انواع زعفران
زعفران به اشکال مختلفی در دسترس است، از جمله سرگل، نگین، پوشال و کلاله. هر یک از این اشکال دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند و برای اهداف مختلفی استفاده می‌شوند. بهتر است پیش از خرید زعفران اصل این انواع را بشناسید:
۱- زعفران سرگل
زعفران سرگل، یکی از انواع خاص زعفران است که در فرآوری آن بخش کلاله و بخش خامه از چند میلی‌متر بالاتر از هم جدا می‌شوند. این نوع زعفران به عنوان زعفران قرمز مطرح است، زیرا هیچ بخش سفیدی در آن مشاهده نمی‌شود. در خرید زعفران سرگل حتما دقت کنید که کلاله ها کاملا کشیده باشد و در ابتدای کلاله برآمدگی وجود داشته باشد.
۲- زعفران نگین
زعفران نگین در فرآوری خود، با جداسازی خامه و کلاله از چند میلی‌متر پائین‌تر از مرز مشترکشان، به صورتی که سه‌شاخه زعفران به یکدیگر چسبیده‌اند، تولید می‌شود. این نوع زعفران به عنوان زعفرانی با ظاهر بهتر نسبت به زعفران سرگل شناخته می‌شود.
با قیمت بالاتری نسبت به سرگل، زعفران نگین در کشورهای خارجی ترجیح داده می‌شود و بیشتر برای صادرات به‌کار می‌رود. این زعفران به دسته‌های مختلفی مانند سوپر نگین، اتویی یا پرسی، و شبه نگین تقسیم می‌شود، هرکدام با ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود
زعفران نگین بر اساس درجه کیفیت به دسته‌های مختلفی مانند درجه یک، درجه دو، و درجه سه تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی‌ها بر اساس ویژگی‌هایی از قبیل فرخوردگی، رنگ، و اندازه کلاله‌ها انجام می‌شود.
تفاوت زعفران نگین و سرگل
- زعفران نگین به علت خصوصیات خود از احتمال تقلب می‌کاهد و در بازارهای خارجی طرفداران بیشتری دارد.
- رنگ‌دهی زعفران نگین بیشتر است و بخش سفیدی در آن وجود ندارد.
- سرگل از لحاظ ظاهری شبیه به زعفران نگین است اما کیفیت رنگ‌دهی و کلاله‌ها در آن کمتر از زعفران نگین است.
تفاوت اصلی زعفران نگین با سرگل در استفاده مقصد آنها و درجه کیفیت رشته‌هاست. زعفران نگین بیشتر برای صادرات به کشورهای آسیایی مناسب بوده و رشته‌های آن در حالت سالم و کشیده قرار دارند، درحالی که سرگل بیشتر در بازارهای اروپایی و آمریکا ترجیح می‌شود و کیفیت رشته‌ها به دلیل فرآوری پس از خشک شدن کاهش می‌یابد.
۳- زعفران دسته یا دختر پیچ
- این نوع زعفران پایه و ساده‌ترین نوع فرآوری را داراست.
- خامه سفید و کلاله قرمز رنگ را در خود جای داده و برخلاف سرگل، خامه و کلاله به یکدیگر چسبیده‌اند.
- دسته‌بندی این زعفران به دو صورت یک‌سویه و دوسویه انجام می‌شود.
ویژگی‌های زعفران دسته
- امکان تقلب در آن کم است.
- در سازمان ملی استاندارد زعفران ایران، به‌عنوان زعفران درجه ۴ شناخته می‌شود.
- خشک شدن خامه زمان بیشتری نسبت به کلاله را به همراه دارد، که باعث کاهش کیفیت نسبت به سرگل می‌شود.
۴- زعفران پوشال
- این نوع زعفران در فرآوری خود، بخشی از خامه را همراه با کلاله نگه می‌دارد.
- دسته‌بندی زعفران پوشال به دو نوع قلمدار و معمولی تقسیم می‌شود.
ویژگی‌های زعفران پوشال
- سه شاخه کلاله در آن به یکدیگر چسبیده‌اند.
- کیفیت آن بین زعفران دسته و سرگل قرار دارد.
- در انتهای آن بخش سفید رنگی دیده می‌شود و قرمز یک‌دست نیست.
۵- زعفران نرمه
زعفران نرمه، زعفرانی است که در هنگام برداشت، خشک کردن، یا بسته‌بندی، شکسته یا خرد شده است. این نوع زعفران دارای رنگ قرمز تیره و عطر و طعمی ملایم‌تر از زعفران سرگل، نگین، و پوشال است.
زعفران نرمه معمولاً برای مصارف صنعتی مانند تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. همچنین، برخی از افراد از زعفران نرمه برای پخت و پز نیز استفاده می‌کنند.
۶- کلاله سفید رنگ زعفران
کلاله سفید رنگ زعفران، بخش زرد رنگ زعفران است که در انتهای رشته‌های زعفران قرار دارد. این بخش از زعفران فاقد عطر و طعم است و برای مصارف خوراکی مناسب نیست.
نتیجه‌گیری
زعفران، ادویه‌ای گران‌قیمت و ارزشمند است که دارای خواص و مزایای متعددی برای سلامتی است. این ادویه به اشکال مختلفی در دسترس است که هر یک از آنها دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند و برای اهداف مختلفی استفاده می‌شوند.
شناخت انواع زعفران و ویژگی‌های هر یک از آنها، به شما کمک می‌کند تا زعفران اصل را از تقلبی تشخیص دهید و زعفران مناسب با نیاز خود را خریداری کنید.