شما می‌توانید با آموزش راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان، سیستم گرمایشی خانه خود را بهینه‌سازی کرده و از بابت گرمای ساختمان در فصل سرما اطمینان داشته باشید. با ما همراه باشید تا مراحل راه‌اندازی آن را مورد بررسی قرار دهیم.
لزوم راه‌اندازی حالت زمستانی موتورخانه
همانطور که در سایت رونیکس آمده است:
در خانه‌های نوساز اما بیشتر از پکیج استفاده می‌کنند. پکیج ساختاری شبیه به آب‌گرمکن‌های دیواری دارد که به طور مستقل در هر واحد نصب می‌شود. آب لوله‌کشی مستقیما به پکیج هدایت شده و گرم می‌شود. تمام آب گرم مورد نیاز ساختمان توسط همین مجموعه تامین می‌شود.
تنظیم حالت زمستانی موتورخانه در آغاز فصل زمستان، ضمن جلوگیری از اتلاف انرژی، دمای محیط ساختمان را متعادل می‌سازد. بهتر است قبل از راه‌اندازی شوفاژ‌ها، حتما موتورخانه را سرویس و در صورت لزوم تعمیر کنید. همچنین بهتر است این کار را قبل از فصل زمستان انجام دهید؛ چون در صورت خاموشی موتورخانه، سیستم گرمایشی ساختمان و تامین آبگرم مصرفی با مشکل مواجه می‌شود. باتوجه به اینکه نمی‌توان اهمیت راه‌اندازی شوفاژ در فصل زمستان را نادیده گرفت، بهتر است که با چگونگی سرویس و راه‌اندازی موتورخانه آشنا شوید.
آموزش راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان
معمولا خانه‌های نوسازی که در چند سال اخیر ساخته شده‌اند، به سیستم پکیج مجهز هستند و برای راه اندازی نیاز به سرویس پکیج دارند. احتمالا خانه‌هایی که بیش از ۱ تا ۲ دهه قدمت دارند، دارای موتورخانه هستند و گرمای رادیاتورها در ساختمان توسط موتورخانه تأمین می‌شود. این بخش از ساختمان که در واقع یک اتاق پر از منابع فلزی و تجهیزات مختلف است، از چند بخش مهم تشکیل شده که در ادامه به معرفی هر یک می‌پردازیم. اهمیت شناخت اجزای موتورخانه در هنگام سرویس، عیب‌یابی و تعمیر آن مشخص می‌شود.
دیگ
دیگی است که آب درون آن ذخیره شده و به دمای مورد نظر می‌رسد. این دیگ مخصوص، از متریال‌های چدن و فولاد تولید می‌شود.
مشعل
افزایش دمای آب داخل دیگ به وسیله مشعل تامین می‌شود. مشعل‌ها از طریق سوخت مایع مانند: گازوئیل یا گاز شهری گرمای مورد نیاز را تامین می‌کنند. مشعل، خود از چند قطعه از جمله: شیر قطع‌کننده دستی، شیر برقی، رله کنترل، الکتروموتور، فن، ترانس جرقه و الکترود جرقه، دمپر تنظیم دما و فیلتر تشکیل شده است.
چیلر
چیلر دستگاهی است که گرما را از جریان سیال مبرد گرفته و در محیط دیگری دفع میکند. محصول خروجی این دستگاه آب سرد است. در واقع چیلر در موتورخانه وظیفه دارد که با پایین آوردن دمای آب و خنک کردن آن، نیاز سیستم‌های سرمایشی خانه را تامین کند.
سیستم انتقال
همانطور که از نام آن مشخص است، این سیستم وظیفه دارد که آب گرم را به واحدهای مختلف یک ساختمان انتقال دهد. این سیستم از اجزای مختلفی از جمله: لوله و اتصالات، شیرهای ورودی و خروجی و اجزای دیگر تشکیل می‌شود.
پمپ سانتریفیوژ
با توجه به اینکه معمولا در ساختمان‌ها فشار آب کم است، از پمپ سانتریفیوژ یا همان پمپ گریز از مرکز برای پمپاژ آب و تثبیت فشار آن استفاده می‌شود.
سختی گیر آب
سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی به‌عنوان سیستم‌های برودتی عملکرد بسیار حساسی دارند. وجود املاح آب در این سیستم‌ها می‌تواند عملکرد بهینه آن‌ها را در راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان مختل سازد. استفاده از سختی گیر آب از خوردگی اجزای شوفاژخانه و لوله‌کشی ساختمان جلوگیری میکند.
مراحل کلی راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان
اگر بخواهیم به‌صورت کلی مراحل روشن کردن شوفاژ موتورخانه را مورد بررسی قرار دهیم، می‌توانیم آن را در چند مرحله به شرح زیر خلاصه کنیم:
- قبل از اینکه شیر گاز را باز کنید، باید دریچه تنظیم جریان هوا را باز کرده و اتصال کوتاه کلید فشار گاز را قطع کنید.
- بعد از قطع این کلید می‌توانید مشعل را روشن کنید.
- از طریق رگلاتور میزان فشار گاز را کم کنید.
- با استفاده از کف صابون، محل اتصالات گازی را از لحاظ نشتی تست کنید.
- میزان دبی گاز را زیاد کنید و شعله را تنظیم کنید تا درجه حرارت آب به ۷۰۰ درجه برسد. بعد از آن، تنظیمات را به‌طور کامل انجام دهید.
توجه به نکات ایمنی
همانطور که در سایت خدمات تهران هم آمده است:
تغییرات دمای هوا در طول روز باعث می‌شود که نوساناتی در داخل ساختمان به وجود می آورد که در نتیجه باعث تغییر دمای داخل محل سکونت ما می شود . ما برای اینکه بتوانیم جلوگیری کنیم از اتلاف انرژی و هدر رفتن انرژی و دمای مناسبی را برای محیط مان در نظر بگیریم مراحل زیر را انجام میدهیم . لازم است که بدانید تغییرات فصل و تغییرات دمایی هوا و عملکرد اجزای موتورخانه می تواند تاثیر گذار باشد . بهتر است در آغاز فصل زمستان و در آغاز فصل تابستان با راه اندازی و خاموش کردن سیستم گرمایشی ساختمان این کار را توسط یک استادکار ماهر موتورخانه انجام دهیم .
اگر هنگام راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان به نکات ایمنی توجه نکنید، ممکن است خسارات مالی و جانی زیادی به بار آید؛ به همین خاطر باید قبل از هر اقدامی به علائم نشان‌دهنده خطر هنگام روشن کردن موتورخانه دقت کنید. از این علائم که با چشم هم قابل رویت هستند، می‌توان به سیم‌های لخت در کف موتورخانه، کثیفی بیش از اندازه کف موتورخانه، کارهای برقی ناتمام رها شده، مایعات عجیب در کف موتورخانه، از بین رفتن عایق لوله‌ها و سوختن آن‌ها اشاره کرد. علاوه‌بر این‌ها می‌توانید به سایر نشانه‌ها مانند: بوی مواد شیمیایی و سمی، بوی تعفن به دلیل تهویه نامناسب، صدای عجیب در شیر مانند: صدای تخلیه گاز، صدای ریختن مایعات از یک ظرف یا مخزن و مواردی از این قبیل توجه نشان دهید.
سرویس شوفاژ موتورخانه
باتوجه به اینکه موتورخانه در تمام ایام سال برای تامین آب گرم روشن بوده و کار میکند، باید قبل از تغییر حالت آن برای زمستان، یک سرویس دوره‌ای انجام دهید. آنچه در این سرویس دوره‌ای برای راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان مورد توجه قرار می‌گیرد، بازرسی دودکش و اطمینان از استاندارد بودن اتصالات آن، عایق‌بندی لوله‌ها و اتصالات، بررسی فیوزها و تابلو برق مجموعه، شستشوی دیگ و رسوب‌زدایی، روغن کاری و اطمینان از عملکرد صحیح پمپ، بررسی وضعیت لوله‌های ورودی و خروجی، بررسی سلامت مخزن گازوئیل یا لوله‌های گاز، کنترل صدای پمپ مشعل و سایر تجهیزات موتورخانه است.
هواگیری شوفاژ و موتورخانه
گاهی با راه‌اندازی سیستم گرمایشی در موتورخانه، سیستم لوله‌کشی دچار هوا می‌شود. این هوا گرفتن در سیستم گرمایشی ساختمان اختلال ایجاد میکند. گاهی نیز ممکن است رسوبات سیستم گرمایشی موتورخانه در نحوه عملکرد سیستم گرمایشی ساختمان اختلال ایجاد کند. در چنین شرایطی باید از طریق موتورخانه برای هواگیری و رسوب‌گیری سیستم گرمایشی ساختمان اقدام کنید.
سرویس مشعل موتورخانه
ممکن است بعد از راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان، سرمای زیادی را در خانه احساس کنید. معمولا این برودت هوا به دلیل افزایش میزان مصرف گاز و افت فشار گاز شبکه شهری اتفاق می‌افتد. در واقع افت فشار گاز به‌صورت اتوماتیک باعث خاموش شدن رله مشعل می‌شود. برای اینکه این مشکل را برطرف کنید، باید به موتورخانه مراجعه کرده و رله کنترل مشعل را بازرسی کنید. اگر چراغ هشدار زیر دکمه ریست رله روشن باشد، می‌توانید با فشار دادن دکمه ریست و خاموش شدن چراغ آن، مشعل را روشن کنید. البته با فشار دادن دکمه مشعل به‌صورت اتوماتیک روشن می‌شود.
نکته: در سرویس مشعل هنگام راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان باید به این نکته توجه داشته باشید که سرویس این اجزا باتوجه به نوع آن یعنی گازی بودن یا گازوئیلی بودن مشعل متفاوت است. هنگام روشن کردن مشعل نیز باید نکات ایمنی را به درستی رعایت کنید. از این موارد ایمنی می‌توان به تست مسیر سوخت رسانی، تست فیلتر، تست فن در مشعل، تنظیم ترموستات روی دیگ مشعل و پمپ سیرکولاتور و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
راه اندازی رادیاتور در زمستان
حتما می‌دانید که رادیاتورها همان تجهیزاتی هستند که در داخل ساختمان نصب می‌شوند. این تجهیزات گرمای خود را از طریق موتورخانه یا پکیج تأمین می‌کنند. بعد از راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان باید به سراغ راه اندازی رادیاتور بروید. دمای موتورخانه در فصل زمستان باید بین ۷۵ تا ۸۵ درجه سانتی‌گراد تنظیم شود. برای روشن کردن شوفاژ باید شیر ورودی رادیاتور را باز کنید. وقتی شیر را باز می‌کنید، آب گرم درون رادیاتور جریان می‌یابد. بعد از آن باید پیچ پایین دستگاه را باز کنید.
این پیچ در بعضی از رادیاتورها کلاهک ندارد و باید آن را با انبردست باز کنید. از مهم‌ترین مراحل روشن کردن این سیستم گرمایشی راه‌اندازی و هواگیری شوفاژ است. برای هواگیری باید یک دستمال زیر شوفاژ پهن کنید، شیر هواگیری را باز کنید و اجازه دهید که هوای داخل لوله‌ها تخلیه شود. ممکن است هنگام هواگیری مقداری آب از لوله‌ها خارج شود. این عمل به منظور اتمام هواگیری نیست و شما باید این مرحله را چند بار تکرار کنید تا هوای داخل لوله به خوبی تخلیه شود. اگر جریان آب خروجی دیگر با هوا مخلوط نبود، می‌توانید شیر را بسته و محکم کنید.
نحوه افزایش بازدهی رادیاتور
سرویس‌های مختلف شوفاژخانه هنگام راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان به شکل مطلوبی بازدهی موتورخانه را افزایش می‌دهد؛ اما برای اینکه بتوانید به گرمای مناسبی در ساختمان برسید، می‌توانید با رعایت چند نکته ساده، بازدهی رادیاتور را نیز افزایش دهید. در ادامه چند نکته را در این خصوص بیان می‌کنیم.
انتخاب رادیاتور بر اساس متراژ ساختمان
فاکتورهای مختلفی از جمله مساحت خانه یا نحوه چیدمان وسایل در میزان گرمایش رادیاتورها تاثیرگذار هستند. برای اینکه بتوان بازدهی این دستگاه‌ها را افزایش داد، باید پس از راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان، به تعداد کافی رادیاتور نصب کرده و هنگام استفاده از رادیاتورها در فصل زمستان در صورت لزوم، چیدمان منزل را عوض کنید. به‌عنوان مثال: اگر مبل یا کاناپه را جلوی رادیاتور به فاصله نزدیک از آن قرار داده‌اید، باید حتما آن را جابه‌جا کنید.
استفاده از شیر ترموستاتیک رادیاتور
نصب این شیر رادیاتور مانع هدر رفت انرژی گرمایشی می‌شود؛ چون این شیر می‌تواند دمای رادیاتور را بر اساس سرمای محیط تنظیم کند. شیر ترموستاتیک در حالت ضد یخ از یخ زدن رادیاتورها جلوگیری میکند. برای اینکه حالت ضد یخ این شیر را فعال کنید، باید آن را بین صفر و یک قرار دهید. این کار معمولا در مواقعی انجام می‌شود که مدت طولانی در منزل حضور نداشته باشید.
عایق کاری دیوار پشت رادیاتور
این کار به منظور ایجاد عایق گرمایی به‌خصوص در آپارتمان‌های مرتفع اهمیت زیادی دارد؛ چون به شکل قابل‌توجهی از هدر رفتن انرژی جلوگیری میکند. برای این کار می‌توانید از عایق‌های الاستومری یا فوم مخصوص استفاده کنید.
نکته: بعد از راه اندازی رادیاتور در زمستان باید نیم ساعتی را صبر کنید که رادیاتورها گرم شوند. باتوجه به اینکه گرمای رادیاتورها از طریق بخار آب حاصل از راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان تأمین می‌شود، باید این تایم را منتظر بمانید تا آب در دیگ موتورخانه به بخار تبدیل شود. برخی از افراد فکر می‌کنند که اگر دمای شوفاژ را زیاد کنند، رادیاتورها زودتر گرم می‌شوند، در حالی که بهتر است دمای شوفاژ روی حد متوسط تنظیم شود. باتوجه به اینکه تمام شوفاژ‌ها معمولا از یک طراحی برخوردار هستند، راه‌اندازی انواع شوفاژ رادیاتورها به یک شکل انجام می‌شود.
اگر فکر می‌کنید که تخصصی در راه اندازی موتورخانه شوفاژ یا راه اندازی رادیاتور در زمستان ندارید، یا از لوازم و تجهیزات فنی بی‌بهره هستید، بهتر است که این کار را به صاحبان فنی آن بسپارید تا از بروز هرگونه اتفاق ناخوشایند جلوگیری شود. حتی اگر خطرات ناشی از خرابی‌های احتمالی اجزای مختلف در موتورخانه و رادیاتور را هم فاکتور بگیریم، ممکن است در صورت عدم سرویس مناسب و عدم توجه به نکات جزئی در راه اندازی این سیستم‌های گرمایشی در تامین گرمایش ساختمان در روزهای سرد زمستان با مشکل مواجه شوید.
جمع‌بندی
در این مطلب راجع‌به راه اندازی موتورخانه شوفاژ در زمستان و سپس راه اندازی رادیاتور در زمستان صحبت کردیم. این روزها اکثر ساختمان‌ها از طریق رادیاتورها انرژی گرمایی خود را تامین می‌کنند. گرمای رادیاتورها از طریق موتورخانه یا پکیج تامین می‌شود. باتوجه به اینکه هدف آشنایی با نحوه راه‌اندازی موتورخانه در زمستان است، اجزای مهم شوفاژخانه را مورد بررسی قرار دادیم و نکات ایمنی را در این خصوص برشمردیم. باتوجه به وجود خطرات احتمالی در هنگام راه‌اندازی موتورخانه، بهتر است قبل از هر اقدامی تمام بخش‌های آن را سرویس و عیب‌یابی کرده و در صورت لزوم برای تعمیر بخش‌های آسیب‌دیده اقدام کنید.
به این ترتیب می‌توانید ضمن جلوگیری از خطرات احتمالی، گرمایش ساختمان را به شکل بهینه‌ای تامین کنید. سرویس دوره‌ای موتورخانه قبل از شروع زمستان و برودت هوا، شما را از هر دغدغه و نگرانی این خصوص دور میکند. اگر به شناخت درستی از اجزای مختلف موتورخانه و رادیاتور نرسیده‌اید یا تجهیزات لازم برای سرویس و عیب‌یابی را در اختیار ندارید، بهتر است این کار را به افراد متخصص آن بسپارید.