به گزارش آسیانیوز؛ همایون فدایی ـ در حاشیه پنجمین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران و در غرفه مجتمع صنایع قائم رضا، به گفت‌وگو با مهندس سیروس مؤتمن، استاد دانشگاه، اولین مؤسس کوره بلند صنعت فولاد کشور، نائب رئیس هیأت مدیره مجتمع صنایع قائم رضا نشستیم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
* به‌عنوان سوال نخست، از مجتمع صنایع قائم رضا و فعالیت‌های آن در حوزه فولاد برای مخاطبان بگویید؟
شرکت قائم رضا به‌عنوان یکی از شرکت‌‌های پیشگام در توسعه فولاد کشور به‌شمار می‌رود، به‌خصوص شامل دو بخش تکنولوژی است؛ کوره‌‌های بلند که تولید فولاد از طریق کوره بلند و کنورتور (converter) و کارگاه نورد انجام می‌‌شود و همچنین احیاهای مستقیم که با دمش گاز هیدروژن و گازکربنیک می‌‌تواند تولید فولاد را داشته باشد. قائم رضا در تولید فولاد کشور بهویژه در ارتباط با این دو تکنولوژی بسیار مهم و اثرگذر، سهم به‌سزایی دارد.
تعداد زیادی از بازنشستگان ذوب‌آهن اصفهان که به ۲۵ سال رسیده بودند، فارغ‌التحصیل شدند، بازنشسته شدند و شرکت قائم رضا از وجود تک‌تک پیشکسوتان تولید فولاد کشور قبل از اینکه پراکنده و جذب دیگر صنایع بشوند، استفاده کرد. اگر بخواهیم به برنامه ۲۰ ساله تولید و توسعه کشور که میزان تولید فولادش به ۵۵ میلیون تن در سال۱۴۰۴ خواهد رسید، اشاره کنم، نهایتاً باید از نقش قائم رضا در این افزایش تولید و توسعه تولید فولاد کشور هم بگوییم. هم اکنون ۳۰ میلیون تن تولید فولاد داخل داریم که از این ۳۰ میلیون تن ۳۳ درصدش را مجموعه قائم رضا و شرکت‌‌های وابسته به قائم رضا انجام دادند که جای خوشحالی است. امیدواریم که بر اساس طرح جامع فولاد کشور بتوانیم بعد از رسیدن به ۵۵ میلیون تن، افزایش تولید بدهیم که یکی از جانشینان بالقوه و بالفعل نفت خواهد بود که انشاءالله وقتی نفت از بودجه‌‌ها خارج می‌‌شود، نهایتاً فولاد جایگزینی برای تولید سرمایه و دارایی‌‌های مملکت بشود.
* نمایشگاه امسال را چگونه ارزیابی می‌کنید، لطفا نقاط قوت و ضعف آن را بیان کنید؟
من نمایشگاههای زیادی را دیدم و اگر با مرکز نمایشگاههای تهران و دنیای اقتصاد و خود اصفهان مقایسه کنم، اینجا از وضعیت بهتری برخوردار بود. علتش هم این است که خیلی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد کشور حضور داشتند. از سوی دیگر کارشناسان خبره هم حضور داشتند و مباحث ارزشمندی مطرح شد. در واقع پیامهایی که این نمایشگاه به تولیدکنندگان و سازندگان خط تولید داده، پیامهایی امیدوارکننده بود و جای بسی خوشحالی است. اسم این نمایشگاه، نمایشگاه تولید ساخت داخل است که مصوبه آن را هم از نمایندگان مجلس داریم، که فکر کنم قانون حداکثر ساخت داخل را در سال ۷۸ تصویب کردند که ۵۱ درصد از سازندگان خط تولید فولاد باید از کشور جمهوری اسلامی ایران باشند. اتفاق مبارک و ارزشمندی است که در حال حاضر شرکت‌‌های خیلی معتبری داریم و سازندگان ساخت داخل طراحی و مهندسی را انجام می‌‌دهند.
* چشم‌انداز صنعت فولاد را در شرایط فعلی اقتصادی، اجتماعی و علمی کشور چگونه می‌‌بینید؟ به‌نظر شما رو به رشد و بالندگی است یا رو به رکود؟
البته پاسخ این سؤال خیلی مشکل است، ولی تا آن‌جایی که من با فولاد ظرف این ۵۵ سالی که در بخش فولاد کشور هستم، ارتباط دارم، من فقدان تشکیلات سازمانی را در بخش فولاد کشور می‌‌بینم. متأسفانه فولاد کشور متولی ندارد، در حالی که بایستی متولی خاصی داشته باشد. درست است که وزارت صمت را داریم، ولی نیاز به مرجعی داریم که صرفاً فولاد کشور را مدیریت کند و بخشنامه‌ها را صادر کند. اگر این اتفاق نیفتند چندان نمی‌توان به آینده این صنعت امیدوار بود.
* چه طرح‌ها و برنامه‌هایی برای آینده دارید؟
با توجه به برنامه‌‌های آینده‌نگری‌ها و استراتژی‌‌های ۵ ساله آینده پیش‌بینی دو تا برنامه را کرده‌ایم. یکی از مواردی که دنبالش بوده‌ایم و تا اندازه‌ای هم موفق شدیم و اجرا کردیم، داشتن یک معدن است که خوشبختانه هم اکنون دارای یک معدن دولومیت هستیم که نقش اساسی در تولید مواد نسوز در بخش فولاد کشور دارد که از این بابت خیلی خوشحالیم. مورد دوم این است که ساخت و راه‌اندازی و بهره‌برداری از یکی از بخش‌‌های زنجیره تولید فولاد را خودمان مالکیت‌اش را داشته باشیم و مدیریت کنیم. چون ما تجربه ساخت بخش فولادسازی به روش‌‌های مختلف ـ هم کوره بلند و هم احیا ـ را داریم. نهایتاً برای مجموعه خودمان می‌‌خواهیم دارنده چنین تشکیلاتی باشیم که منجر به تولید شمش و محصولات فولادی در کشور شود.
* جناب مهندس چرا به شما پدر تولید کوره‌‌های بلند می‌‌گویند. می‌‌خواستم راجع به این هم صحبت بفرمائید؟
من زمانی که دانشجوی رشته متالورژی دانشگاه علم و صنعت بودم، یکی از دروس ما در رابطه با تولید چدن در کوره‌‌های بلند بود، در آنجا من برای اولین مرتبه با تولید چدن که یکی از محصولات استراتژیک کشور است، آشنا شدم و به استخدام سازمان فولاد کشور درآمدم. آن زمان با توجه به قراردادی که در زمینه فولاد با شوروی منعقد شده بود، به آن کشور اعزام شدیم. آنجا دو سال بهره‌برداری کردیم و یکی از مواردی که داشتیم کوره‌‌های بلند بود. وقتی هم که برگشتم، مدیر بخش کوره بلند ذوب‌آهن اصفهان شدم و وقتی هم که تغییر سمت دادم باز در ارتباط با تولیدات بخش کوک‌سازی، کوره بلند و فولادسازی و نورد بود.
با توجه به اینکه عمدتاً مدیرانی که در یک بخش مشغول می‌‌شوند، معمولاً بیش از 5 سال در آن بخش نمی‌مانند، و تجربه‌شان را در مدارج دیگری سپری می‌‌کنند، من چون علاقه زیادی به کوره بلند داشتم، 25 سال خدمت مستقیم در بخش کوره بلند ذوب‌آهن اصفهان داشتم و شاید به‌همین علت به من پدر کوره بلند می‌‌گویند.
* به مطالب بسیار خوبی اشاره کردید و بسیار ممنونم.
من از جنابعالی و تیم روزنامه وزین آسیا تشکر می‌‌کنم که انتقال دهنده این سوابق هستید که جوانان ما هم متوجه این قضایا بشوند و بتوانند وارثین خوبی برای نسل‌های آینده باشند.
* در پایان سخن، اگر مطلبی هست، بفرمایید؟
مایلم از همسرم تشکر کنم که فرصت کافی را برای فدا کردن خودم در بخش تولید ذوب‌آهن اصفهان را به من داد. همسری که فداکارانه مسئولیت پرورش بچه‌های‌مان را برعهده گرفت و خوشحالیم که در این‌باره هم موفق بودیم و توانستیم فرزندان خوبی را تحویل جامعه آموزشی و علمی کشور بدهیم.
عکس: خدیجه جعفری