· آسیانیوز / یزد ؛اسناد و هر یک از آثار مکتوب، سند اندیشه و خط مشی و سیر تحولات گذشتگان
در بستر شرایط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن کشور است که به آیندگان واگذار می‌شود و
پشتوانه اصالت تاریخ و بالندگی ملی است. اسناد ملی و میراث مکتوب مجموعه‌ای از اندیشه‌ها،
ارزش‌ها، فرهنگ و تغییر و تحولات ملت‌ها هستند که بخش بزرگی از گذشته را بازگو می‌کنند.
اسناد ملی و میراث مکتوب مجموعه‌ای از اندیشه‌ها،
ارزش‌ها، فرهنگ و تغییر و تحولات ملت‌ها هستند که بخش بزرگی از گذشته را بازگو می‌کنند.
سابقه نگهداری از اسناد در ایران به دوران
هخامنشیان می‌رسد. در دوره قاجاریه از زمان فتحعلی‌شاه، اسناد و مکاتبات و متن فرمان‌ها
در دربار نگهداری می‌شد و آرشیو جز اداره بیوتات به‌شمار می‌رفت.
در دوران هخامنشیان هسته مرکزی و زیربنای
تشکیلات اداری امپراطوری را "بایگانی سلطنتی" تشکیل می‌داد. در حقیقت مغز
متفکر سازمان اداری، رئیس بایگانی سلطنتی بود که فرمان‌های شاه را به زیردستان ابلاغ
می‌کرد؛ وی مسئول ضبط و ربط مکاتبات حکومتی، فرمان‌ها و دستورهای شاه و دیگر وقایع
مهم روز بود. پس از فتح ایلام، ایرانیان با لوحه‌های گلی آشنا شدند و از کاربرد آن
در امور تجاری و اداری اطلاع یافتند.
دی ماه ۱۳۸۹ همزمان با سالروز تأسیس میراث
مکتوب، پیشنهاد نامگذاری روزی به نام «اسناد ملی» از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب مطرح
و برای ثبت این روز در تقویم کشور نامه‌نگاری‌ها و پیگیری‌ها آغاز شد. پس از موافقت
اولیه شورای فرهنگ عمومی با ثبت این روز در تقویم، از میراث مکتوب خواسته شد تا روزهای
پیشنهادی خود را به آن شورا اعلام کند. با توجه به اینکه تاریخ‌های پیشنهادی باید بیشترین
سنخیت را با این روز داشته باشند، پس از رایزنی با استادان، همکاران و پژوهشگران حوزه
تصحیح متون و نسخ خطی، سه مناسبت اعلام شد.
نخست زادروز آقابزرگ تهرانی کتابشناس و
صاحب «الذریعه» (۱۸ فروردین)
دوم زادروز ابوریحان بیرونی، ریاضیدان و
تاریخ نگار (۱۴ شهریور)
سوم زادروز استاد ایرج افشار (۱۶ مهر) ایران
شناس و پدر کتابشناسی نوین ایران
اما در نهایت شورای فرهنگ عمومی کشور، روز
۱۹ اردیبهشت، زادروز شیخ کلینی را به عنوان «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» در تقویم
به تصویب رساند ؛ روزی که قرار است در آن اهمیت حفظ اسناد به مردم و مسئولان یادآوری
شود .
رسم نگهداری و حفاظت از اسناد و مدارک دولتی
در ایران از دیرباز رایج بوده است و تاکنون فراز و نشیب هایی را داشته است .
در اردیبهشت ۱۳۰۹ تأسیس مرکزی برای حفظ
اسناد دولتی در جلسه هیات‌وزیران به تصویب رسید و در سال ۱۳۴۵ لایحه تأسیس «سازمان
اسناد ملی ایران» به هیات‌دولت ارائه شد.
اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ مجلس شورای‌ملی قانون
تأسیس سازمان اسناد ملی ایران را به تصویب رساند و برای اجرا به دولت ابلاغ کرد.
در تقویم جهانی، ۱۹ ژوئن (۲۹ خرداد) روز
جهانی آرشیو است که نشان از اهمیت اسناد و میراث مکتوب دارد. این موضوع نشان از اهمیت
دادن همه کشورها به میراث مکتوب خود می باشد .
در بیان اهمیت و جایگاه اسناد تاریخی و
نسخ خطی باید گفت : ما برای اینکه بدانیم کجا بودیم، کجا هستیم و به کجا می‌خواهیم
برویم، ناگزیر از حفظ و نگهداری و کار بر روی اسناد به عنوان منابع ارزشمند هستیم.
این منابع، سرمایه و پشتوانه فرهنگی هر
ملت است، این گنجینه‌ها نمایانگر تاریخ علم و ارزش‌های هنری در قرون مختلف است.
مطالعه این منابع زمینه کار فراوانی را
برای محققان فراهم می‌کند در واقع این منابع جاده‌ای است که ما را به آرمان‌شهر توسعه
فرهنگی می‌رساند.
اسناد تاریخی سرمایه‌های ملی ما و متعلق
به همه افراد جامعه است، هر برگ نسخه خطی متعلق به ۸۵ میلیون ایرانی است.
این منابع ارزشمند پشتوانه قوی علمی گذشته
را نشان می‌دهد و شناخت آنها پلی برای ارتباط با نسل فعلی با گذشته است.
روز ملی اسناد ملی و میراث مکتوب گرامی
باد .
سید محمد جواد عرفانفر
اسناد
ملی و میراث مکتوب
ا