در دنیای پرتلاطم امروزی، خرید سیم و کابل برق نیازمند آگاهی از انواع، ویژگی‌ها و نکات فنی مختلف است. از این رو، مطالعه این مقاله با هدف راهنمایی مصرف‌کنندگان در فرایند خرید، مفید و ضروری است.
در این مقاله، به معرفی انواع سیم و کابل برق، توضیح مهمترین نکاتی که در هنگام خرید باید در نظر گرفته شوند و ارائه راهنمایی‌هایی برای انتخاب بهترین گزینه برای هر نوع پروژه پرداخته می‌شود. تا پایان مقاله همراه ما باشید.
تفاوت میان سیم و کابل
گاهی اوقات ممکن است برخی افراد تفاوت بین سیم و کابل را متوجه نشوند. اغلب شنیده‌ایم که این دو اصطلاح کنار هم استفاده می‌شوند و به نظر می‌رسد که هیچ تفاوتی میان آن‌ها وجود ندارد. اما واقعیت این است که سیم تنها یک رشته از هدایت‌کننده‌هاست که برای انتقال نیروی برق به کار می‌رود. در حالی که کابل یک ترکیب از چندین سیم است که همه با هم در یک روکش یا پوسته قرار دارند. به همین دلیل، کابل توانایی انتقال نیروی بیشتر، قدرت بیشتر و دوام بالاتری نسبت به سیم دارد. این تفاوت مهم بین کابل و سیم، هنگامی که در فرآیند خرید در نظر گرفته می‌شود، به وضوح مشخص می‌شود و می‌تواند تصمیم‌گیری را برای خریدار تسهیل کند.
انواع سیم و کابل‌ها از لحاظ ساختار
کابل‌ها و سیم‌ها از لحاظ ساختار می‌توانند به دو دسته مفتولی و افشان تقسیم شوند. در هر یک از این دسته‌ها، ویژگی‌های خاصی وجود دارد که برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کابل مفتولی: این نوع کابل‌ها از یک رشته تک‌سیمی ساخته می‌شوند که معمولاً از جنس مس است. کابل‌های مفتولی اغلب برای انتقال ولتاژهایی به اندازه ۳۰۰ تا ۵۰۰ ولت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- کابل افشان: این نوع کابل‌ها از رشته‌های سیمی ساخته شده‌اند که با یک نارسانایی یا عایق از یکدیگر جدا شده‌اند. این کابل‌ها معمولاً در کاربردهایی مانند کابل‌کشی، نیروگاه‌ها، مراکز توزیع مصارف صنعتی و همچنین در ورودی‌های لوازم برقی خانگی استفاده می‌شوند.
- سیم‌ها: از لحاظ ساختار، سیم‌ها نیز به سه دسته مفتولی، نیمه‌افشان و افشان تقسیم می‌شوند. هرکدام از این انواع سیم‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند و برای نیازهای متفاوت استفاده می‌شوند.
این تقسیمات، هنگام انتخاب سیم یا کابل برای هر نوع کاربردی، به کاربران کمک می‌کند تا بهترین گزینه را بر اساس نیازها و شرایط خود انتخاب کنند.
مفتولی یا افشان؛ بررسی تفاوت‌ها
بین کابل‌های مفتولی و کابل‌های افشان، انتخاب به میزان انعطاف‌پذیری، مقاومت و نیازهای خاص کاربر بستگی دارد. زمانی که برای خرید سیم و کابل برق به فروشگاه نیرو مارکت مراجعه می‌کنید، اغلب دو نوع افشان و مفتولی را میبینید و انتخاب مناسب ممکن است چالشی باشد. به منظور انجام انتخاب درست، باید ویژگی‌های هرکدام را بشناسید و با تفاوت‌های آن‌ها آشنا شوید.
کابل‌های افشان به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت استفاده در شرایط مختلف، گاهی به عنوان گزینه‌ای برتر محسوب می‌شوند. این کابل‌ها به دلیل امکان جابجایی آسانتر و سهولت در نصب، در برخی از موارد مفیدتر هستند. از طرفی، کابل‌های مفتولی با فرم‌پذیری بالا و قابلیت انطباق با شکل‌های مختلف، می‌توانند در برخی موارد خاص مورد استفاده قرار گیرند.
به طور کلی، اگر نیاز به انعطاف و جابجایی بیشتر دارید، کابل‌های افشان بهترین گزینه هستند، در حالی که اگر نیاز به مقاومت و فرم‌پذیری بیشتر دارید، کابل‌های مفتولی مناسب‌تر خواهند بود. در نهایت، انتخاب مناسب باید براساس نیازها و شرایط خاص شما صورت گیرد.
مهمترین نکاتی که هنگام خرید سیم و کابل باید بدانید
۱. فشار قابل تحمل توسط کابل
در انتخاب کابل مناسب برای هر پروژه، نیاز به دقت و شناخت ویژگی‌های مختلف کابل‌ها است. از جمله انواع کابل‌ها، کابل‌های فشار قوی یا HV با قابلیت انتقال بیشترین میزان انرژی و استحکام بالا برای شرایط سخت فیزیکی مناسب هستند.
همچنین کابل‌های روغنی و SF6 که از جمله کابل‌های فشار قوی هستند، به دلیل توانایی تحمل فشارهای بالا و عملکرد قوی در شرایط سخت، برای پروژه‌هایی با طول کابل بیشتر و شرایط فیزیکی سخت پیشنهاد می‌شوند.
اما کابل‌های فشار ضعیف یا LV، با تحمل ولتاژ کمتری که حدود ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت را پوشش می‌دهند، برای استفاده در سیم‌کشی ساختمان‌ها به‌کار می‌روند. این کابل‌ها نسبت به کابل‌های فشار قوی، استقامت و ضخامت کمتری دارند.
همچنین، کابل‌های فشار متوسط با توانایی تحمل ولتاژ بین ۶۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ ولت، برای خطوط هوایی و پروژه‌های انتقال برق تک‌فاز و سه‌فاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۲. توجه به جنس کابل:
در انتخاب سیم و کابل برق برای پروژه‌های مختلف، نوع جنس کابل نیز اهمیت زیادی دارد. سیم‌ها معمولاً از مس یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و بسته به نوع پروژه و نیازهای آن، انتخاب مناسب بین این دو جنس انجام می‌شود.
کابل‌های آلومینیومی، به دلیل وزن سبکتر و همچنین هزینه کمتر در تولید، برای پروژه‌هایی که نیاز به سیم و کابلی با وزن کم و سبکتر دارند، مناسب هستند. این نوع کابل می‌تواند نیازهای پروژه‌هایی مانند نصب در محیط‌های با فشار کمتر را برآورده کند.
اما کابل‌های مسی، با مقاومت الکتریکی حداقلی و عملکرد بهتر در انتقال برق، برای پروژه‌هایی که نیاز به انتقال برق با حداکثر کارایی دارند، توصیه می‌شوند. همچنین، در صورتی که محیط پروژه شما در معرض عواملی مانند رطوبت و اکسیداسیون است، استفاده از کابل‌های مسی به عنوان یک گزینه مناسب و پایدارتر تلقی می‌شود.
۳. تک رشته یا چند رشته بودن کابل
در انتخاب سیم برق برای هر پروژه، موضوع تعیین اینکه سیم چند رشته یا تک رشته باشد نیز اهمیت دارد. سیم و کابل از این نظر به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
۴. توجه به عایق سیم
در انتخاب سیم برق، یکی از موارد حائز اهمیت، نوع عایق سیم است. عایق سیم نقش بسیار مهمی در کیفیت و عملکرد سیم دارد. عایق قوی و مقاوم می‌تواند به کیفیت و قدرت انتقال انرژی سیم کمک کرده و سیم را در برابر شرایط محیطی مختلف مقاومت بخشد.
۵. توجه به ظاهر سیم
توجه به جزئیات ظاهری سیم‌ها و کابل‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. قطر عایق باید به نسبت قطر هادی رسانا مناسب باشد تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشد. همچنین، افزایش وزن سیم به تنهایی نشانه‌ای از کیفیت بالا نیست و باید به جنس و قدرت انتقال آن توجه شود.
۶. قطر سیم
تعیین قطر مناسب برای سیم برق یکی از مهمترین نکاتی است که در راهنمای خرید سیم برق باید مورد توجه قرار گیرد. به طور کلی، در صنعت ساختمان و استفاده‌های مختلف، سیم‌های با قطرهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال:
- برای کابل برق از تیر برق تا کنتور، معمولاً از سیم با قطر ۶ میلی‌متر مربع استفاده می‌شود. این نوع سیم برای انتقال بارهای سنگین و مصارفی که نیاز به جریان بالا دارند، مناسب است.
- سیم ارت از نوعی دیگر از سیم‌های برق است که برای اتصال به زمین و کاهش خطرات برق‌گرفتگی استفاده می‌شود. معمولاً سیم ارت با قطر ۲۵ میلی‌متر مربع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- برای انشعاب لوازم روشنایی و کولرها، سیم با قطر ۵٫۱ میلی‌متر مربع پیشنهاد می‌شود.
- در مورد پریزهای برق، سیم با قطر ۵٫۲ میلی‌متر مربع استفاده می‌شود که برای انتقال بارهای متوسط مناسب است.