«روز بزرگ دیگر» در خاورمیانه از نظر رییس جمهور آمریکا

رییس جمهوری آمریکا روز جمعه ۱۴ شهریور اعلام کرد که صربستان متعهد شده سفارت خود در اسرائیل را به اورشلیم منتقل کند و جمهوری کوزوو و اسرائیل نیز برای برقراری مناسبات میان خود به توافق رسیده‌اند.

به نقل از آسوشیتدپرس، دونالد ترامپ گفت این توافق‌ها نتیجه کوشش‌های دولت او برای حل اختلافات میان صربستان و کوزوو بوده است.

دونالد ترامپ اعلام کرد که در چارچوب توافق‌هایی که بدست آمد، بلگراد متعهد شد سفارت خود در اسرائیل را که در حال حاضر از تل‌آویو فعالیت می‌کند، تا اوایل مرداد سال آینده به اورشلیم منتقل کند.

به گفته آقای ترامپ، صربستان دفتر بازرگانی خود را زودتر و در ماه جاری به اورشلیم منتقل خواهد کرد. دونالد ترامپ درتوییتی نوشت که امروز «روز بزرگ دیگری» برای صلح در خاورمیانه بود و کشور کوزوو با اکثریت مسلمان و اسرائیل توافق کرده‌اند روابط عادی و سیاسی برقرار کنند.

آقای ترامپ با تحسین این رویداد، نوشت که کشورهای عرب و اسلامی دیگری به زودی به مسیر صلح (با اسرائیل) خواهند پیوست. رییس جمهوری آمریکا در میانه نشست روز جمعه با رهبران صربستان و کوزوو در کاخ سفید، با نخست وزیر اسرائیل تماس تلفنی گرفت تا تعهد این دو کشور به ایجاد تحول در رابطه با اسرائیل را به او آگاهی دهد.

بنیامین نتانیاهو از کوشش‌های دونالد ترامپ در رسیدن به این «دستاوردهای سیاسی» قدردانی کرد. آقای نتانیاهو در بیانیه‌‌ای برای رسانه‌های اسرائیل، نوشته است که سفارت کوزوو نیز در اورشلیم دایر خواهد شد.

به گفته بنیامین نتانیاهو، دولت پریشتینا نخستین حکومت از یک کشور عمدتا مسلمان خواهد بود که سفارتش را در اورشلیم دایر خواهد کرد.

نخست وزیر اسرائیل اظهار داشت «همانگونه که چند روز پیش گفتم، انتظار می‌رود کشورهای بیشتری به دایره صلح که در حال گسترش است، ملحق شوند».

بنیامین نتانیاهو به این نکته نیز اشاره کرد که صربستان نخستین کشور اروپایی است که متعهد به انتقال سفارت به اورشلیم شده است.

صربستان که با اسرائیل مناسبات کامل در سطح سفیر دارد، در بیانیه‌ای تعهد به انتقال سفارت به اورشلیم را تایید کرد.

هاشیم تاجی، رییس جمهوری کوزوو نیز در توییتی با تایید سخنان بنیامین نتانیاهو، نوشت که کشورش با اسرائیل رابطه برقرار خواهد کرد و سفارتش در اورشلیم دایر خواهد شد.

اسرائیل خود تا پیش از این از به رسمیت شناختن کوزوو که از سال ۲۰۰۸ اعلام استقلال کرده، خودداری کرده و نگران بود که این امر کشورهای دیگر را به شناسایی کشور مستقل فلسطین، تشویق کند.

آمریکا و اکثر کشورهای غربی استقلال کوزوو را که حاصل جنگ‌های خونین دهه نود میلادی در منطقه بالکان بود، به رسمیت شناخته‌اند.

صربستان که عضو اتحادیه اروپا نیست، و متحد روسیه و چین محسوب می‌شود، تا کنون از شناسایی کشور مستقل کوزوو خودداری کرده بود.

الکساندر ووچیچ، رییس جمهوری صربستان و عودالله هوتی، نخست وزیر کوزوو در گفت‌وگوهای دو روزه با میزبانی آمریکا در واشینگتن برسر برقراری رابطه عادی میان بلگراد و پریشتینا به توافق رسیدند.

آقای ترامپ توافق صربستان و کوزوو را «لحظه‌ای تاریخی» نامید و گفت مشتاق سفر به هر دو کشور است.

تحول در مناسبات اسرائیل با صربستان و کوزوو سه هفته پس از اعلامیه رییس جمهوری آمریکا در خصوص توافق امارات و اسرائیل برای عادی‌سازی رابطه میان خود بدست آمده است.

فلسطینیان که توافق امارات و اسرائیل را «خنجری زهرآلود بر پیکر فلسطینیان و امت عربی و اسلامی» نامیده‌اند، به بیانیه سران صربستان و کوزوو در خصوص تحولات تازه در مناسبات با اسرائیل واکنش تندی نشان دادند.

صائب عریقات، مقام ارشد سازمان آزادیبخش فلسطین، شامگاه جمعه در توییتی نوشت که «فلسطین قربانی جاه‌طلبی‌های انتخاباتی» دونالد ترامپ شده و تیم او به هر اقدامی، فارغ از اثرات تخریبی آن بر صلح و قوانین جهانی، دست می‌زند.

آقای عریقات از اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی خواست صربستان و کوزوو را تحریم کنند. اقدام آمریکا در به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل در پاییز سال ۲۰۱۷ و سپس انتقال سفارت به اورشلیم در بهار سال ۲۰۱۸، با تظاهرات طولانی و پرتلفات فلسطینی‌ها روبرو شده بود.

تنها سفارت‌خانه‌های آمریکا و گواتمالا در اورشلیم فعالیت می‌کنند. سفارت سایر کشورهایی که با اسرائیل مناسبات سیاسی کامل دارند، در تل‌آویو مستقر است. اسرائیل شرق و غرب اورشلیم را پایتخت یکپارچه خود می‌نامد اما فلسطینیان با تکیه به قطعنامه‌های سازمان ملل تاکید دارند که شرق بیت‌المقدس باید پایتخت کشوری برای آنها باشد.

فلسطینیان در دوره اخیر به سختی از آمریکا شاکی شده‌اند که طرح «معامله قرن» واشینگتن، یهودی‌نشین‌هایی را که اسرائیل به روی ۳۰ درصد از اراضی کرانه باختری ساخته، به رسمیت می‌شناسد و اسرائیل بر اساس این طرح آمریکا در نظر داشت این مناطق را به خاک خود ملحق کند. امارات می‌گوید توافق عادی‌سازی رابطه‌اش با اسرائیل، اقدام دولت اسرائیل در الحاق اراضی را «متوقف کرده است»./