ۲۷سال دیگر حداقل 24درصد بر جمعیت جهان افزوده می شود یعنی جمعیت فعلی از ۷.۶ میلیارد نفر به حدود ۱۰ میلیارد نفر خواهد رسید و این امر بزرگترین چالش می باشد. چالش از این منظر که باید صدها میلیون، و بنابر تحقیقی چند میلیارد شغل ایجاد شود.
از سویی دیگر دومین تغییر جمعیتی که بر اقتصادها تأثیر می گذارد، پیری جمعیت است. تا سال ۲۰۵۰، جمعیت کشورهای در حال توسعه همچنان جوان تر از کشورهای توسعه یافته خواهد بود. از آنجایی که کارگران عمر طولانی تری دارند، برای حمایت از طرح های بازنشستگی خود باید مدت طولانی تری نیز کار کنند. تمدید سنوات کاری نیز بر اشتغال جوانان تأثیر خواهد گذاشت زیرا کارگران با تجربه تر در مورد چند فرصت شغلی با آنها اختلاف نظر خواهند داشت.
سومین تغییر جمعیتی افزایش شهرنشینی است. علاوه بر رشد جمعیت، مردم مناطق روستایی به شهرهای متوسط و بزرگ مهاجرت می کنند.
طبق گفته یورگن شوتمن، پژوهشگر کهنه کار سازمان بین المللی کار(ILO)، ۶۴ درصد از جمعیت کشورهای در حال توسعه و ۸۶ درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته تا سال ۲۰۵۰ شهری خواهند شد و رشد بی برنامه شهر چالش هایی همچون بیکاری، آلودگی محیط زیست و خطرات بهداشت را رقم خواهد زد.
در تحقیق باربوسا آمده است که اقتصاد ۲۰۵۰ مبتنی بر کار دانش محور خواهد بود. افراد غیر ماهر و کم سواد (و به زعم نگارنده کم بهره از علم روز)، که بیشتر جمعیت کشورها را تشکیل می‌دهند، از فرصت‌های شغلی مبتنی بر دانش محروم و عملاً از کار برکنار خواهند شد.
تکنولوژی یکی از عواملی است که نتایج اقتصادی مانند رشد، تفاوت درآمد و اشتغال را تعیین می‌کند. در واقع، تکنولوژی عامل اصلی در تولید ناخالص داخلی(GDP) است. تاریخ نشان داده است که اقتصادهای پیشرو به تکنولوژی های مشابه ای دسترسی دارند ولی صرفاً به دلیل سیاست ها و نظام های مختلف به نتایج اقتصادی متفاوتی منجر شده اند.
از این رو فرهاد نیلی چه به جا گفته است که کلیدی‌ترین مفهوم در مواجهه با بزنگاه‌های مهم تاریخی و تکنولوژی، تطبیق‌پذیری، به معنی درک مناسب و به موقع از فرصت‌ها، در اولویت قرار دادن منافع حاصل از تغییر نسبت به ریسک‌ها و مواجهه فعالانه و یادگیری مستمر نسبت به هزینه‌ها و ریسک‌هاست.
Hosseini.y@gmail.com