البته در خود شهر اصفهان و کاشان هم جاهای دیدینی متفاوتی وجود دارد که بهانه خوبی برای بستن چمدان‌ها و سفر هستند. به‌طور مثال باغ پرندگان اصفهان فضایی بی‌نظیر از مجموعه پرندگان است. در این میان روستای ابیانه یکی از جاذبه‌های بسیار زیبای کاشان و شهرستان نظنز است که درواقع در ۴۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان نطنز، در دامنه کوه کرکس قرار گرفته است. روستایی با آثار تاریخی مختلف که به‌عنوان یکی از دو بهشت گمشده کاشان شناخته می‌شود. در ادامه کمی بیشتر با ایسن روستا و جاذبه‌های آن آشنا می‌شویم.
کمی بیشتر درباره روستای ابیانه
یکی از مناطق خوش‌منظره و خوش آب‌وهوا که دارای موقعیت طبیعی مساعد و قدمت تاریخی چهار هزار ساله است، روستای ابیانه محسوب می‌شود که در دوره صفویه، برای ییلاق شاهان صفوی در نظر گرفته می‌شد. البته شاهان صفوی نظنز را برای ییلاق انتخاب کردند، اما بسیاری از نزدیکان و درباریان ترجیح می‌دادند در روستای ابیانه فراغت خود را سپری کنند. روستایی زیبا در میانه راه اصفهان و کاشان که مججموعه‌ای نی‌نظیر از تاریخ و طبیعت را به نمایش می‌گذارد . البته در اطراف این روستا جلوه دیدنی باغ پرندگان اصفهان وجود دارد که فضای خوبی برای مشاهده انواع پرندگان است. جالب است بدانید که در زبان محلی به ابیانه، ویونا گفته می‌شود که به‌معنای بیدستان است. اما به‌مرور زمان نام ویونا به ابیانه تغییر پیدا کرده است.
بافت روستای ابیانه
بافت ساختاری خانه‌های روستای ابیانه حلزونی شکل و مربوط به سه دوره سلجوقیه، صفویه و قاجاریه است. درعین‌حال بیشتر خانه‌ها این روستا به شکل مکعب هستند و درب و پنجره مشبک چوبی دارند که به‌صورت پلکانی روی هم قرار گرفته است. این روستا دارای خانه‌هایی محکم و قدیمی است که پوششی از خاک سرخ رنگ دارند و در شیب دامنه کوه، جلوه‌ای بسیار زیبا از خود به نمایش می‌گذارد. جالب است بدانید که خاک سرخ به‌کار رفته در پوشش این ساختمان‌ها در برابر باران دارای استحکام هستند و هرچه باران به این خانه‌ها بخورد، استحکام ساختمان‌ها بیشتر می‌شود.
فرهنگ و زبان مردم ابیانه
مردم این روستا به زبان فارسی با لهجه ابیانه‌ای حرف می‌زنند که لهجه‌ای متفاوت از سایر مناطق اصفهان و کاشان است. مردم ابیانه لباس سنتی می‌پوشند و در حفظ آن تعصب خاصی دارند. مردان، شلوار گشادی به رنگ سیاه می‌پوشند و زن‌ها از پیراهن بلندی با پارچه های گلدار و رنگارنگ استفاده میکنند. همچنین خانم‌ها در این روستا معمولا چارقدهای سفیدرنگی بر سر می‌گذارند. شغل مردم ابیانه، کشاورزی، باغداری و دامداری است که در بیشتر موارد شکل سنتی خود را حفظ کرده است. همچنین بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری میکنند و در گیوه بافی فعال هستند. البته امروزه این کار در بین مردم ابیانه کم شده و کمتر انجام می‌گیرد.
آثار تاریخی روستای ابیانه
مهم‌ترین بنا و اثر تاریخی روستای ابیانه مسجد جامع آن است و قدیمی‌ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن به‌شمار می‌رود. این مسجد در سال ۴۶۶ هجری قمری احداث شده و علاوه بر آن مسجد قدیمی دیگری به نام مسجد برزله دارد. این مسجد نیز دارای فضای دلبازی است که روی پایه درب بخش شرقی آن مطالبی حک شده که به دوره ایلخانیان و سال ۷۰۱ هجری قمری بازمی‌گردد.
علاوه بر این دو مسجد، مسجد تاریخی دیگر ابیانه، مسجد حاجتگاه است. این بنا نیز کنار صخره و در کوهستان بنا شده و جالب است که در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲ هجری قمری دیده می شود. همچنین باید از آتشکده هارپارک در این روستا نام برد که نمونه‌ای از معابد زرتشتی است و در گذشته در جوامع کوهستانی ساخته می‌شده است.
ازجمله آثار تاریخی دیگر این روستا دو زیارتگاه است که یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی است و در جنوب روستا قرار دارد. اهالی روستا معتقد هستند که این آرامگاه مربوط به فرزندان امام موسی کاظم علبه‌السلام است. همچنین زیارتگاه دیگر روستا هینزا نام دارد و به بی‌‌‌بی زبیده خاتون نیز گفته می‌شود. این زیارتگاه هم در جنوب شرقی روستا و داخل دره‌‌‌ای قرار دارد. طبق مدارکی بی‌‌‌بی زبیده خاتون دختر امام موسی کاظم (ع) بوده و در فرار از افراد دشمن به روستای ابیانه پناه آورده و مردم او را با مبحت در اتاقی پنهان میکنند. پس از مدتی مردم روستا ایشان را به روستای دیگری به نام هنجن می‌‌‌برند. مردم ابیانه اعتقاد دارند که دعا کردن در این زیارتگاه حاجت‌‌‌های آنها را برآورده می‌‌‌کند و به همین دلیل سالانه مراسم متعددی در این مکان برپا میکنند.
چه زمانی به ابیانه سفر کنیم؟
بهترین فصل برای مسافرت به روستای ابیانه، بهار و تابستان است. جالب است بدانید که این روستا در روزهای نوروز، تاسوعا و عاشورا مراسم متعددی دارد و به همین دلیل بازدیدکنندگان زیادی برای دیدن این مراسم به ابیانه می‌آیند. البته درصورتی‌که در فصل پاییز و آبان به ابیانه سفر کنید، جادوی رنگ‌های سحرانگیز درختان حتما شما را به سمت خود جذب خواهد کرد. در این موقع از سال نیز خبری از گردشگران نیست و به همین دلیل سکوت در آن حاکم است.
دسترسی به روستای ابیانه
این روستا از سمت کاشان و نظنز و اصفهان قابل دسترسی است. اگر از مسیر کاشان به نطنز تا ابیانه بیایید حدود ۲۲ کیلومتر فاصله را باید طی کنید تا به روستا برسید و البته از مسیری زیبا و سرسبز دیدن کنید. درنهایت اینکه لبیانه در ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۸۹، ثبت و یکی از آثار ملی ایران شد.