تجمع امروز بازنشستگان مقابل مجلس، در اعتراض به خلف وعده‌هاست؛ بازنشستگان تا امروز فقط وعده و شعار شنیده‌اند و هیچ همراهی از جانب دولت و مجلس ندیده‌اند؛ سازمان برنامه و بودجه و دولت علاوه بر عدم پرداخت بدهی‌ها و حق و حقوق بازنشستگان، ۲۶ گروه میهمان ناخوانده را سر سفره تامین اجتماعی نشانده‌اند، گویی دست کردن در جیب بازنشستگان کارگری، انتها ندارد!
مهمترین سندی که اختیارِ حیات و ممات سازمان تامین اجتماعی و بیمه‌شدگان آن را در دست دارد، قوانین بودجه سالانه است؛ «معیشت» و «رفاه» بازنشستگان کارگری از یکسو به اعتبار بند (و) تبصره ۲ لوایح بودجه و تقسیم بندی این اعتبار میان بدهکاران دولت بستگی دارد و از سوی دیگر، به مذاکرات مزدی سالانه و تعیین افزایش دستمزد در شورایعالی کار وابسته است.
تا امروز که بهمن ماه در حال پایان گرفتن است، دولت در مذاکرات مزدی از اجرای قانون عدول کرده و علیرغم پافشاری نمایندگان کارگری دستمزد، هنوز محاسبات رسمی سبد معیشت ۱۴۰۰ آغاز نشده است. اما سوی دیگر ماجرا نیز چندان روشن نیست و به همین دلیل است که امروز (بیست و نهم بهمن) بازنشستگان کارگری فریاد دادخواهی سرداده و مقابل مجلس شورا جمع شدند.
به عبارت دقیق‌تر، در پیش‌نویس اولیه لایحه بودجه که به مجلس رفت و نمره مردودی گرفت و در اصلاحیه آن که بیست و هفتم بهمن مجدداً به مجلس ارائه شده، سهم کافی برای سازمان و بیمه‌شدگان آن در نظر گرفته نشده و همه رایزنی‌ها، اعتراضات و جلسات متوالی، تا امروز بی‌نتیجه مانده است. آخرین تیر ترکش، می‌تواند امضای نمایندگان مجلس یازدهم پای بند (و) اصلاح شده توسط دولت باشد؛ بندی که نه اعتبار آن و نه چیدمان مغلوط و پر از ابهام آن، هیچیک مورد قبول و رضایت بازنشستگان کارگری نیست. این بازنشستگان سالها چرخ‌های تولید این مملکت را گردانده‌اند و به گفته محمدعلی براتی (فعال صنفی مستقل بازنشستگان استان کردستان) امروز در سالهای پیری و خانه‌نشینی، نمی‌توانند هزینه‌های درمان و دندانپزشکی یا هزینه‌های تحصیل فرزندان خود را تامین کنند.
علی دهقان کیا (رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی شهرِ تهران) نیز تعبیر دیگری از این استیصال جمعی دارد: «بازنشستگان کارگری محتاجِ «نونِ شب» هستند و برخی از آنها از روی ناچاری به کارها و مشاغلی روی آورده‌اند که هرگز نباید روی می‌آوردند!»
لایحه بودجه را چگونه اصلاح کردند؟
به گزارش آسیانیوز به نقل از ایلنا، در این شرایط، اصلاحات صورت گرفته توسط دولت چیست و چقدر دادخواهی بازنشستگان در تصمیم دولت برای اصلاح عادلانه لایحه بودجه ۱۴۰۰ موثر بوده است؟
بیست و هفتم بهمن ماه، محمد خدابخشی نایب رئیس کمیسیون بودجه و برنامه مجلس از تحویل اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ به مجلس خبر داد.
خدابخشی در تشریح اصلاحات صورت گرفته به تغییرات بند (و) تبصره دو نیز اشاره کرد و گفت: در بند (و) تبصره ۲ که قبلا ۹۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود و در سقف بودجه عمومی هم نبود به ۱۲۵ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
خُب حالا باید حساب کنیم آیا با این تغییر یعنی افزایش از ۹۰ هزار میلیارد به ۱۲۵ هزار میلیارد تومان، خواسته‌ها و منویاتِ ۳.۵ میلیون بازنشسته کارگری برآورده شده است یا خیر!
شرکای دریافت اعتبارات بند (و) تبصره ۲ لایحه بودجه، کم نیستند؛ به جز تامین اجتماعی، سایر نهادهای طلبکار از دولت، قرار است از اعتبار این بند، بهره‌مند شوند؛ حتی اعتبار مورد نیاز برای رتبه بندی معلمان نیز در این بند گنجانده شده است. بنابراین از آن ۹۰ هزار میلیارد تومانِ قبل از اصلاحات، قرار بود فقط ۳۰ تا ۳۲ هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی برسد که هم سازمان و کارشناسان آن و هم بیمه‌شدگان و بازنشستگان به این مبلغ ناچیز اعتراض داشتند؛ در نهایت، جلسات متعددی برگزار و قرار بر این شد که در اصلاحات دولت، ۶۰ هزار میلیارد تومان دیگر به اعتبار بند (و) افزوده شود و این ۶۰ هزار میلیارد تومان و آن ۳۰ هزار میلیارد تومان که مجموعاً ۹۰ هزار میلیارد تومان می‌شود، به تامین اجتماعی تعلق بگیرد اما اکنون به نظر می‌رسد به این وعده عمل نکرده‌اند؛ چراکه فاصله ۹۰ تا ۱۲۵ هزار میلیارد تومان، فقط ۳۵ هزار میلیارد تومان است؛ بنابراین دولت به جای ۶۰ هزار میلیارد تومان، فقط ۳۵ هزار میلیارد تومان به اعتبار بند (و) افزوده و اگر این ۳۵ هزار میلیارد تومان، تماماً به اضافه آن ۳۰ هزار میلیارد تومان قبلی به سازمان داده شود، سهم سازمان در سال ۱۴۰۰، فقط ۶۵ هزار میلیارد تومان می‌شود؛ بنابراین باید گفت به جای ۹۰ هزار میلیار تومانی که وعده داده بودند، در بهترین حالت فقط ۶۵ هزار میلیارد تومان، سهم سازمان و بیمه‌شدگان آن خواهد شد.
لزوم پرداختِ ۹۰ هزار میلیاردِ اعتبار بند (و) به اضافه ۴۲ هزار میلیارد بدهی جاری دولت در سال ۹۹
علی دهقان کیا در ارتباط با این تغییرات صورت گرفته به ایلنا می‌گوید: اگر اعتبار ۹۰ هزار میلیارد تومانیِ بند (و) افزایش یافت، فقط به دلیل پیگیری مدیرعامل سازمان، کانون عالی بازنشستگان و کانون‌های بازنشستگی بود؛ جلسات متعددی با نوبخت برگزار کردیم با این هدف که ۹۰ هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی بدهند تا هم متناسب‌سازی اجرایی در سال جاری، استمرار داشته باشد و هم بتوانیم سال بعد، مرحله جدیدی از متناسب‌سازی را اجرایی کنیم. نوبخت و مدیران سازمان برنامه و بودجه، قول پرداخت ۹۰ هزار میلیارد تومان به سازمان را دادند اما اکنون که اصلاحیه لایحه بودجه آمده، متاسفانه می‌بینیم که بازهم به این وعده عمل نکرده‌اند! گویا وعده‌هایشان بازهم همگی توخالی بوده است!
او ادامه می‌دهد: قرار بود ۶۰ هزار میلیارد تومان به اعتبار ۹۰ هزار میلیاردی بند (و) افزوده شود و آن ۶۰ هزار میلیارد تومان به اضافه ۳۰ هزار میلیارد از ۹۰ هزار میلیارد تومان، سهم سازمان باشد که مع الاسف می‌بینیم فقط ۳۵ هزار میلیارد تومان به اعتبار قبلی افزوده‌اند! البته مطالبه ما فقط آن ۹۰ هزار میلیارد تومان نیست؛ ۴۲ هزار میلیارد تومان، بدهی جاری دولت به سازمان در سال ۹۹ است که برای آن نیز بایدبندی مشخص در لایحه بودجه ۱۴۰۰ در نظر گرفته شود؛ پس درخواست ما، پرداخت ۹۰ هزار میلیارد تومان اعتبار بند (و) صرفاً به سازمان، به اضافه پرداخت ۴۲ هزار میلیارد تومان بدهی جاری دولت است که این دو اعتبار، باید در لایحه بودجه گنجانده شود؛ نمایندگان مجلس یازدهم نیز اگر ادعای انقلابی‌گری دارند، باید به خواسته‌های بازنشستگان کارگری که مظلوم‌ترین و کم درآمدترین قشر بازنشستگان کشور هستند، توجه کنند و در لایحه بودجه، هم ۹۰ هزار میلیارد از اعتبار بند (و) و هم ۴۲ هزار میلیارد تومان بدهی دولت در سال ۹۹ را بگنجانند؛ غیر از این باشد، یعنی فقط شعار داده‌اند و مرد عمل نیستند!
به گفته دهقان کیا، تجمع امروز بازنشستگان مقابل مجلس، در اعتراض به همین خلف وعده‌هاست؛ بازنشستگان تا امروز فقط وعده و شعار شنیده‌اند و هیچ همراهی از جانب دولت و مجلس ندیده‌اند؛ سازمان برنامه و بودجه و دولت تدبیر و امید، علاوه بر عدم پرداخت بدهی‌ها و حق و حقوق بازنشستگان، ۲۶ گروه میهمان ناخوانده را سر سفره تامین اجتماعی نشانده و گویی دست کردن در جیب بازنشستگان کارگری، انتها ندارد!
او محاسبه می‌کند: امسال سازمان ۱۷ هزار میلیارد تومان خرج متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان خود کرده؛ با اعمال افزایش مزدی سال ۱۴۰۰، برای استمرار همین متناسب‌سازی در سال بعد، حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار لازم است؛ اجرای دور جدیدی از متناسب‌سازی نیز لااقل ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار اضافه می‌خواهد که سرجمع، حداقل ۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار، فقط برای متناسب‌سازی مورد نیاز است؛ سرپا ماندن سازمان و برآمدن از پس تعهدات جاری نیز، بحثی علیحده است که نیاز به پرداخت مطالبات توسط دولت دارد.
دور جدید متناسب سازی همین امسال اجرا شود
این در حالیست که ابعاد مطالبات جامعه بازنشستگان کارگری، از اینهم فراتر است؛ محمدعلی براتی می‌گوید: براساس وعده‌هایی که پیشتر داده بودند، انتظار داشتیم دور جدید متناسب‌سازی همین امسال برگزار شود و ما را به سال بعد احاله ندهند! قول داده بودند با گرفتن بخش دیگری از مطالبات سازمان، دور جدید متناسب‌سازی را همین امسال کلید می‌زنند و ما در انتظار افزایش حقوق در اسفندماه بودیم؛ حالا نه تنها به این وعده عمل نکرده‌اند، بلکه می‌خواهند سال آینده نیز اعتبار مناسب به سازمان ندهند؛ بازنشستگان کارگری به کجا باید پناه ببرند؛ نه مجلس و نه دولت، هیچ کدام حامی ما نیستند و به خواسته‌های ما توجه نمی‌کنند!
اصلاحیه بودجه که ۲۷ بهمن، به مجلس تحویل داده شد، آب پاکی را روی دست بازنشستگان کارگری ریخت؛ سازمان برنامه و بودجه به وعده‌های پیشین خود عمل نکرد و با این حساب، درونمای ۱۴۰۰ برای بازنشستگان کارگری اصلاً روشن نیست؛ حسین غلامی (فعال صنفی مستقل بازنشستگان کارگری) نیز در این رابطه با تاکید بر ضرورت اجرای ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی می‌گوید: دولت در مذاکرات مزدی، مقابل افزایش عادلانه مزد و مستمری ایستادگی می‌کند که اگر اینگونه نبود و ماده ۴۱ قانون کار و ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی به درستی اجرا می‌شد، نیازی به همسان‌سازی و اینهمه دوندگی برای اجرای آن نداشتیم؛ اما چه بگوییم که نه دولت همراه ماست و نه مجلس؛ سوال اینجاست که با این تخصیص اعتبار ناعادلانه، سال بعد سرنوشت سازمان تامین اجتماعی و بیمه‌شدگان آن چه خواهد شد؟ با این اوصاف، باید در انتظار تیره‌تر شده آسمان زندگی‌مان باشیم؛ امید بهبودی نیست!
به نظر می‌رسد، درد بازنشستگان کارگری تمامی ندارد؛ اعتبار بند (و) کافی نیست و با این چیدمان فعلی، ۹۰ هزار میلیارد تومان نصیب سازمان نمی‌شود؛ اهتمامی برای پرداخت بخش دیگری از بدهی‌ها تا پایان سال نیست و دور جدیدی از متناسب‌سازی کلید نخواهد خورد؛ پرداختِ بدهی جاری ۴۲ هزار میلیارد تومانی در لایحه بودجه پیش‌بینی نشده و قرار نیست این بدهی در سال بعد تسویه شود هرچند برنامه ششم توسعه تاکید دارد دولت باید هر سال بدهی جاری خود را به سازمان بدهد و از انباشتگی بدهی جلوگیری کند! این غم‌نامه اما همینجا به پایان نمی‌رسد و بازهم دنباله دارد!
بازهم به روزرسانی را به رسمیت نشناختند!
علی دهقان کیا در ارتباط با باقی دغدغه‌ها و نگرانی‌ها می‌گوید: در لایحه بودجه اصلاحی توسط دولت، بازهم به روزرسانی بدهی ۳۰۰ هزار میلیاردی دولت به سازمان دیده نشده و به این بهانه که «بهره مرکب» حرام است، از به روزرسانی بدهی انبوه دولت طفره رفته‌اند؛ در حالیکه بحث ما بهره مرکب نیست، به روزرسانی است؛ شما یک پولی قرار بوده در زمان خودش بپردازید، نپرداخته‌اید؛ بعد از ده یا بیست سال، آیا نباید این دین، به روزرسانی شود؟! مگر در همه قوانین مدنی و حقوقی، تمام بدهی‌ها، به روزرسانی نمی‌شود؛ مگر مهریه و ارث و غرامت را به روزرسانی نمی‌کنند؛ چرا به تامین اجتماعی که می‌رسند، ساز مخالف می‌زنند؟! عدم تمکین در قبولِ به روزرسانی، در حالی صورت می‌گیرد که سه الزام قانونی برای آن داریم؛ بند (ح) ماده ۷ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، بند (ن) تبصره ۵ بودجه ۹۹ (که در لایحه بودجه ۱۴۰۰، این بند غیب و ناپدید شده) و البته رای هیات عمومی دیوان عدالت به نفع بازنشستگان. علیرغم همه اینها، بازهم حاضر نیستند بدهی دولت را به نرخ روز، به روزرسانی کنند و حق قانونی بازنشستگان را به رسمیت بشناسند؛ حاضر نیستند دستشان را از جیب بازنشسته‌ای که به «نونِ شب» محتاج است، بیرون بیاورند!
همه این نگرانی‌ها و دغدغه‌ها، بازنشستگان را امروز مقابل مجلس کشانده؛ آنها یکصدا و هماهنگ فریاد سرداده‌اند "حق ما کو"؟! چرا حقوق‌مان را به رسمیت نمی‌شناسید؟!
اما آیا نمایندگان مجلس یازدهم که شعار انقلابی‌گری سر می‌دهند، حاضر به شناسایی حقوق بازنشستگان کارگری هستند؛ آیا این نمایندگان اعتبار بند (و) و سهم سازمان را افزایش خواهند داد؛ آیا برای پرداخت بدهی جاری ۴۲ هزار میلیارد تومانی، بندی علیحده در نظر خواهند گرفت؛ آیا دولت و سازمان برنامه و بودجه، حاضر به پرداخت بدهی سنگین خود به سازمان بین النسلی تامین اجتماعی خواهند شد تا زندگیِ درگیرِ فقر و بحرانِ بازنشستگان کم درآمد این سازمان، تا حدودی، فقط تا حدودی، بهبود یابد؟!
گزارشگر: نسرین هزاره مقدم