سریال فریبا؛ روایت زندگی یک بلاگر

آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:

پوریا زرشناس - سریال فریبا به کارگردانی محمود معظمی و نویسندگی جواد صفوی چند هفته‌ای است از شبکه سه سیما در حال پخش است.  این سریال که پیش‌تر با نام «عفیف» شناخته می‌شد، با حضور بازیگران مطرحی همچون علیرضا خمسه، محمود پاک‌نیت، حمیدرضا پگاه، ثریا قاسمی، ستاره سادات قطبی، ارسلان قاسمی، ساناز سعیدی، فرزاد حسنی، امیرمحمد زند، نسیم ادبی، روی آنتن شبکه سه سیما آمد.سریال فریبا روایتگر زنی به همین نام که به سبب فعالیت در فضای مجازی معروف شده است؛ اما در حال حاضر این شهرت او تحت تاثیر عوامل زیادی کاهش پیدا کرده است. در عین حال فریبا با تهدیداتی مواجه است که زندگی را به او خطر می‌اندازد. سریال یک نگاه امنیتی داستان زندگی یک بلاگر فضای مجازی را روایت می‌کند که با مشلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. فریبا با بازی ساناز سعیدی که فعالیت هایش را تحت نظر آژانس تبلیغاتی سوگند(با بازی نسیم ادبی)) انجام می دهد، با تهدیداتی مواجه شده که زندگی او را مختل کرده برای همین به پلیس مراجعه می‌کند. رفتن فریبا پیش پلیس ابعاد جدیدی از پرونده را نشان می‌دهد، که او ناخواسته درگیر یک پرونده شرط بندی و قمار شده است. از سوی دیگر تعداد مخاطبان و بازدیدکنندگان صفحه اینستاگرامی فریبا کم شده است؛ به همین دلیل شرکت پروژه‌ای سوری به اسم پناه (ازدواج سوری فریبا) را اجرا می‌کند که نه تنها از مشکلات آن ها نمی‌کاهد، بلکه موضوعات جدیدی را به وجود می‌آورد که زندگی همه را به می‌ریزد. شاید از نکات قابل توجه این سریال، حضور یک مجری تلویزیون در نقش بازیگری است که در سال‌های اخیر در عرصه بازیگری نیز فعال بوده است. حضور بازیگران شناخته‌شده و کمتر شناخته‌شده در کنار هم، به سریال «فریبا» تنوع بخشیده است. «فریبا» سعی کرده به سراغِ بازیگرانی همچون نسیم ادبی برود که بعد از مدتی به آنتن تلویزیون برمی‌گردند یا از علیرضا خمسه برای نقشی متفاوت استفاده کنند و همین‌طور ثریا قاسمی که بعد از «سوجان» باید دید در «فریبا» چه نقش‌آفرینی خواهد داشت. 

نقاط ضعف و قوت سریال فریبا

سریال فریبا دست روی موضوع حساسی گذاشته و داستان یک اینفلوئنسر یا فعال فضای مجازی بنام فریبا را روایت می‌کند. صدا و سیما پیش از این تنها در یک سریال دیگر بنام سرجوخه به موضوع فضای مجازی و فعالین این حوزه پرداخته بود. در سریال فریبا هم مانند سریال سرجوخه داستان خیلی زود ابعادی امنیتی پیدا کرد تا مشخص شود که صدا و سیما قرار است این بار هم نگاهی امنیتی به فضای مجازی داشته باشد. نگاهی که می‌توان آن را مرتبط به نگاه کلان مدیران سازمان صدا و سیما دانست که فضای مجازی و اینترنت را مهم‌ ترین رقیب خود می‌دانند و قصد دارند با ساخت سریال‌هایی مانند فریبا و بیان مضرات این فضا توجه مخاطب را به سوی خود جلب کنند. در همین بیست قسمت ابتدایی که از سریال پخش شده تماشاگر شاهد زندگی زنی است که حضور در فضای مجازی باعث شده تا تعادل میان زندگی شخصی و کاری‌اش به هم بخورد و همین موضوع بحران‌های زیادی را برای او رقم زده است.

سریال با ریتمی تند و با سکانس‌هایی از حضور فریبا شروع شد، اما بعد از مدتی جذابیت‌ها به واسطه تغییر لوکیشن فیلم برداری به تهرانT از بین می‌رود و فریبا تبدیل به یک سریال معمولی می‌شود. فریبا نتوانسته است زندگی یک بلاگر فضای مجازی را به خوبی نمایش دهد و شخصیت او برای مردم باور پذیر نیست. نقطه قوت این سریال حضور بازیگرانی مانند ثریا قاسمی است که ضعف سایر افراد در بازیگری را می‌پوشاند. فریبا در نقد شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کند تا ریشه آسیب‌های اجتماعی ناشی از فضای را مجازی را به مخاطب نشان دهد اما به اندازه‌ای این روند با کلیشه همراه شده که باورپذیری ندارد. آیا هدف این سریال نمایش واقعیت زندگی اینفلوئنسرهاست یا تلاش برای زیر سؤال بردن نقش آن‌ها در جامعه؟ آیا صداوسیما اینفلوئنسرها را به رسمیت می‌شناسد؟ "فریبا" داستان زنی را روایت می‌کند که در دنیای پر زرق‌ و برق فضای مجازی به شهرت رسیده است. اما پشت این شهرت، حقایق پیچیده‌ای از چالش‌های روانی، اجتماعی و اخلاقی پنهان است. سازندگان سریال تلاش کرده‌اند با فیلمبرداری بخش‌هایی از سریال در ترکیهT از جذابیت لوکیشن‌های خارجی به نفع تماشایی شدن فریبا استفاده کنند اما این جذابیت‌ها خیلی زود به واسطه ریتم کند و شخصیت پردازی ناپخته سریال رنگ می‏‎‎‎‎‌بازد و فریبا را تبدیل به یک سریال معمول تلویزیون می‌کند. یکی از مشکلاتی که تلویزیون در راه نمایش زندگی حقیقی اینفلوئنسرهای فضای مجازی دارد عدم توانایی در نشان دادن سبک زندگی متفاوت این چهره‌ها است. بخشی از این مشکل به موضوع حجاب باز می‌گردد. اکثر اینفلوئنسرهای فعال در فضای مجازی پوششی متفاوت از پوشش رسمی دارند و صدا و سیما نمی‌تواند شخصیت‌های سریالش را با پوشش واقعی آن‌ها نمایش دهد. به همین خاطر طراحی کاراکتر اصلی یعنی فریبا باورپذیر از کار در نیامده و همین عدم باورپذیری باعث شده که مخاطب با شخصیت اصلی این سریال همذات پنداری نداشته باشد. از طرف دیگر بازیگران سریال هم (منهای بازیگران با تجربه‌ای مانند ثریا قاسمی و علیرضا خمسه) نقش‌های خود را به کلیشه‌‌‌ای ترین شکل ممکن ایفا کرده‌اند و می‌توان گفت به طور کلی، بازی‌ها، جزء نقاط قوت فریبا به حساب نمی‌‌آیند. سریال «فریبا» با پرداختن به موضوعات روز و معضلات اجتماعی مرتبط با فضای مجازی، سعی در آگاهی‌بخشی به مخاطبان دارد. انتخاب بازیگران باتجربه در کنار چهره‌های جدید، ترکیبی جذاب را ایجاد کرده است. با این حال، موفقیت سریال در گرو نحوه پرداخت به جزئیات داستان و عمق‌بخشی به شخصیت‌هاست. شخصیت‌ها هم گاهی از واقعیت دور می‌شوند. خود فریبا و خلق و خویی که در شخصیت پردازی او وجود دارد توانسته به نقش نزدیک باشد، اما شخصیت ترنم هنوز در برخی صحنه‌ها بلاتکلیف است؛ هرچند تا الان بیش از بیست قسمت از سریال روی آنتن رفته است و حتماً باید تا پایان سریال صبر کرد، اما شاید به تصویر کشیدن زندگی یک بلاگر، چالش‌هایی که دارد و سبک زندگی او هنوز برای تصویری شدن در تلویزیون ملاحظاتی داشته باشد که باعث محافظه کاری کارگردانان یا فیلمنامه نویسان شود. همچنین علیرضا خمسه که ظاهرا به سریال پایتخت هم بازگشته است، می‌تواند با «فریبا» بار دیگر توانایی‌اش را ثابت کند. محمود پاک‌نیت هم که آثار فاخری چون روزی روزگاری، پدرسالار، پس از باران، شب دهم، شهرزاد، دخترم نرگس، گیلدخت و البته یوسف پیامبر را در کارنامه تلویزیونی‌اش به ثبت رسانده، با سریال فریبا به جمع مخاطبان تلویزیون برمی‌گردد تا به قول معروف مشخص شود که دود از کنده بلند می‌شود. شاید بتوان حضور ثریا قاسمی با کوهی از آثار درخشان را نقطه قوت سریال فریبا دانست. به هرحال مردم به قدری از این ستاره خاموش‌شدنی خاطره دارند که تجدید دیدار با ثریا می‌تواند بهانه‌ای برای دنبال کردن هر سریالی از جمله فریبا باشد. سریال فریبا می‌تواند به دنیای جذاب و چالش‌های جدید فضای مجازی و تأثیر آن بر زندگی روزمره نگاهی بیاندازد تا مخاطب از داستان‌ اجتماعی و پلیسی آن لذت ببرد.

کارگردان و عوامل سریال فریبا

محمود معظمی با ساناز سعیدی، نسیم ادبی، ثریا قاسمی و حمیدرضا پگاه داستان فریبا را جلوی دوربین برده است.

محمود معظمی؛ کارگردان

معظمی کار خود به عنوان کارگردان را در سال ۱۳۸۷ با مجموعه «سرشاخ» در تلویزیون شروع کرد، اما مهمترین آثار او «تکیه برباد» و «شاید برای شما اتفاق بیفتد» است. معظمی در سال ۱۳۹۴ سریال «شیوع» را ساخت که به موضوع حمله بیولوِژیکی آمریکا به ایران می‌پردازد.

ساناز سعیدی

سعیدی فعالیت خود را از تئاتر شروع کرد و با حضور کوتاه در سریال پریا به کارگردانی حسین سهیلی زاده مقابل دوربین رفت، اما سریال «بچه مهندس ۱» به کارگردانی علی غفاری شاخص‌ترین اثر او در دنیای تلویزیون است.

ثریا قاسمی

ثریا قاسمی بازیگر پیشکسوت ایرانی، فعالیت هنری خود را در دهه ۴۰ با رادیو شروع کرد، اما با بازی در «آرامش» به کارگردانی ناصر تقوایی به شهرت رسید. او در طول سال‌های متمادی فعالیت جوایز متعددی از جمله سیمرغ بلورین بهترین بازیگر برای فیلم سینمایی مارال کسب کرد. او در سریال‌های تلویزیونی محبوب همچون در پناه تو و شب دهم نیز به ایفای نقش پرداخته است.

نسیم ادبی

ادبی حضور در دنیای هنر را با تئاتر آغاز کرد و با نقش آفرینی در سریال شهرزاد به شهرت رسید. بعد از آن بود که در فیلم‌های «پسرکشی» و «خائن کشی» به ایفای نقش پرداخت.

این سریال از ۲۲ دی ۱۴۰۳ هر شب ساعت ۲۰:۴۵ از شبکه سه سیما پخش می‌شود و قرار است تا در ۴۰ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای بر روی آنتن تلوزیون برود. بازپخش این مجموعه نیز هر روز ساعت ۱۴:۴۵ دقیقه خواهد بود.