امضا کردند اما امروزه پس از 32 سال دونالد ترامپ رییس جمهوری جمهوریخواه آمریکا با انتقاد از سیاست های موشکی روسیه وارث اصلی شوروی خروج کشورش را از پیمان مزبور اعلام داشته و بر این مساله تاکید می ورزد که در صورتی که مسکو تغییری در سایت موشکی خود ندهد 6 ماه دیگربه طور کامل از این پیمان خارج خواهد شد.
از سال 1987که این پیمان امضا شده جهان خصوصا روسیه و آمریکا شاهد تحولات بسیاری بوده اند از فروپاشی شوروی ابرقدرت شرق تا فروریختن دیوار برلین که وحدت دو آلمان را در پی داشت ، احیا روسیه توسط ولادیمیر پوتین ودر نهایت پیش گرفتن سیاست جدید موشکی و هسته ای هم چنین سیاست خارجی توسط مسکو که انتقادهای بسیاری را در پی داشت.اگرچه هنوز هم جهان تک قطبی بوده و آمریکا خود را تنها ابرقدرت جهان می داند اما روس ها نیز در تلاش هستند خلا شوروی را پر کرده و به یکه تازی واشنگتن خاتمه دهند.
افزوده شدن چین به مسابقه موشکی و نوسازی موشک های دو قدرت برتر جهان( آمریکا و روسیه )این ذهنیت را به وجود آورده که برای ایمن سازی جهان نیاز به پیمان های جدید است زیرا در 32 سالی که از امضا این پیمان سپری شده شرایط کاملا تغییر کرده ونیاز به تجدید نظر به موضوعی اساسی تبدیل شده است. اگرچه برای این پیمان و پیمان های دیگر محدود کننده موشک های دارای کلاهک های هسته ای که توسطروسای جمهوری مختلف آمریکا با رهبران شوروی امضا شده، سعی شده محدودیت زمانی مشخص نشود اما همواره طرفین بر این مساله تاکید داشتند که پس از مدتی نیاز به نوسازی پیمان ویا افزودن بندهای جدید است. به همین دلیل دو پیمان سالت و 3 پیمان استارت در این سال ها به امضا رسیده است.
یکی از دلایل تجدید نظر در پیمان های محدود کننده موشکی تلاش دو طرف برای گسترش دامنه فعالیت های خود و در نهایت بهبود وضعیت سیستم های موشکی است به همین دلیل دونالد ترامپ خواستار تعلیق پیمان محدود کردن موشک های میان برد و توافق بر سر پیمان جدید می شود.در این رابطه مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در یک نشست خبری در واشنگتن اعلام می کند که کشورش به دلیل اتمام مدت در نظر گرفته شده برای انجام تعهدات از جانب روسیه از پیمان موشکهای هستهای میانبردخارج می شود.
پمپئو هم چنین اعلام کرد که بر اساس ماده 15 این پیمان روند خروج آغاز شده و واشنگتن طی 6 ماه به طور رسمی به تعهدات خود در قبال این پیمان پایان خواهد داد.
روسیه چندی پیش با رونمایی از یک موشک میانبرد تازه، خواست آمریکا برای نابودسازی موشکهای کروز این کشور را «ناپذیرفتنی» خوانده بود .
این پیمان در سال 1987 میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق منعقد شد و یکی از اقدامات اساسی در راستای تنشزدایی دوران جنگ سرد بود.
پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد هر دو کشور را ملزم به از بین بردن موشکهای کروز و بالستیک زمینی با برد حدود 300 تا 3 هزار و 400 مایل میکند. در این پیمان برای متحدان اروپایی واشنگتن یک پوشش محافظتی پیشنهاد شد . توافق مزبورمیان دو کشور در بحبوحه رقابت تسلیحاتی دو طرف در طول جنگ سرد بود .
برای اولین بار، در سال 2014 شبکه تلویزیونی سیانان با اشاره به آزمایشهای موشکی کروز روسیه در سال 2008، گزارش داد دولت آمریکا روسیه را به تخطی از این پیمان متهم کرده است. آمریکا در آن زمان متحدان عضو ناتو خود را در جریان این موضوع قرار داد. با این حال، تا همین اواخر ناتو نقض این پیمان از سوی روسیه را به طور رسمی تائید نکرد. ینس اشتولتنبرگ، دبیرکل ناتو اوایل این ماه در خصوص عدم پایبندی مسکو به تعهدات بینالمللی خود از جمله پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد ابراز نگرانی کرد ه بود.
در گزارش وضعیت هستهای جدیدی که توسط وزارت دفاع آمریکا در ماه فوریه سال گدشته منتشر شد نیز به عدم پایبندی مسکو به این پیمان پرداخته شده و ادعا شده بود روسیه هم چنان به نقض تعهدات و پیمانهای کنترل تسلیحاتی خود ادامه میدهد .
پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد، موشکهای دریایی را پوشش نمیدهد در حالی که واشنگتن پیشرفتهای استراتژیک قابل توجهی در این بخش داشته است. مورد دیگر از کاستیهای این پیمان این است که دیگر قدرتهای هستهای دنیا از جمله فرانسه و بریتانیا، متحدان اصلی واشنگتن، عضو این پیمان نیستند . در این ارتباط سخنگوی کرملین هم گفت، کرملین اتهام نقض معاهده منع موشکهای هستهای میانبرد را رد میکند و تصمیم آمریکا درباره خروج از آن را عامل اصلی نگرانی میداند که جهان را با خطر بزرگتری مواجه کرده است .
در همین حال پشکوف سخنگوی کرملین می گوید: ما قویا با ادعاهای مطرح شده درباره نقض این پیمان مخالفیم. روسیه به الزامات در پیمان مذکور پایبند بوده و هست. ما بر این باوریم که تمایل برای خروج از این پیمان باعث نگرانی شده است.
پس از اقدام دونالد ترامپ در تعلیق مشارکت آمریکا در معاهده موشکهای هستهای میانبرد (آیاناف) پوتین نیز در اقدامی مشابه تعلیق در این معاهده را اعلام کرد .
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در نشستی با وزیران خارجه و دفاع روسیه گفت: شرکای آمریکایی ما اعلام کردند که مشارکت در این معاهده را تعلیق کردهاند پاسخ روسیه نیز اقدامی مشابه خواهد بود و ما نیز این معاهده را تعلیق میکنیم .
پوتین گفت که روسیه کار بر روی تولید موشکهای جدید از جمله موشکهای مافوق صوت را آغاز میکند. وی هم چنین به وزرایش دستور داد هیچ مذاکره خلع سلاحی را با واشنگتن آغاز نکنند .
وی افزود: اقدام ما پاسخی مشابه به اقدامات آمریکا است. آنها گفتند که تحقیقات و آزمایش بر روی سلاحهای جدید را آغاز میکنند ما نیز همین کار را میکنیم .
شویگو، وزیر دفاع روسیه نیز گفت: طی روزهای آتی ما متمم بودجه ۲۰۱۹ را ارائه میدهیم که بر اساس آن در چارچوب برنامههای تسلیحاتی در کشور و برنامههای دفاعیمان برای سال ۲۰۱۹ برنامههای خود را اجرا خواهیم کرد
البته رئیسجمهوری روسیه ادامه می دهد: منتظر خواهیم ماند تا شرکایمان آماده مشارکت در گفتوگویی برابر و حقیقی درباره خلع سلاح شوند .
در همین حال یک مقام وزارت خارجه روسیه به خبرگزاری نووستی گفت، آمریکا این تصمیم را با انگیزه محقق کردن رویای جهان تکقطبی انجام میدهد؛ جهانی که در آن آمریکا تنها ابرقدرت باشد.
آخرین باری که آمریکا یک پیمان نظامی را ترک کرد، به سال ۲۰۰۲ و دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش باز میگردد. در آن سال بوش آمریکا را از معاهده منع تولید تجهیزات ضدبالستیک خارج کرد.
در حالی که ناتو از تعلیق پیمان موشکی آمریکا با روسیه حمایت می کند اما چین به آمریکا نسبت به "تاثیرات منفی" خروج از پیمان تسلیحات هستهای هشدار می دهد.
هوآ چونایینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین اعلام می دارد: این معاهده نقش مهمی در باثبات کردن روابط بینالمللی و حمایت از توازن راهبردی در جهان داشته است . وی ادامه داد، چین هم چنین مخالف ایجاد یک توافق جدید چندجانبه به جای پیمان ۱۹۸۷ است. چندجانبهگرایی این پیمان شامل یکسری مسائل پیچیده و مختلف در حوزههای سیاسی، نظامی و حقوقی می شود که نگرانی بسیاری از کشورها را در پی دارد. چین مخالف چندجانبه گرایی این پیمان است.
از دو رهبری که این پیمان را امضا کردند رونالد ریگان رییس جمهور آمریکا در سال 2004در اثر بیماری جان خود را از دست داد ولی میخاییل گورباچف آخرین رهبر شوروی که هنوز در قید حیات است. او در سخنانی در این رابطه برنامه رئیسجمهوری آمریکا در خروج از این معاهده را اشتباه دانست و گفت: تحت هیچ شرایطی نباید توافقات قدیمی خلع سلاح را از میان برد و از آنها خارج شد.
او تصریح کرد: آیا آنها در واشنگتن واقعا نمیدانند که چنین حرکتی میتواند به چه چیزی منجر شود؟
آمریکا و شوروی پس از جنگ دوم جهانی که جنگ سرد دوابرقدرت آغاز شد و اولین کانون آن نیز ایران بود مذاکراتی برای مهار هم دیگر انجام دادند که پیمان های سالت و استارت از آن جمله بودند . در تمامی این سال ها اگر تغییری هم روی دا ده در راستای تکمیل و تقویت توافق ها و پیمان ها بوده است. هدف دونالد ترامپ نیز درهمین راستاست به همین دلیل مذاکراتی با طرف روس صورت گرفت که با موفقیت همراه نبود. ولی این گونه نیست که توافق دور از دسترس باشد بلکه این احتمال وجود دارد که طرفین برای پرهیز از تنش بیشتر و آشفتگی اوضاع ،باردیگر به میز مذاکره بازگشته و در راه توافقی جدید قدم بردارند. توافقی که جهان را ایمن تر سازد.