به گزارش آسیانیوز ایران ؛ آموزش در صنعت زیبایی ایران تاریخی طولانی دارد و از روش‌های سنتی آغاز شده و به‌مرور زمان به سمت آموزش‌های آکادمیک و حرفه‌ای پیش رفته است. در این مسیر، عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه این صنعت داشته‌اند. بیایید با هم مروری داشته باشیم به تاریخچه این صنعت مهم و پویا.
پیشینه آموزش در صنعت زیبایی در ایران
۱. دوره سنتی (قبل از دوران مدرن)
الف) مهارت‌آموزی از طریق استاد-شاگردی
در دوران گذشته، آرایشگری و زیبایی بیشتر یک مهارت تجربی بود که به روش سنتی و در قالب سیستم استاد-شاگردی آموزش داده می‌شد. افراد علاقه‌مند نزد استادکاران آرایشگر شاگردی می‌کردند و طی سال‌ها تجربه، تکنیک‌های مختلف را می‌آموختند.
ب) جایگاه آرایشگری در فرهنگ ایرانی
در دوره قاجار و حتی قبل از آن، آرایشگران بخشی از فرهنگ اجتماعی شهرها بودند و خدماتی مانند اصلاح مو، حجامت، خالکوبی و برخی درمان‌های سنتی پوست را ارائه می‌دادند.
این شغل معمولاً در کنار حمام‌های عمومی انجام می‌شد و آرایشگرها علاوه بر مهارت‌های زیبایی، گاهی در امور پزشکی سنتی نیز نقش داشتند.
۲. آغاز آموزش رسمی در دوران پهلوی
الف) ایجاد آرایشگاه‌های مدرن و ورود برندهای خارجی
با گسترش شهرنشینی و افزایش ارتباط ایران با کشورهای غربی در دوره پهلوی، روش‌های مدرن آرایشگری و زیبایی به ایران وارد شد. سالن‌های زیبایی که از مدل‌های غربی الگوبرداری کرده بودند، در شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان و تبریز گسترش یافتند.
ب) اولین آموزشگاه‌های آرایشگری
در این دوره، نخستین آموزشگاه‌های رسمی آرایشگری تأسیس شدند و آموزش تکنیک‌های آرایشی، کوتاهی مو، و مراقبت از پوست و ناخن به‌صورت سازمان‌یافته آغاز شد. برخی از این آموزشگاه‌ها با همکاری مربیان خارجی فعالیت می‌کردند.
ج) تأثیر سینما و مد در گسترش صنعت زیبایی
با رشد سینما و تأثیر مد بر سبک زندگی مردم، تقاضا برای آرایشگران حرفه‌ای افزایش یافت. در نتیجه، آموزش‌های آرایشگری به‌صورت گسترده‌تر ارائه شد و دوره‌های حرفه‌ای‌تر شکل گرفتند.
۳. توسعه آموزش صنعت زیبایی پس از انقلاب
الف) تغییرات فرهنگی
پس از انقلاب ۱۳۵۷، به دلیل تغییرات فرهنگی و قوانین جدید، برخی محدودیت‌ها در صنعت زیبایی اعمال شد. آرایشگری مردانه بیشتر تحت نظارت قرار گرفت و در آرایشگری زنانه، تأکید بر پوشش و مدل‌های ساده‌تر بیشتر شد.
ب) ایجاد آموزشگاه‌های رسمی تحت نظارت سازمان فنی و حرفه‌ای
در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰، با رشد تقاضا برای خدمات زیبایی، سازمان فنی و حرفه‌ای کشور مسئولیت نظارت و ارائه مجوز به آموزشگاه‌های آرایشگری را بر عهده گرفت. این سازمان دوره‌های استانداردی را برای رشته‌های مختلف صنعت زیبایی تعریف کرد، از جمله: آموزش اصلاح و کوتاهی مو، آموزش آرایش و گریم، آموزش مراقبت از پوست و آموزش کاشت ناخن و طراحی ناخن.
ج) ورود تکنولوژی و تجهیزات مدرن به صنعت زیبایی
از اوایل دهه ۱۳۸۰، با ورود تکنولوژی‌های جدید مانند لیزر، میکرونیدلینگ، کاشت مژه، کاشت ناخن و کراتینه مو، دوره‌های آموزشی گسترده‌تر شدند. بسیاری از سالن‌های زیبایی و آموزشگاه‌ها شروع به ارائه خدمات آموزشی جدید کردند.
۴. رشد انفجاری آموزش زیبایی در دهه‌های اخیر (۱۳۹۰ تاکنون)
الف) گسترش شبکه‌های اجتماعی و تأثیر آن بر آموزش زیبایی
با ظهور اینستاگرام، یوتیوب و تلگرام، بسیاری از افراد توانستند آموزش‌های آرایشی را از طریق اینترنت دنبال کنند. این موضوع باعث شد که آموزش زیبایی از حالت سنتی و آموزشگاهی خارج شود و بسیاری از مربیان، دوره‌های آنلاین و آموزش مجازی راه‌اندازی کنند.
ب) افزایش آموزشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی
آموزشگاه‌های حرفه‌ای زیبایی در سراسر ایران رشد کردند و برخی از آن‌ها مجوز بین‌المللی دریافت کردند.
برخی آموزشگاه‌ها با مربیان خارجی همکاری کردند و تکنیک‌های جدید آرایشی و روش‌های مدرن زیبایی را وارد کشور کردند.
ج) گرایش به مدارک بین‌المللی
در سال‌های اخیر، بسیاری از هنرجویان به دنبال دریافت مدارک بین‌المللی (مانند مدرک CIDESCO، CIBTAC، ITEC) هستند تا بتوانند در کشورهای دیگر نیز فعالیت کنند.
د) افزایش محبوبیت روش‌های جدید آموزشی
اکنون از دوره‌های آنلاین و مجازی (وبینارها و آموزش‌های اینستاگرامی)، آموزش‌های عملی و ورکشاپ‌های تخصصی و دوره‌های کارآموزی در سالن‌های زیبایی فوق‌العاده استقبال می‌شود.
۵. چالش‌های آموزش در صنعت زیبایی ایران
الف. شایسته‌هراسی و کوتوله‌پروری در آموزش
برخی آموزشگاه‌ها فقط آموزش‌های سطحی ارائه می‌دهند و هنرجویان را وابسته به دوره‌های بعدی می‌کنند، به‌جای اینکه مهارت‌های واقعی را آموزش دهند.
ب. نبود استانداردهای آموزشی یکپارچه
بعضی از مربیان روش‌های غیرعلمی یا ناقص را آموزش می‌دهند و سطح کیفی آموزش در همه آموزشگاه‌ها یکسان نیست.
ج. مشکلات اخذ مجوز و نظارت بر آموزشگاه‌ها
گروهی از آموزشگاه‌های زیبایی بدون مجوز فعالیت می‌کنند و هنرجویان پس از گذراندن دوره، با مشکلات قانونی مواجه می‌شوند.
د. تفاوت بین آموزش تئوری و نیازهای بازار کار
بسیاری از هنرجویان پس از فارغ‌التحصیلی متوجه می‌شوند که مهارت‌های مورد نیاز بازار کار را ندارند و مجبور به گذراندن دوره‌های تکمیلی می‌شوند.
۶. آینده آموزش صنعت زیبایی در ایران
الف. افزایش دوره‌های تخصصی و حرفه‌ای: با رشد تکنولوژی‌های زیبایی، آموزشگاه‌ها تشویق به ارائه دوره‌های تخصصی‌تر خواهند شد.
ب. دیجیتالی شدن آموزش‌ها: آموزش‌های آنلاین و دوره‌های ویدیویی در حال گسترش هستند و احتمالاً در آینده بخش عمده‌ای از آموزش‌های زیبایی از طریق فضای مجازی ارائه خواهد شد.
ج. استانداردسازی بین‌المللی: احتمال دارد که در آینده، آموزشگاه‌های ایرانی به مدارک بین‌المللی بیشتری دست پیدا کنند تا هنرجویان بتوانند در سطح جهانی رقابت کنند.
د. ورود تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر: روش‌های جدید مانند هوش مصنوعی در آرایشگری، دستگاه‌های پیشرفته زیبایی، و رباتیک در خدمات زیبایی می‌توانند آینده این صنعت را تغییر دهند.
جمع‌بندی
آموزش در صنعت زیبایی ایران از یک سیستم سنتی استاد-شاگردی شروع شد و با ورود سبک‌های مدرن، آموزشگاه‌های رسمی شکل گرفتند. امروزه، این صنعت با چالش‌هایی مانند شایسته‌هراسی، نبود استانداردهای آموزشی، و فاصله بین آموزش و بازار کار روبه‌رو است، اما با افزایش دوره‌های تخصصی و حرفه‌ای، پیشرفت تکنولوژی و دیجیتالی شدن آموزش‌ها، آینده روشنی برای این صنعت قابل تصور است.