اما سمند سخن هنوز ناشناخته است و باید معرفی شود. در معرفی کتاب سمند سخن، بحث را از اینجا آغاز میکنیم که بگوییم سمند سخن مجموعه مقالاتی است با تنوع موضوعی چشمگیر به قلم نویسنده واحد. شاید انتخاب عنوان سمند سخن هم به این اعتبار باشد که سوارکار اسب سرکش سخن، زمام قلم را رها کرده تا بتواند در زمینههای متنوع جولان دهد.
سخن به مفهوم عام شامل هر دو گونه نظم و نثر است. استاد منوچهر برومند هم در هر دو شیوه نظم و نثر با ادب پیوسته و گسسته، به گواهی آثار تولیدی ارزشمندش به مرتبه کمال و درجه استادی رسیده است. توجه باید داشت که در ادب پارسی، تا دوران قاجار و برآمدن قایم مقام، کفه نظم سنگینتر و قویتر از نثر بود و ادب گفتاری و شنیداری بیش از نوشتاری و تولید و تکثیر آثار منظوم بیش از آثار منثور بود. اما اندک اندک در پی جنبش اصلاحطلبی امیر کبیر و بعد رواج اندیشههای جدید برخاسته از فضای فرهنگی سیاسی آزادیخواهی و ضد استبدادی از مشروطیت به بعد، نثر متحول شد و شیوههای ملقلق و متکلف نویسندگی و نثرنویسی جای خود را به سادهنویسی داد. سرانجام با رواج مطبوعات و بعد از تاسیس مدارس و دانشگاهها، و البته سوادآموزی بیشتر، در ایران هم از جهت کمی و کیفی نثر به جلوهگری بیشتر پرداخت، زبان مکتوب به زبان محاوره نزدیکتر شد و بدینگونه از اقتدار بلا منازع نظم کاسته شد. سمند سخن نمونهای فاخر از نثر پژوهشی و تعلیمی عصر ماست.
همزمان از جهت محتوی، مطالعه این مجموعه مقالات با گستردگی موضوعات دلالت بر تضلع و جامعیت نویسنده دارد. نگاهی به فهرست مطالب کتاب، این نکته را به اثبات میرساند که نویسنده این مقالات در زمینههای گوناگون ادب، تاریخ، هنر، فرهنگ، باستانشناسی، شخصیتشناسی، نقد کتاب، بلکه بهطور عام علوم انسانی و اجتماعی صاحبنظر است و در هر موضوعی که ورود کرده است، تحقیقات کافی کرده و به نتایج درست رسیده است. جالبتر آنکه استاد برومند افزون بر موضوعات یادشده بالا، در حوزه علوم انسانی. گاهی به مطالب خیلی تخصصیتری مانند حقوق دریاها (در مقاله وضعیت حقوقی دریای کاسپین) یا گیاهشناسی (در مقاله آفات گلهای موسمی) هم ورود کرده است و در آن زمینهها هم از عهده برآمده است.
خجسته ذوفنونی رهنمونی/ که در هر فن بود چون مرد ذوفن
من این بخت را داشتم که قبل از چاپ کتاب آن را پیش از دیگران بخوانم و از مطالعه آن لذت ببرم. اطمینان دارم که هر خواننده دیگر هم اعم از مبتدی تا منتهی در این کتاب نکتههای تازه و ارزنده خواهد یافت و از خواندن آن پشیمان نخواهد شد. کوشش و اجتهاد استاد منوجهر برومند را در پژوهش و نگارش این مقالات ممتع قدر میدانم و برای ایشان سلامت و دوام توفیق در خدمات فرهنگی آرزو میکنم.